Page 350 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

350

Yoğunluk oğunluk Farkından Yararlanarak AyırmaFarkından Yararlanarak Ayırma
Y • Katı - sıvı ve katı - katı heterojen karışımların ayrıştırıl-
masında kullanılabilir.
a. Ayırma Hunisi
• Yoğunlukları farklı ve birbirinde çözünmeyen hetero-
jen sıvı karışımların ayrılması işlemidir. ̛ Örnek:
• Ayırma hunisinde yoğunluğu büyük olan sıvı altta, kü- › Talaş - su, naftalin - su karışımlarının ayrıştırılması
çük olan sıvı ise üstte toplanır. Ayırma hunisinin mus-
luğu açılarak yoğunluğu büyük olan alttaki sıvı başka › Madencilikte sülfür, bakır, kurşun ve çinko cevher-
bir kaba alınır. lerinin ayrıştırılması
› Ispanak, maydanoz ve marul gibi sebzelerin kum ve
̛ Örnek:
toprağından temizlenmesi
EDİTÖR YAYINLARI
› Yağ - su, su - CCl , mazot - su gibi karışımların
4
ayrıştırılmasında, {
› Kremadan yağ elde etme • Buğday - saman gibi katı - katı heterojen karışımlar
b. Yüzdürme (Flotasyon) rüzgarda savurarak bileşenlerine ayrıştırılabilir.
• Yoğunluğu sıvıdan küçük ve askıda olan katıların sıvı • Savurma ile ayırmada yoğunluk farkı kullanılır.
yüzeyine yükseltilerek ayrıştırılmasıdır.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. Aşağıdaki karışımlardan hangisi yoğunluk farkı 3. Santrifüjleme, aşağıdaki yöntemlerden hangisinin
ile bileşenlerine ayrıştırılamaz? yetersiz kalması durumunda kullanılır?
A) Benzin - su B) Buğday - saman A) Süzme B) Diyaliz
C) Ispanak - toprak D) Un - kepek C) Ayırma hunisi D) Yüzdürme

E) Naftalin - su E) Eleme

Çözüm: Un - kepek eleme yöntemi ile ayrıştırılır. Çözüm: Santrifüjleme, süzme yönteminin yetersiz kaldığı
durumlarda kullanılır.

2. Karışım Ayırma Yöntemi
I Kum - çakıl taşı Eleme 4. Süzme ve eleme yöntemleri ile ilgili;
II Demir - kurşun alaşımı Erime noktası I. Tanecik boyutu farkından yararlanarak ayırma
III Su - benzin Ayırma hunisi yapılır.
IV Kobalt tozu - nikel tozu Mıknatıslama II. Katı - sıvı heterojen karışımlara uygulanır.
V Naftalin - su Yüzdürme III. Ayırma işleminde süzgeç veya filtre kullanılır.

yargılarından hangileri ortak değildir?
Yukarıdaki karışımları bileşenlerine ayırmak için
karşılarında verilen yöntemlerden hangisi uygun A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
değildir?
D) I ve III E) II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözüm: Süzme ve elemede tanecik boyutu farkı kullanı-
Çözüm: Kobalt - nikel tozları mıknatıs tarafından çekildi- lır. Eleme, katı - sıvı heterojen karışımlara uygulanır. Bu
ğinden bu yöntemle ayrıştırılamaz. işlemde süzgeç veya filtre kullanılır.