Page 345 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 345

HOMOJEN VE HETEROJEN KARIŞIMLAR - 3
            HOMOJEN VE HETEROJEN KARIŞIMLAR - 3                                             2. ÜNİTE   345
            ÇÖZÜNMÜŞ MADDE ORANLARINI BELİRTEN               ̛   Örnek: Kütlece %15'lik 420 g tuzlu su çözeltisinden
            İFADELER                                         kaç g su buharlaştırılırsa yeni çözelti kütlece %35'lik olur?

                                                             ̚   Çözüm: m  . (%)  = m  . (%)  →
                                                                        1
                                                                             1
                                                                                      2
                                                                                 2
            Çözeltilerde Derişim                                        420 . 15 = m  . 35 → m  = 180 g
            Çözeltilerde Derişim
                                                                                         2
                                                                                2
            •   Derişim (konsantrasyon), belirli bir miktar çözücü veya   Buharlaştırılan su, 420 - 180 = 240 g'dır.
               çözelti içinde çözünmüş madde miktarıdır.
            •   Derişim; kütlece yüzde, hacimce yüzde ve ppm şek-  ̛   Örnek: Kütlece %20'lik 300 g şeker çözeltisi ile
               linde ifade edilebilir.                       kütlece %40'lık 200 g şeker çözeltisi karıştırılırsa yeni
                                                             çözeltinin kütlece yüzde derişimi kaç olur?
             {   Aynı tür çözeltilerde;
       EDİTÖR YAYINLARI
                                                                             1
                                                                                 2
                                                                        1
                                                                                      2
             •  Birim hacimde çözünen madde miktarı az olan çö-  ̚   Çözüm: m  . (%)  + m  . (%)  = m son  . (%) son
               zeltilere seyreltik çözelti,                             300 . 20 + 200 . 40 = 500 . % son
             •  Birim hacimde çözünen madde miktarı fazla olan çö-         (%) son  = %28
               zeltilere derişik çözelti denir.
                                                             ̛   Örnek: Kütlece %20'lik 60 g şeker çözeltisine 27 g
            a. Kütlece Yüzde Derişimütlece Yüzde Derişim
            a. K                                             su ve 13 g şeker eklenirse son çözeltinin kütlece yüzde
            •   100 g çözeltide çözünen maddenin g cinsinden mik-  derişimi kaç olur?
               tarıdır.                                      ̚   Çözüm: m  . (%)  + m  . (%)  + m  . (%)  = m son  . (%) son
                                                                                2
                                                                        1
                                                                                             3
                                                                                    2
                                                                            1
                                                                                        3
               Kütlece % derişim =  Çözünen kütlesi (m çözünen)  .100          →  60 . 20 + 27 . 0 + 13 . 100 = 100 . (%) son
                                 Çözelti kütlesi (m çözelti )           → (%) son  =  %25
            •   Bir çözeltiye çözücü eklenirse veya çözeltiden çözücü
               buharlaştırılırsa yeni çözeltinin derişimi;
                                                             b. Hacimce Y
                                                             b. Hacimce Yüzde Derişim üzde Derişim
                m  . (%)  = m  . (%)  formülü ile hesaplanır.  •   100 mL çözeltide çözünmüş maddelerin mL cinsinden
                               2
                          2
                     1
                1
                (m: Çözelti kütlesi, %: Çözeltinin kütlece yüzdesi)   hacmidir.
            •   Farklı  derişimlerdeki  aynı  tür  çözeltiler  karıştırılırsa      Hacimce % derişim =   Çözünen hacmi (V çözünen)   . 100
               yeni çözeltinin kütlece yüzde derişimi,                            Çözelti hacmi (V çözelti )
                m  . (%)  + m  . (%)  +    = m son  . (%) son    ̛   Örnek: 200 mL'lik alkollü su çözeltisi 160 mL su
                1
                               2
                          2
                     1
            formülü ile hesaplanır.                          içerdiğine göre çözeltideki alkolün hacimce yüzdesi
            •   Bir çözeltiye;                               kaçtır?
                 › Saf çözünen (tuz gibi) eklenirse %'si %100,   ̚   Çözüm: V alkol  = 200 - 160 = 40 mL
                 › Saf çözücü (su gibi) eklenirse %'si %0 alınır.   Hacimce % =   V çözünen   . 100 → Hacimce % =   40   .100
                                                                         V çözelti                200
                                                             → Hacimce % = 20 olur.
            ̛    Örnek: 90 g suya 70 g tuz eklenip yeterince beklen-
            dikten sonra karışım süzgeç kağıdından geçiriliyor. Süz-
            geç kağıdında 40 g tuz kaldığına göre çözeltinin kütlece   ̛   Örnek: 360 mL suda 480 g etil alkol çözündüğüne
                                                             göre çözeltinin hacimde % derişimi kaçtır?
            yüzde derişimi kaçtır?
                                                             (d etil alkol  = 0,8 g/mL)
            ̚    Çözüm: 90 g suda 70 - 40 = 30 g tuz çözünmüştür.   ̚   Çözüm: Etil alkolün hacmi, d =   m   → 0,8 =   480
                       m çözünen                                                         V         V
            Kütlece % =        . 100                         → V = 600 mL'dir.
                        m çözelti                                       V çözünen
                                                             Hacimce % =        . 100
                         30                                              V çözelti
            Kütlece % =        . 100 = 25
                       90 + 30                                             600
                                                             Hacimce % =         .100 = 62,5
                                                                        360 + 600
   340   341   342   343   344   345   346   347   348   349   350