Page 368 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 368

368
        •   Bazik bir tuz olup asitlerle etkileştiğinde CO (g) oluş-  ̛   Örnek:
                                               2
           turur.
        •   Doğada kireç taşı, mermer, tebeşir tozu ve traverten   Tuz             Kullanım Alanı
           kayaçları şeklinde bulunur. Kullanım alanları;                    Suların sertliğini giderdiğinden
                                                          I.  NH Cl      a.  çamaşır makinelerinde yumu-
                                                                 4
             › Boya, yapıştırıcı, dolgu kaplama ve yüzey kaplama             şatıcı olarak kullanılır.
             › Çimento ve kireç üretimi                                      Şuruplarda balgam söktürücü
                                                          II.  Na CO 3   b�
                                                                2
             › Plastik ve demir cevherinden demir üretimi                    olarak kullanılır.
                                                                             Koku  absorbe  özelliğinden
             › İlaç ve gıda                               III.  NaHCO 3  c.  dolayı  sahaflarda  oluşan  küf
             › Cam, kâğıt, tebeşir ve seramik                                kokusunu gidermede kullanılır.
             › Asitli toprakların pH'ını düzenleme       Yukarıda verilen tuzlarla kullanım alanlarını eşleştiriniz.
       EDİTÖR YAYINLARI

        e. Amonyum Klorür (Nişadır; NH Cl)Cl)            ̚   Çözüm: I-b, II-a, III-c şeklinde eşleştirilir.
        e. Amonyum Klorür (Nişadır; NH
                                       4 4
        •   Amonyak ile hidrojen klorürün tepkimesi sonucu elde
           edilir.                                       ̛   Örnek: Tabloda yaygın adları verilen tuzların formül-
                                                         leri ile asit ya da baz oldukları belirtilmiştir.
           NH  + HCl → NH Cl
                         4
             3
        •   Sulu çözeltisi asidik özellik gösterir.            Tuz          Formülü       Asit / Baz
                                                                             NH Cl
        •   Kullanım alanları;                            Nişadır           NaHCO            Asit
                                                                                4
                                                                                             Asit
                                                          Çamaşır sodası
                                                                                  3
             › Galvanizleme, lehimleme ve kalaylama işlemleri   Yemek sodası   Na CO 2       Baz
                                                                              2
             › Kuru pillerde elektrolit                   Kireç taşı         CaCO 3          Baz
             › İlaç, gıda, maya ve hayvan yemi üretimi   Buna göre tabloda hangi ifadeler hatalı verilmiştir?
             › Kozmetik, tekstil ve deri sektörü
                                                         ̚   Çözüm: Çamaşır sodasının formülü Na CO , yemek
                                                                                               3
                                                                                           2
             › Kontrplak ve gübre üretimi                sodasının formülü NaHCO 'tür. Çamaşır sodası baz
                                                                              3
             › Şampuan, duş jeli, saç kremi, bulaşık deterjanı   özelliği gösterir.
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
        1.  2NaHCO  + Isı → X + CO  + H O denklemindeki   2.  •  Oda koşullarında .................... haldedir ve elektrik
                                      2
                                 2
                   3
           X ile ilgili;                                      akımını iletmezler.
           I.  Camın ana bileşenlerinden biridir.          •  Kuvvetli asit ile kuvvetli baz tepkimeleri sonucun-
                     +
                             -
           II.  Suda Na  ve HCO  şeklinde iyonlaşan bir asidik   da oluşan tuz, ........................ özellik gösterir.
                             3
              tuzdur.                                      •  .............. ile .............. tepkimeleri sonucu oluşabilir.
           III.  Halk arasında çamaşır sodası olarak bilinir.   Tuzlarla ilgili yukarıda verilen boşlukları doldur-
           IV. Galvaniz ve lehimlenecek metallerin yüzeylerini   mak için aşağıdakilerden hangisi kullanılabilir?
              temizlemede kullanılır.
                                                           A)  Katı        B)  Katı        C)  Gaz
           V.  Yapısında sadece kovalent bağ bulunur.
                                                               Asidik         Nötr            Bazik
           yargılarından kaç tanesi doğrudur?                  Metal          Metal           Hidrojen
                                                               Baz            Su              Oksijen
           A) 1      B) 2      C) 3      D) 4     E) 5
                                                                   D)  Sıvı          E)  Katı
        Çözüm: X, Na CO  formülüne sahip çamaşır sodasıdır.            Nötr             Nötr
                        3
                    2
                +
                       −
        Suda Na  ve  CO  şeklinde iyonlaşan bazik bir tuzdur.          Asit             Metal
                       2
                       3
                                                                                        Ametal
                                                                       Baz
        Yapısında iyonik ve kovalent bağlar bulunur. Lehimleme
                                                         Çözüm: Soruda  verilen  boşluklara  sırası  ile  katı,  nötr,
        ve galvanizleme işlemlerinde NH Cl tuzu kullanılır.   metal ve ametal sözcükleri getirilebilir.
                                  4
   363   364   365   366   367   368   369   370   371   372   373