Page 393 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

MİTOZ - 2
MİTOZ - 2 1. ÜNİTE 393
MITOZ BÖLÜNMENIN ÖZELLIKLERI M Kontrol noktası
• Haploit (n), diploit (2n), triploit (3n)... hücrelerde görü- (iğ ipliği bağlanma G Kontrol noktası
sorunu varsa)
1
lür. Kromozom sayısı ve yapısı değişmez. M G 1 (Hücre yeterli miktarda
büyümemişse)
• Mitoz bölünme sonunda 2 hücre oluşur.
• Oluşan hücreler birbirinin ve ana canlının aynısıdır. Kontrol G 0
• Kalıtsal çeşitlilik yoktur. G sistemi
• Eşeysiz üremenin temelini oluşturur. 2

• Tek hücreli canlılarda üremeyi, çok hücreli canlılarda G Kontrol noktası S Hücre Döngüsünde Kontrol
2
büyümeyi, gelişmeyi, yıpranan dokuların onarılmasını (DNA hasarlı ise) noktaları dur emrini verir.
EDİTÖR YAYINLARI
ve rejenerasyonu sağlar. G Kontrol Noktası: Hücre büyüklüğü ve DNA hasarı
1
• Mitoz bölünme art arda gerçekleşebilir. olup olmadığı kontrol edilir. Hücre yeterince büyümüşse,
• Çok hücreli canlılarda zigot oluşumu ile mitoz bölün- ortamda yeterli besin ve büyüme faktörü varsa, DNA’da
hasar bulunmuyorsa bölünme için devam et sinyali verilir.
meler başlar ve organizmanın ölümüne kadar yaşam Özelleşmiş sinir, kas gibi hücreler hücre döngüsünden
boyu devam eder. Kalıtsal çeşitlilik yoktur. çıkarak G evresi olarak adlandırılan durgun döneme ge-
• Bireyin yaşına göre mitoz bölünme hızı değişebilir. çer. 0

Mitoz bölünmede kromozom sayısının ve DNA mikta-
rının evrelere göre değişimi: G Kontrol Noktası: DNA eşlenmesinde hata meyda-
2
na gelmişse düzeltilinceye kadar hücre döngüsü durdu-
DNA miktarı
rulur.
İnterfaz Mitoz Sitokinez
M Kontrol Noktası: Eşlenmiş kromozomların iğ iplik-
G 1 S G 2 (P, M, A, T)
2C lerine bağlanması kontrol edilir. Kinetokorlar iğ ipliklerine
tutunmazsa anafaz evresi başlamaz. Bütün kinetokorlar
C iğ ipliklerine tutunduktan sonra dur sinyali ortadan kalkar
ve anafaz evresi başlar. M kontrol noktası, oluşacak yav-
Hücre Döngüsü
Evreleri ru hücrelerdeki kromozom sayısının eşit olmasını sağlar.

K
Kromozom sayısı Kontrolsüz Hücre Bölünmesi (Kanser)ontrolsüz Hücre Bölünmesi (Kanser)
İnterfaz • Bazı vücut hücreleri tarafından salgılanan ve diğer
Profaz vücut hücrelerinin büyümesini kontrol eden büyüme
Metafaz Anafaz Telofaz Sitokinez
2n faktörü denilen proteinler vardır. Her hücre belirli en
az bir çeşit büyüme faktörüne duyarlıdır. Normal vücut
n hücreleri büyüme faktörleri etkisi ile bölünür ve belli
bir hücre sayısına ulaştığı zaman bölünmeyi durdurur.
Hücre Döngüsü
Evreleri
• Anafazda kardeş kromatitler ayrılarak kromozoma dö- Normal
nüştüğünden hücrenin kromozom sayısı geçici olarak Normal çekirdek
2 katına çıkar. Düzenli tabakalaşma
Normal kromozom
HÜCRE DÖNGÜSÜNÜN KONTROLÜ Normal metabolizma
• Hücre döngüsü genlerin kontrolü altındadır.
• Hücrelerin çoğunda, hücre döngüsünün farklı evreleri Kanser
arasındaki düzeni sağlayan kontrol noktaları vardır. Anormal çekirdek
• Bunlar G , G ve M kontrol noktaları olup bu nokta- Düzensiz yığılma
2
1
lar "dur" ve "devam et" sinyallerini düzenler. Kontrol Anormal kromozom
noktaları, hücre döngüsü sırasında bir evre bitmeden Hızlı metabolizma
diğerine geçişi önler.