Page 434 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR 434
1. Atmosferde karbonlu bileşikler denge halindedir. Bu 4. Canlıların yapısını oluşturan organik moleküllerin te-
dengenin korunmasında canlılar çeşitli faaliyetlerde mel elementlerinden biri olan karbonun kaynağı kar-
bulunurlar. bodioksittir. Ekosistemdeki karbon döngüsü aşağıda
Buna göre, şematik olarak gösterilmiştir.
I. Saprofitlerin organik atıkları ayrıştırması
II. Kemosentez olayı Karbondioksit
I Atmosfer
III. Organik besinlerin solunumla yıkılması Atık gazlar
gibi olaylardan hangisi karbon miktarını artırma- II III V
ya yönelik değildir?
EDİTÖR YAYINLARI
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III Bitkiler Hayvanlar Fabrikalarda yakıt
IV olarak kullanım
Çözüm: Kemosentez olayı karbon miktarını azaltmaya
yönelik bir olaydır. Ayrıştırma
Enerji
Fosil yakıtlar
2. Havada bulunan azot (N ) doğrudan canlılar tarafın-
2
dan kullanılamaz. Buna göre numaralarla belirtilen olaylarla ilgili
Azot döngüsünde canlılar; verilen ifadelerden hangisi doğru değildir?

I. Baklagiller A) I. olay atmosferdeki CO oranının azalmasını sağ-
2
lar.
II. Azot bağlayıcı bakteriler
III. Nitrat bakterileri B) Bitkilerin yapısına fotosentez ile katılan CO nin
2
atmosfere en kısa yoldan dönüşü III numaralı olay
IV. Denitrifikasyon bakterileri
ile gerçekleşir.
hangi sıraya göre görev yaparlar?
C) II, III ve V. olaylar atmosferin CO oranını artırır.
2
A) I - II - III - IV B) II - I - III - IV C) III - II - I - IV D) IV. olay ile organik maddeler inorganik maddelere
D) II - III - I - IV E) IV - II - I - III dönüştürülür.
E) I. ve II. olaylar ototrof canlılar tarafından gerçek-
Çözüm: Havada bulunan azotun canlılar tarafından kul-
lanılabilmesi için azot bağlayıcı bakteriler tarafından tutu- leştirilir.
lup nitrat tuzlarına dönüştürülür. Daha sonra baklagillere Çözüm: Bitkilerin yapısına fotosentezle katılan CO at-
2
daha sonra nitrat bakterilere ulaştırır. Havaya denitrifikas- mosfere en kısa yoldan dönüşü bitkinin solunum yapması
yon ile tekrardan döner. ile gerçekleşir.

3. Madde döngüleri ile ilgili;
I. Karbon döngüsü kara, su ve hava ortamlarında
gerçekleşir. 5. Nitrifikasyon olayını gerçekleştiren bakteriler,
II. Sucul biyomların azot döngüsüne katkısı yoktur. I. Fosfor
III. Su döngüsü büyük oranda fiziksel değişimlere II. Karbon
dayanır. III. Azot

yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? maddelerinden hangisinin doğadaki döngüsünü
gerçekleştirirler?
A) I, II ve III B) I ve II C) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Yalnız III E) I ve III
D) I ve II E) II ve III
Çözüm: Madde döngüleri karada, suda, havada gerçek-
leşir. Su döngüsü buharlaşma, yoğuşma gibi fiziksel olay- Çözüm: Nitrifikasyon olayını gerçekleştiren bakteriler
lara dayanır. azot döngüsünde görevlidir.