Page 560 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

560
OT FORMASYONU 3. Çayır
3. Çayır
1. Savan
1. Savan • Sert karasal iklim bölgelerinde görülen uzun boylu ot-
• Altı ayın yağışlı geçtiği, sıcaklık ortalamasının yüksek lardır. Mine, kardelen, yumak, düğün çiçeği ve yıldız
başlıcalarıdır. ABD, Kanada, Çin ve Rusya'da görülür.
olduğu savan ikliminin bitki örtüsüdür. Uzun boylu ot
4. Tundraundra
topluluklarıdır. Brezilya, Mali, Çad, Zambia, Malavi, 4. T
Nijer, Angela ve Sudan'da görülür. • Kutup altı iklim bölgelerinde ve dağların yüksek ke-

simlerinde görülen yosunsu bitkilerdir. Sibirya, İskan-
2. Bozkır dinavya Yarımadası'nın kuzeyi ve Güney Amerika'nın
2. Bozkır
• Yağmurlu dönemlerde yeşeren, kurak dönemlerde ku- güney kısımlarında görülür.
ruyan ılıman karasal iklim bölgelerinin bitki örtüsüdür.
Yavşan otu, gelincik, sığır kuyruğu, geven ve çoban ÇÖL FORMASYONU
EDİTÖR YAYINLARI
yastığı örnekleridir. • Çöl bitkileri kuraklığa dayanıklıdır. Çöl bitkilerinin baş-
• Bozkırlardan bazıları orman alanlarının yok edilmesiy- lıca özellikleri su tutabilme ve buharlaşmayla birlikte
le ortaya çıkmıştır. Bu tür bozkırlara antropojen bozkır su kaybını azaltacak yapıda olmalarıdır. Kaktüs bir çöl
denir. Orta ve Doğu Avrupa, Orta Asya, ABD'nin iç bitkisidir. Çöl bitkileri; Büyük Sahra, Kalahari, Gobi,
kesimleri ve Arjantin'de görülür. Taklamakan, Tar, Arizona ve Gibson'da görülür.

BITKILERIN YETIŞME KOŞULLARIOŞULLARI
BITKILERIN YETIŞME K
İklim Yeryüzü Şekilleri Toprak Biyolojik Faktörler

Bitkilerin fizyolojik görü- Topraklar; kalınlık, geçir-
nümünü ve yeryüzüne Sıcaklık ve yağışın değiş- genlik, renk ve mineral İnsan, bitki örtüsü üze-
dağılışını etkileyen temel mesine neden olan yük- yönünden farklı özelliklere rinde etkili olan biyolojik
unsurlardır. İklim eleman- selti, dağların uzanışı ve sahiptir. Bitkilerin yaşamı faktörlerin başında gelir.
larından olan sıcaklığın bakı gibi faktörler bitki tür açısından toprağın doku- Savaşlar, orman alanları-
ve yağışın doğal bitki ve toplulukların dağılışını sunun sık veya gevşek; nın yerleşmeye açılması,
örtüsünün oluşmasındaki etkiler. Yükseltinin artma- yapısının da kalkerli, yakacak elde etme, tarla
rolü büyüktür. sına bağlı olarak sıcaklığın killi veya kumlu olmasının alanı açmak, yol ve baraj
azalması, bir dağ yamacı önemi büyüktür. Bitkiler
Yeryüzündeki sıcaklık boyunca bitki örtüsünün kökleriyle toprağa tutunur yapmak gibi sebeplerden
ve nemin fazla olduğu farklı kuşaklar oluşturma- ve topraktan aldığı su ve dolayı bitki örtüsü zarar
alanlarda bitki örtüsü gür; sına neden olmaktadır. Be- mineral sayesinde yaşar. görmektedir. Bunun yanın-
kurak, yarı kurak ve soğuk lirli bir yükseklikten sonra Toprağın sahip olduğu bu da bazı kuşlar ve böcekler-
iklim bölgelerinde ise bitki bitki yetişememektedir. özellikler, üstündeki bitki de etkilidir.
örtüsü seyrektir.
örtüsüne de yansır.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Yağmur ormanlarının genel özellikleri arasında 2. Savan bitki topluluğu ile ilgili aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisi yer almaz? hangisi söylenemez?
A) Ekvatoral iklim bölgesinde yetişirler. A) Ot formasyonu içerisinde yer alır.
B) Dört mevsim yeşilliğini korurlar. B) Yaz yağışları ile yeşerip kış kuraklığı ile kuruyan
C) Uzun boylu ve geniş yapraklı ağaçlardan oluşurlar. bitkilerdir.
D) Sıcaklık ve yağış istekleri fazladır. C) Tropikal iklim bölgesinin bitki örtüsüdür.

E) Sibirya ve Kanada gibi ülkelerde yaygın olarak D) Sudan, Çad ve Angola gibi ülkelerde görülür.
görülürler. E) Makilerin tahribiyle oluşmuşlardır.

Çözüm: Yağmur ormanları daha çok Amazon, Kongo Çözüm: Savanlar makilerin tahrip edilmesiyle oluşma-
havzaları ve Güneydoğu Asya adalarında görülür. mışlardır. Makilerin tahribiyle garigler oluşmuştur.