Page 60 - 10. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ 4. ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ

ANADOLU’NUN İSLAMLAŞMASI

Sûfiler ve Âlimlerin Öğretilerinin Anadolu’nun İslamlaşmasına Etkileri

Q Tasavvuf; dünyalık menfaatlerden ve nefsinden uzaklaşarak Allah’ın varlığı ile yetinmesidir.
Q Tasavvuf ehli olanlara mutasavvıf denir.
Q Mutasavvıflar Anadolu’nun İslamlaşmasında önemli rol oynadılar.
Q Öğretileriyle halkın yaşamına ışık tuttular.
Ahmet Yesevi Mevlânâ Celâleddîn-î Rumî

Q Tarihte bilinen ilk büyük Türk mutasavvıfıdır. Q Öğretisinde insanlara iyiliği, alçak gönüllüğü, cömertliği,
Q Divan-ı Hikmet adlı eseriyle İslamiyet öğretisinde söz merhametli ve doğru olmayı öğütlemektedir.
sahibi oldu. Q Mevlana’nın sevgisi evrenseldir.
Q Türk boylarına İslami bilgileri öğretti. Q Mevlânâ’ya göre insan, kendi kendini eğiterek hayvani ve

Q Derviş yetiştirip Anadolu’ya göndermesiyle İslamiyet’in şeytani yönlerinden sıyrılır.
yayılması hızlandı. Q Öğretisi ırk, din, dil ayrımı yapmadan tüm insanları kapsar.

Q Öğretisinin özünü; Allah ve peygamber sevgisi, güzel ahlak, Yunus Emre
zikir ve ölümü düşünmek oluşturur.
Q Türkiye Selçukluları’nın son dönemlerinde yaşamış bir sufidir.
Hacı Bektâş-ı Veli
Q Duygu ve düşüncelerini sade bir Türkçe ile yazmıştır.
Q Anadolu’da bir zaviye kurarak halkı aydınlatmaya çalıştı.
Q Öğretilerinde bütün insanlığı ilahi aşka, kardeşliğe, merha-
Q Fikirlerini “Makalat” adlı eserinde topladı. mete ve şefkate davet etmiştir.
Q Öğretisini “Yolumuz ilim, irfan ve insanlık üzerine kurul- Q Ona göre insan her yerde aynı değeri taşıyan yüce bir var-
muştur.” sözüyle ifade etmektedir. lıktır.
Q İnsanları sevgi, hoşgörü, birlik ve kardeşlik duyguları etra- Ahi Evran
fında toplamaya çalıştı.
Q Ahiliğin kurucusu ve aynı zamanda esnaf ve sanatkârların
Hacı Bayrâm-ı Veli lideridir.
Q Bilim ile tasavvufu birleştirmeyi başarmıştır.
Q Fütüvvet Teşkilatından esinlenerek ilk Ahi Teşkilatını Kay-
Q Medreselerde birçok öğrenci yetiştirdi. seri’de kurdu.
Q Öğretisi, önce Allah’a sonra canlı cansız tüm varlıkların Q Toplumun mutluluk ve refahı için bütün sanat dallarının

hizmetine kendini adamak şeklindedir. gerekliliğini savunmuştur.

Q Anadolu’ya gelen konargöçer Türkmenlerin yerleşik hayata Q Öğretisinde; Ahi’nin eli, kapısı ve sofrası açık; gözü, dili ve
geçmelerine büyük katkı sağladı. beli bağlı olmalıdır düşüncesi yer almaktadır.

OSMANLI DEVLET İDAREsİ

Osmanlı Devlet İdaresini Oluşturan Unsurlar

Sefiye (Askeri Bürokrasi) Kalemiye (Sivil Bürokrasi) İlmiye (Din, Eğitim, Hukuk Bürokrasisi)
Sadrazam, vezirler, kaptanı derya, yeniçeri Nişancı, defterdar, reisülküttap Kadı, müderris, kazasker
ağası, kapıkulu askerleri ve tımarları ve ülke genelindeki yazışma ve şeyhülislam
sipahiler, subaşı, sancakbeyi, beylerbeyi memurları

60 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI