Page 133 - 11_matematik_beceri_temelli_soru
P. 133

6.

                    ÜNİTE                      UZAY GEOMETRİ





                                                      KONULAR

                                 • DIK DAIRESEL SILINDIR
                                 • DIK KONI
                                 • KÜRENIN ALAN VE HACIM BAĞINTILARI

               dirin ekseni denir. DATA YAYINLARI

               Silindir: Uzaydaki bir düzlemde bir k kapalı eğrisi ile bu   Silindirin Hacmi: Taban yarıçapı r, yüksekliği h olan bir
                                                                            2
               düzleme paralel olmayan bir d doğrusu verilmiş olsun.   silindirin taban alanı πr dir.
               k eğrisini kesen ve d doğrusuna paralel olan doğruların   Hacim (V) = πr .h olur.
                                                                      2
               kümesine silindirik yüzey denir.
                                                              Örnek:
                         DIK DAIRESEL SILINDIR
               Silindirik yüzey ile bu yüzeyi kesen paralel iki düzlemin   O  r
               sınırladığı cisme silindir denir. Düzlem ile oluşan kesit-  şekildeki  dik  dairesel  silindirin
               lerin her birine silindirin tabanı denir.            12 cm
                                                                                       3
                                                                           hacmi 108π cm  ve yüksekliği 12
               Ana doğrunun tabanı kestiği noktada tabandan geçen   O  r   cm dir. Buna göre;
               bütün doğrulara dik olan silindire dik silindir tabanları
                                                                                            2
               daire olan dik silindire dik dairesel silindir denir.  a)  Dik dairesel silindirin yanal alanının kaç cm  olduğunu
                                                             bulunuz.
                                             O  r          b)  Dik dairesel silindirin yüzey alanının kaç cm  oldu-
                                                                                               2
                            Üst taban
                             yüzeyi                          ğunu bulunuz.
                             Silindir ekseni  h               Çözüm:
                     O   r
                             Taban                         a) Önce dik dairesel silindirin yarıçapını bulalım.
               Alt taban  Taban  yarı çapı   O  r              2
                yüzeyi  merkezi                            V=πr h
                                                                       2
                                                                 2
                                                           108π=πr .12 ⇒ r =9 ⇒ r=3 cm olur.
               Silindirin tabanlarının merkezinden geçen doğruya silin-
                                                           Silindirin yanal alanı
                                                                               2
                                                           Y =2πrh = 2π.3.12 = 72π cm  olur.
                           eksen    Silindirin tabanları arasın-  A
                                    daki uzaklığa silindirin yük-  b) Dik dairesel silindirin yüzey alanı
                                                                          2
                                                                                 2
                                    sekliği denir.         A=Y +T  = 72π+2π.3  = 90 cm  olur.
                            yükseklik                         A  A
                                    Silindirin  yüksekliği  aynı
                                    zamanda ana doğru parça-  DIK KONI
                                    sının yüksekliğidir.
               Silindirin Yüzey Alanı:                     Koni: Koninin tabanının merkezi ve tepe noktasından
               Y (yanal yüzey alanı) = Taban çevresi . Yükseklik = 2π r. h  geçen doğruya Koninin ekseni denir. Eksen taban düz-
                A
               T (Taban Alanı) = πr 2                      lemine dik ise koniye dik koni denir.
                A
               Tüm Silindirin Yüzey Alanı = Yanal Yüzey Alanı + 2.   Dik koninin tepe noktası ile taban düzlemi arasındaki
               Taban Alanı                                 dikme parçasına dik koninin yüksekliği, tabanı daire
               S  = Y  + 2.T  = 2πr.h + 2π r 2             olan  dik koniye ise dik dairesel koni adı verilir.
                        A
                    A
                A
                                                        131
   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138