Page 104 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi

OSMANLI DEVLETİ'NDE DEMOKRATİKLEŞME SÜRECİ

6 Osmanlı Devleti'nin ilk anayasası olan Kanun-i Esasi 7 1808 yılında ayanlarla Sened-i İttifak'ı imzalayan II.
İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya, Almanya ve İtal- Mahmut;
ya'nın Balkanlar'da yaşanan azınlıklarla ilgili sorunlara
çözüm bulmak için düzenledikleri İstanbul (Tersane) I. merkezi otoriteyi güçlendirme,
Konferansı'nın ilk gününde yürürlüğe konulmuştur.
II. halkı yönetime katma,
Osmanlı Devleti bu adımla;
I. konferansta Osmanlı aleyhine alınabilecek kararların III. merkez ile taşra arasında bir uzlaşma sağlama,
önüne geçme,
IV. ülke yönetiminde disiplin ve birlik sağlama
II. konferansa katılan devletlerin azınlık haklarını
bahane ederek Osmanlı'nın iç işlerine müdahale amaçlarından hangilerini sağlamaya çalışmıştır?
DATA YAYINLARI
etmesini engelleme,
A) I, II ve III B) II, III ve IV C) I ve IV
III. azınlıkların Osmanlı toplumundaki ayrıcalıklarına
son verme D) II ve III E) I, III ve IV
amaçlarından hangilerini gerçekleştirmeye çalışmıştır?

A) I, II ve III B) II ve III C) I ve III
D) Yalnız III E) I ve II
8 ve 9. soruları aşağıdaki görsele göre cevaplayınız.
Tanzimat Fermanı, II. Mahmut’un hükümdarlığının son yıllarına doğru devletin iç ve
dış nedenlerle dağılma tehlikesi ile karşılaşması üzerine devleti bu durumdan kurtar-
mak için bir çare olarak düşünülmüştür. Tanzimat Fermanı’nın başlıca amaçları, devlet
içerisindeki halkın bir kısım haklarını genişletmek, Müslüman ve Hristiyan toplumla-
rı siyasi yönlerden birbirine yaklaştırmak ve Avrupalı devletlerin azınlıkları bahane
ederek Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasını engelleyerek iç barışı ve bütünlüğü
sağlamaktı. Londra Büyük Elçisi Mustafa Reşit Paşa Hariciye Nazırlığına (Dışişleri
Bakanı) getirildi ve onun çalışmalarıyla Sultan Abdülmecit adına bir ferman hazırlandı.
Mustafa Reşit Paşa hazırladığı belgeyi 3 Ka-
sım 1839’da Tanzimat Fermanı adıyla Gülhane
Parkı’nda padişah, devlet adamları ve yabancı
elçiler huzurunda okudu. Tanzimat Fermanı’nın
ilan edilmesinden sonra, Sultan Abdülmecit, bu
fermanın şartlarına uyacağına yemin ederken
Sultan Abdülmecit “...kanunlara uymazsam Allah beni kahretsin.
Keza halkım da uymazlar ise Allah onları kahretsin.” dedi ve böylece Osmanlı tari-
hinde “Tanzimat Dönemi (1839-1876)” başlamış oldu. Tanzimat Dönemi, merkeziyetçi
bir yönetim ve bürokrasi dönemiydi. 3 Kasım 1839’da Mustafa Reşit Paşa Tanzimat
Fermanı ile ülkenin problemlerini dile getirdi sonra memleketin iyi idaresi için de yeni
kanunların yapılmasının gerekli olduğunu belirtti. Anayasal yönetim ve demokratik-
leşme yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Tanzimat Fermanı ile Avrupalı devletlerin
iç işlerine müdahale etmesinin önüne geçilmeye çalışılmışsa da Avrupalı devletlerin
elçileri fermandaki bazı maddeleri kullanarak Osmanlı Devleti’nin iç işlerine müdahale Mustafa Reşit Paşa
ettiler.
8 Sultan Abdülmecit'in yemini değerlendirildiğinde 9 Metnin geneli değerlendirildiğinde aşağıdaki yargı-
Tanzimat Fermanı ile ilgili, lardan hangisine ulaşılamaz?
A) Fermanla Avrupalı devletlerin güveni kazanılmaya
I. yasal bir yaptırım gücün bulunmadığı, çalışılmıştır.
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR nun Sultan Abdülmecit tarafından kabul edilmesi
II. padişahın kendi gücü üzerinde bir kanun gücünü tan- B) Devleti dağılmaktan kurtarmak amacıyla hazırla-
dığı, nan ferman Batılı devletlerin Osmanlı Devleti üze-
rindeki emellerini engelleyememiştir.
III. halkın padişahın yanında yönetime katıldığı C) Padişah gücünün üzerinde bir kanun gücü olduğu-

özelliklerinden hangileri söylenebilir? anayasal devlet düzenine geçiş yolunda önemli bir
adımdır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Ferman, Müslüman-gayrimüslim farkını gidermeye
çalışmıştır.
D) II ve III E) I, II ve III E) Fermanın Londra Büyükelçisi Mustafa Reşit Paşa
tarafından hazırlanması Tanzimat Fermanı'nın İn-
giltere'nin isteği üzerine ilan edildiğini göstermek-
tedir.
102