Page 105 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi
P. 105

OSMANLI DEVLETİ'NDE DARBELER                                               TEST-8


           1 ve 2. soruları aşağıdaki görsele göre cevaplayınız.
             II.  Meşrutiyet’in  ilanında  ordu  içindeki
             İttihatçı  subayların  eylemleri  büyük
             rol  oynamıştı.  İttihat  ve  Terakki,  ordu
             içindeki  hâkimiyetini  artırabilmek  için  II.
             Abdülhamit  Dönemi’nin  yaşlı  subaylarını
             görevlerinden uzaklaştırmaya başladı. Bu
             subaylara alaylı deniyor ve yerlerine me-
             ktepli  olarak  adlandırılan  genç  subaylar
             atanıyordu. Genç subayların aynı zamanda
             İttihatçı olmalarına da özen gösteriliyor-
             du. Dolayısıyla kısa bir süre içinde ordu-
             da ikilik baş göstermiş, subaylar “sizden,
                         DATA YAYINLARI
             bizden” şeklinde ayrıma tabi tutulmuştu.
             1912’de  dört  Balkan  devleti:  Yunani-
             stan,  Sırbistan,  Bulgaristan  ve  Karadağ
             aralarında  ittifak  oluşturup  Osmanlı
             Devleti’ne  saldırdılar.  Osmanlı  Devleti
             kendisinden kısa bir süre önce ayrılan bu
             küçük devletlere yenildi. Bu yenilginin en
             önemli  sebebi  ordu  mensuplarının  siyasi
             çekişmeleriydi. Balkan Savaşı’ndaki başarısızlık hükûmet değişikliğine sebep oldu. Gazi Ahmet Muhtar Paşa kabinesi istifa
             etti ve yeni kabineyi İttihat ve Terakki ile yıldızı barışmayan Kâmil Paşa kurdu.  Kâmil Paşa Hükûmeti zamanında da Balkan
             Savaşı’nın kötü gidişatı devam etti. Bulgar orduları Çatalca önlerine kadar geldi. Enver Bey ve Talat Bey başta olmak üzere İtti-
             hat ve Terakki ileri gelenleri aralarında gizli toplantılar yaparak gidişata müdahale etmeye karar verdiler. Buna göre Bâbıâli’ye
             bir baskın düzenlenip Kâmil Paşa Hükûmeti düşürülecekti. 23 Ocak 1913’te Enver Bey’in başında olduğu bir grup Bâbıâli’deki
             Hükûmet merkezine doğru harekete geçti. Yanında İttihat ve Terakki’nin militan kadrosu yaya olarak yürüyor, grup “Yaşasın En-
             ver Bey, yaşasın millet” diye bağırarak ilerliyordu. Enver Bey ve arkadaşları hiçbir zorluk çekmeden Bâbıâli’ye girmeyi başardı.
             İttihat ve Terakki Partisi’nin yaptığı bu hükûmet darbesi sonucunda Sadrazam Mahmut Şevket Paşa başkanlığında yeni kabine
             oluşturuldu (1913). Bâbıâli Baskını, Talat Paşa’nın, Enver Paşa’nın, Ömer Naci’nin ve diğer İttihatçıların kendi cemiyetlerini
             iktidara getirmek istedikleri için yapıldı ve Kâmil Paşa Hükûmeti devrildi.


           1  Metne göre İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin hükümete   2  Metnin tamamı değerlendirildiğinde Bâbıâli Baskı-
              darbe yapmasının nedeni olarak;                  nı'na giden süreçte yaşananlardan hangisinin hükü-
                                                          BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR
              I.  askeri alanda başarısızlıkların yaşanması,   met darbesine zemin hazırladığı söylenemez?
              II.  ordunun siyasetle uğraşması,                A)  Balkan Savaşı'nda toprak kayıplarının yaşanması
                                                               B)  Halkın  Padişah  V.  Mehmet  Reşat'a  olan  güvenin
              III.  rejim değişikliğinin yaşanması                azalması
              durumlarından hangilerini gerekçe olarak gösterdiği   C)  Ordu içerisindeki siyasi çekişmelerin gruplaşmalara
                                                                  yol açması
              söylenebilir?                                    D)  İttihat ve Terakki Partisi'nin iktidara gelme hırsı
              A) Yalnız I       B) Yalnız II    C) I ve II     E)  Askeri alandaki başarısızlığın Kamil Paşa Hükümeti
                                                                  ile İttihat ve Terakki Partisi arasındaki siyasi çekiş-
                      D) II ve III    E) I, II ve III
                                                                  meyi arttırması


           3  31 Mart Ayaklanması'nın bastırılmasından sonra İtti-  4  Aşağıdaki  partilerden  hangisi  Babıali  Baskını  ile
              hat ve Terakki Cemiyeti'nin ülke yönetimindeki ağırlığı   mevcut hükümeti devirerek iktidarı ele geçirmiş ve I.
              arttı. Yeni dönemde Kanun-i Esasi'de değişiklik yapılarak   Dünya Savaşı'nın sonuna kadar hükümette kalmıştır?
              padişahın ve sadrazamın yetkileri kısıtlandı.    A)  Hürriyet ve İtilaf Fırkası
              Buna göre padişahın;                             B)  Osmanlı Ahrar Fırkası
              I.  meclisi açma kapama,                         C)  İttihat ve Terakki Fırkası
              II.  sürgüne gönderme,                           D)  Osmanlı Sosyalist Fırkası
              III.  bakanları atama                            E)  Milli Meşrutiyet Fırkası
              yetkilerinden hangileri elinden alınmıştır?
              A) I, II ve III    B) II ve III   C) I ve III
                       D) I ve II     E) Yalnız I
                                                        103
   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110