Page 10 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı

8 SÖZCÜKTE ANLAM
EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) SÖZCÜKLER
Örnek
Yazılışları farklı, anlamları aynı olan söz-
cüklere eş anlamlı sözcükler denir. Eş an- F “Uzun ince bir yoldayım
lamlı sözcükler kalıplaşmış söz öbekleri Gidiyorum gündüz gece”
dışında genellikle birbirlerinin yerine kulla-
nılabilir. Yukarıdaki dizelerde "gece-gündüz"
sözcükleri arasında zıt anlam ilişkisi
Örnek vardır.
Sözcük Eş Anlamlısı Örnek

EDİTÖR YAYINEV
ihtiyaç gereksinim

F
Ağustosta buz tutar yüreğim.
atlı süvari Bu dizede ise zıt anlamlı sözcükler ol-İ
ihtiyar yaşlı
uygarlık medeniyet mamasına rağmen karşıtlığı çağrıştıran
bir anlatım vardır. Nedeni ise ağustos
ivedi acele
ayında buz tutmanın olanaksız olma-
sıdır. Bu durum da karşıtlığı meydana
getirmektedir.
NOT
Bir kelimenin başka bir kelimenin eş an- Örnek
lamlısı olabilmesi, cümlede kazandığı
anlama bağlıdır. Sözcük Karşıt Anlamlısı
F "Koyu bir sohbete dalmışlardı ki gelmek gitmek
ev sahibi çıkageldi." Bu cümlede
"koyu" sözcüğünün eş anlamlısı çalışkan tembel
"derin" sözcüğü olur.
F "Çaylar çok koyu olmuş." Bu cüm- doğmak ölmek
lede ise "koyu" sözcüğünün eş an- dost düşman
lamlısı "demli" olur.
sıcak soğuk
aç tok
ZIT (KARŞIT) ANLAMLI SÖZCÜKLER
Anlam bakımından birbirinin karşıtı olan iyi kötü
sözcüklere zıt (karşıt) anlamlı sözcükler güzel çirkin
denir.
genç yaşlı
NOT
uzak yakın
Sınavlarda bu konu ile ilgili farklı soru
tipleriyle karşılaşabiliriz. Bu durum-
da sorunun ne istediği ön plana çıkar.
Soru kalıbında zıt ya da karşıt anlamlı NOT
sözcükler sorulmuşsa zıt anlamlı söz-
cükler seçeneklerde bulunup doğru ce- Sözcüklerin olumlu-olumsuz biçimleri
vap işaretlenir. Fakat "Karşıt durumlar karşıt anlam değildir.
ya da karşıtlığı çağrıştıran bir anlatım F düşünceli düşüncesiz (olum-
hangisinde vardır?" gibi bir ifadeye yer suz anlam)
verilmişse seçeneklerdeki zıt anlamlı
sözcükler işimize yaramaz. F gelir gelmez (olumsuz anlam)