Page 9 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı

SÖZCÜKTE ANLAM 7
SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ
EŞ SESLİ (SESTEŞ) SÖZCÜKLER
Yazılışları aynı, anlamları farklı sözcüklere eş sesli (sesteş) sözcükler denir.
Eş sesli sözcüklerde tüm anlamlar mutlaka gerçek olmalıdır. Mecaz anlamın olması duru-
munda sesteşlik olmaz.

Örnek
FEDİTÖR YAYINEVİ
F Her yaz ailesiyle buraya gelir.
F Sen de arkadaşlarına bir iki satır yaz.

Bu cümlelerde geçen “yaz” sözcüklerinin yazılışları aynı olmasına rağmen anlamları
birbirinden farklıdır. Dolayısıyla bu sözcükler eş seslidir.

Örnek
F Çocuğun ateşi yavaş yavaş düşüyor.
F Piyasanın ateşi tüm tedbirlere rağmen düşmedi.
F Ocağın içindeki ateşi söndürün.
Yukarıdaki cümlelerde renkli verilen kelimeler sesteşlik özelliği göstermez. Çünkü bu
kelimelerin üçünün de gerçek anlamlarında kullanıldıkları söylenemez. Hâlbuki ses-
teşlikte, sözcüklerin hepsi gerçek (temel) anlamlı olmalıdır.

NOT

Yazılışları aynı olan ancak aralarında anlam ilgisi bulunan bazı sözcükler vardır. Bir
anlamıyla isim, bir anlamıyla fiil olarak kullanılabilen bu sözcüklere kökteş (ortak köklü,
ikiz kök) sözcük denir.
F Boya, sıva, savaş, barış, güreş, güven, eski, ekşi gibi sözcükler ortak köklüdür.
Kardeşiyle sonunda güreşti. (eylem kökü)
Bu güreş burada bitmez. (isim kökü)

NOT

Anlamları ve söylenişleri birbirinden farklı olup da yazılışları inceltme işaretiyle (^) ay-
rılan sözcükler eş sesli sayılmaz.
F yar (uçurum) yâr (sevgili)
F kar (yağış türü) kâr (kazanç)