Page 138 - 7'DEN LGS'YE FEN BİLİMLERİ HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI

LGS’YE ILK ADIM BASIT MAKINELER

6 Bir inşaat firması son teknolojik sisteme uygun mobilya dolaplarını çok katlı binalara çıkarmak istiyor.
Binalara verilen dolapları birkaç kattan sonra çıkarmak zor olduğundan dolayı nakliye firması kuvvetten kazanç
sağlamak amacıyla vinçte özel bir makara sistemi geliştirmiştir.
Buna göre aşağıda verilen makara sistemlerinden hangisi kullanılırsa kuvvet kazancı daha fazla olur?
(Makara ağırlıkları önemsizdir.)

A) B) C) D)
Kuvvet

Kuvvet Kuvvet Kuvvet
Dolap
EDİTÖR YAYINLARI
Dolap
Dolap Dolap
Çözüm: Sabit makaralarda kuvvet kazancı olmazken hareketli makarlar kuvvet kazancı sağlar. A seçeneğinde sabit ma-
kara, B seçeneğinde iki tane hareketli makara, C seçeneğinde bir sabit bir hareketli makara, D seçeneğinde ise üç tane
sabit makara kullanılmıştır. Bu durumda hareketli makara sayısı fazla olan C seçeneğinde kuvvet kazancı en fazladır.

7
X Y Z Fen bilimleri öğretmeni basit maki-
nelerle ilgili yapacağı bir etkinlik
için yandaki deney düzeneğini
P
kurmuştur.

Öğrencilere P yükünü dengelemek için X, Y ve Z ile gösterilen noktalara kuvvet uygulamalarını söyler. Ardın-
dan Aylin, Nisa ve Ceylan deney sonucuna göre aşağıdaki grafikleri çizip 1, 2 ve 3 numaralı deneyleri X, Y ve
Z noktalarıyla eşleştirmişlerdir.

Kuvvet kolu Kuvvet Kuvvet kazancı

Deney No Deney No Deney No
1 2 3 1 2 3 1 2 3
Aylin Nisa Ceylan

Öğretmen üç öğrencinin de çizdiği grafiğin doğru olduğunu söylediğine göre;
I. 1. deneyde Y noktasına; 2. deneyde X noktasına, 3. deneyde Z noktasına kuvvet uygulanmıştır.
II. Deney düzeneğinde yük ve yük kolu sabit tutulduğu için kuvvet kolu uzadıkça, yükü dengeleyen kuvvetin
değeri küçülür.
III. En fazla iş 2. deneyde, sonra 1. deneyde, en az da 3. deneyde yapılmıştır.
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III
Çözüm: Kuvvet kolu uzadıkça kuvvet kazancı artar yani daha az kuvvet uygulanır. Kuvvet kolu uzunlukları arasında 3 <
2 < 1 ilişkisi olduğundan kuvvet kazançları arasında 3>1>2 ilişkisi vardır. Buna göre 1.deneyde Y noktasına, 2.deneyde X
noktasına, 3.deneyde Z noktasına kuvvet uygulanmıştır. Basit makinelerde iş kazancı söz konusu değildir.
13
1388