Page 174 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

174
Zıt Anlamlı Sözcükler (Karşıtlık)arşıtlık)
Zıt Anlamlı Sözcükler (K
• Anlamca birbirinin karşıtı olan kelimelere zıt (karşıt) anlamlı sözcükler denir. Bu sözcükler, birbirine zıt durumları,
varlıkları, kavramları ve eylemleri ifade eder.

̛ Örnek: Ő gelmek → gitmek Ő küçük → büyük Ő dost → düşman
Ő gece → gündüz Ő ağlamak → gülmek Ő aşağı → yukarı
Ő zengin → fakir Ő karanlık → aydınlık Ő ileri → geri
̛ Örnek: “Ölüm” ve “yaşam” sözcükleri zıt anlamlıdır.

Ő Vakitsiz gelen ölüm herkesi perişan etti. Ő Yaşam, kıymeti bilinmesi gereken bir dönemdir.

• Zıt anlamlı sözcükler kullanıldıkları cümlelerde birbirinin tersi anlamları ifade eder.
EDİTÖR YAYINLARI
̛ Örnek: “Çok hırçın bir çocuktu.” cümlesindeki “hırçın” sözcüğü cümleye “öfkeli, huysuz” anlamını katarken “Çok
sakin bir çocuktu.” cümlesindeki “sakin” sözcüğü, tam tersi olarak “huysuzluğu, rahatsızlığı olmayan” anlamını katar.

{ Not: Bir sözcüğün olumsuzu ile zıt anlamlısını karıştırmamak gerekir. Sözcükler arasındaki olumsuzluk ilişkisi
karşıtlık sayılmaz.

̛ Örnek: Sözcük Zıddı Olumsuzu
Akıllı Deli Akılsız
İyi Kötü İyi değil
Susmak Konuşmak Susmamak

{ Not: Eş anlamlı sözcüklerde olduğu gibi zıt anlamlı sözcüklerin de zıddı olan sözcük cümlede kullanıldığı anlama
göre belirlenir.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde karşıt kavramlar 2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangileri yakın
bir arada kullanılmamıştır? anlamlı sözcüklerdir?

A) Kalbinden kalbime akan bir sesti. A) Resme biraz daha yaklaşıp şekillerin neye benze-
Akşam gölgesinde çağlayan o su. diğini anlamaya çalıştı.
B) Ölümü hatırlatan ne var bu resimde? B) Yalnız yaşayan adam, sadece fener ışığının aydın-
Hâlbuki hepimiz hayattayız. lattığı karanlık gecelerde, şarkı söyleyerek korku-
sunu yenmeye çalışırdı.
C) Kalem böyle çalınmıştır yazıma.
Yazım kışıma uymaz, kışım yazıma. C) O herkesten, her şeyden çekiniyor ve sıkılıyor ki
bir an önce gitmek istiyor.
D) Sevindiğim anda sen üzülürsün.
Sonbahar uğultusu duymamışsın ki. D) Eski albümde sakladığı küçük fotoğraf, bulunduğu
yerden yırtılarak çıkarılmıştı.

Çözüm: Karşıt kavramlar, zıt anlamlı sözcüklerdir. Buna Çözüm: “Utanma benzeri duygularla bir şeyi yapmak is-
göre “ölüm” ve “hayat” sözcüklerinin olduğu B seçeneğin- temek, kaçınmak” anlamına gelen “çekinmek” ve “utanıp
de, “yaz” ve “kış” sözcüklerinin olduğu C seçeneğinde, çekinmek” anlamına gelen “sıkılmak” sözcükleri yakın an-
“sevinmek” ve “üzülmek” sözcüklerinin olduğu D seçene- lamlıdır. Bu sözcükler eş anlamlı olmasa da aynı şeyleri
ğinde karşıt kavramların bir arada kullanıldığı söylenebilir. ifade etmeleri bakımından yakın anlamlı olarak değerlen-
Ancak A seçeneğinde zıt anlamlı sözcükler (karşıt kav- dirilir. Diğer seçeneklerdeki sözcükler arasında herhangi
ramlar) yoktur. bir anlam ilişkisi yoktur.