Page 176 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

176
Benzetme (Teşbih)eşbih)
Benzetme (T
• Anlatımı kuvvetlendirmek, sözün etkisini artırmak için aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf
olanın kuvvetli olana benzetilmesine benzetme (teşbih) denir.

̛ Örnek: “Gider oldum kömür gözlüm elveda” cümlesinde “göz”, karalık bakımından “kömüre” benzetilmiştir. Bura-
da zayıf olan unsur “göz”, kuvvetli olan unsur ise “kömür”dür.
̛ Örnek: Cümleler Benzeyen Kendisine Benzetilen

Ő Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Vatan Cennet
Ő Annemi elma yanaklarından öptüm. Yanaklar Elma
Ő Menemendeki biber zehir gibi acıydı. Biber Zehir
EDİTÖR YAYINLARI
{ Not: Bazen bir cümlede, bir şiirin dizelerinde ya da bir metinde aynı anda farklı söz sanatları birlikte verilebilir.

̛ Örnek: Babaannesine yemek götürmek üzere yola çıkan küçük yavrucağın yanakları elma gibi kıpkırmızıydı.
Minik kızın yolu ormanın içinden geçiyordu. Ormandan geçerken tüm ağaçlar ona selam verdi, meyvesi olanlar
meyve ikram ettiler. Küçük kız neşeyle onların yanından ayrılırken ağaçlar hep bir ağızdan “Bizi unutma, yine gel!”
dediler.
Yukarıdaki metinde kızın yanakları kırmızı olması yönüyle elmaya benzetilerek benzetme sanatına, ağaçlara selam verme
ve ikram etme özelliği verilerek kişileştirme sanatına ve ağaçlar konuşturularak konuşturma sanatına başvurulmuştur.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. Karacaoğlan’ın “Evvel yakın idim şimdi ırağım / Fe- 3. Adam: Kimsin sen? Nasıl birisin?
lek beni nazlı yardan ayırdı.” dizelerinde hangi söz Kapıcı: ���������������
sanatına yer verilmiştir?
Boş bırakılan yere aşağıdaki ifadelerden hangisi
A) Teşhis B) Tezat
getirilirse diyaloğa abartma anlamı katar?
C) Mübalağa D) İntak
A) Bir eli markette, diğer eli apartmanda gezinen bi-
riyim. Başım yedinci katta, ayaklarım zemin katta
Çözüm: İlk dizede kullanılan “yakın” ve “ırağım” ifadele- gezinirim.
ri zıt anlamlı kelimelerdir. “Irak” sözcüğü uzak anlamına B) Apartmanınızın güzide çalışanıyım ben. Daha dün
gelir ve yakın sözcüğünün zıddıdır. Zıt anlamlı sözcükleri
barındıran ve karşıt durumları ifade eden cümlelerde de de merdivenlerde görüp de selamladığınız kişi.
tezat (karşıtlık) sanatı vardır. C) Market alışverişinizi yapan, çöplerinizi toplayan
kişiyim ben.
D) Günde yedi sekiz katı tek tek dolaşan, hepsinin
2. Akdeniz’in dalgaları cilveli, isteklerini yerine getirmeye çabalayan kişiyim
Akdeniz’dir denizlerin güzeli.
Bu dizelerde hangi söz sanatı kullanılmıştır? Çözüm: Bir olayı, bir duyguyu gerçekte olduğundan daha

A) Konuşturma B) Abartma büyük ya da küçük göstermeye abartma denir. Anlatılan
durumun abartılı bir şekilde ifade edilmesi söz konusudur.
C) Kişileştirme D) Karşıtlık
A seçeneğinde de böyle bir durum söz konusudur. Kapıcı
kendisini anlatırken hizmetlerini ifade etmede abartılı bir
Çözüm: İnsan dışındaki varlıklara ya da kavramlara in- anlatımda bulunmuştur. Kapıcının bir elinin markette diğer
san özelliği vermek, insan kişiliği kazandırmak kişileş- elinin apartmanda olması, başının yedinci katta ayakları-
tirme sanatını doğurur. Soruda verilen dizelerde de Ak- nın zemin katta olması durumu abartılı bir betimlemedir.
deniz’in dalgalarına insan kişiliği verilmiş ve cilveli olma Dolayısıyla verilen diyalog A seçeneği ile tamamlanırsa
özelliği ile Akdeniz’in dalgaları kişileştirilmiştir. abartılı bir anlatıma yer verilmiş olur.