Page 171 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

SÖZCÜKTE ANLAM (ÇOK ANLAMLILIK)
SÖZCÜKTE ANLAM (ÇOK ANLAMLILIK) 2. BÖLÜM 171
ÇOK ANLAMLILIK
• Tek başına bir anlamı olan ses birliklerine sözcük (kelime) denir. Sözcükler cümlenin anlamlı en küçük parçalarıdır.
Bir düzen içerisinde bir arada kullanılan sözcükler, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan en küçük birimdir. Ancak
kelimelerin tek bir anlamı yoktur. Kelimeler kullanıldıkları cümle içinde farklı anlamlara gelebilir. Sözcüklerin kulla-
nıldıkları cümlelere göre farklı anlamlarda olmalarına da çok anlamlılık denir.
̛ Örnek:
“Kırmak” Sözcüğünün Farklı Anlamlarda Kullanımı “Küsmek” Sözcüğünün Farklı Anlamlarda Kullanımı

Ő Bardak kırmak pek de hoş değil! (Sert şeyleri vurarak Ő Ona küstüğü için yıl sonu partisine katılmadı.
parçalamak) (Darılmak)
EDİTÖR YAYINLARI
Ő Bu havalar tüm hayvanları kırdı. (Öldürmek, yok Ő Bu bitki yerini sevmedi, küstü. (Gelişmemek,
olmasına neden olmak) büyüyememek)
Ő Direksiyonu sağa kırdı. (Taşıtın yönünü değiştirmek) Ő Bu kalemden çıkanlar silinirse kalem küser. (Görevini
yerine getirememek)

Gerçek (Temel) Anlamemel) Anlam
Gerçek (T
• Bir kelimenin aklımıza gelen ilk anlamına yani herkesçe bilinen yaygın anlamına gerçek anlam denir. Gerçek an-

lam, kelimelerin sözlükteki ilk anlamıdır.
̛ Örnek:
Ő Kanadı kırık kuş ısrarla uçmaya Ő Mutfağa giderken ayağı halıya Ő Elindeki bardağı yere düşürünce
çalışıyordu. (Vücudu tüylerle takılınca yere düştü. (Bacakların hepimiz çok korktuk. (Su vb.
örtülü, gagalı, iki ayaklı, iki bilekten aşağıda bulunan ve şeyleri içmek için kullanılan,
kanatlı hayvanların ortak adı) yere basan bölümü) genellikle camdan yapılan kap)

Altı çizili sözcükler zihnimizde oluşan ilk anlamlarıyla
yani gerçek anlamlarıyla kullanılmıştır.

Ő Kapıyı anahtarla açamayınca Ő Havalar soğuyunca tatil beldeleri Ő Şehrin dışında geniş bir arazi
çilingir çağırdı. (Kilidi açıp boşaldı. (Isının üşütecek kadar almıştı. (Alanı büyük olan,
kapamak için kullanılan araç) az veya düşük olması durumu) makro, dar karşıtı)

Mecaz Anlam
Mecaz Anlam
• Bir kelimenin gerçek anlamından tamamen koparak kazandığı yeni anlama mecaz anlam denir. Mecaz anlamlı
kelimelerin gerçek anlamla hiçbir ilgisi kalmaz. Atasözlerinde, deyimlerde, şiirlerde kelimeler genellikle mecaz
anlamıyla kullanılır.
̛ Örnek:

Ő Boş bakışlarıyla herkesi şaşkına Ő Bebeğin çok tatlı bir gülüşü Ő Sorunun cevabı, ince hesaplarla
çevirdi. (Anlamsız) vardı. (Sevimli, hoş) bulunuyordu. (Ayrıntılı)

Altı çizili sözcükler gerçek anlamlarından tamamen koparak
mecaz anlamda kullanılmıştır

Ő Ustası gibi olmak isteyen Ő Kalp kırmaktan çekinmeyen, Ő Nerede nasıl davranacağını
çırağın, iyice pişmesi gerekir. acımasız bir insandı. bilen ağır bir insandı. (Ağırbaşlı,
(Beceri ve ustalık kazanmak) (Gücendirmek, incitmek) ciddi)