Page 10 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 1 2. ünite: DnA Ve GenetiK KOD

5 Hücre, çok hücreli canlılardaki en küçük yaşam birimi- 7 Canlıların genetik olarak sahip olduğu her bir özellik
dir. (I) Hücre, canlının tüm yaşam özelliklerini taşıyan ve karakter olarak ifade edilir. İnsanlarda göz rengi, boy
uygun koşullarda yaşamını tek başına sürdürme yete- uzunluğu, kan grubu, ten rengi gibi özellikler; bitkilerde
neğine sahip temel yapı ve işlem birimidir. (II) Hücrenin tohum rengi, tohum şekli, meyve rengi gibi özellikler,
temel kısımları hücre zarı sitoplazma ve çekirdektir. (III) kalıtsal karakterlere örnek olarak gösterilebilir. Canlılarda
Vücudumuz diğer bitki ve hayvanlar gibi hücre dediği- karakterlerin oluşmasını ve gelecek nesillere aktarılma-
miz gözle görülemeyecek kadar ufak, canlı yapı taşların- sını sağlayan DNA üzerindeki kalıtım birimi genlerdir.
dan meydana gelir. (IV) Varlığı ilk defa 1665 senesinde Karakterler iki gruba ayrılır. Kalıtsal olmayan karakterler,
Robert Hooke tarafından mikroskopla görülen hücrenin iç canlının yaşamı boyunca edindiği karakterlerdir. Vücut
yapısı daha sonraları elektromikroskop aracılığıyla daha kütlesi ve saç uzunluğu insanlardaki kalıtsal olmayan
ayrıntılı olarak belirlenebilmiştir. karakterlere örnektir. Kalıtsal karakterler ise genlerle
nesilden nesile aktarılan karakterlerdir. Kan grubu, göz
Numaralanmış cümlelerden hangisi parçadan çıkarı-
lırsa anlam akışı sağlanır? rengi, saç rengi, boy uzunluğu insanlardaki kalıtsal karak-
terlere örnektir.
A) I B) II C) III D) IV
Yukarıdaki parçada karakterle ilgili;
I� Üzerinde taşındığı yapılardan en küçüğünün hangisi
olduğuna
6 Bazı canlılar büyüyüp gelişirken hücre sayıları artar. II� Kalıtsal olanlarının ve olmayanlarının özelliklerine
Hücre sayısı artmasına rağmen kalıtsal bilgiler koru-
nur. Bu olay DNA’nın kendini eşlemesiyle gerçekleşir. III� Aktarımını sağlayan yapının ne olduğuna
Bölünme öncesinde hücre içerisindeki DNA’ların kendini IV� Kalıtsal karakterleri aktaran üst kuşaktaki bireylerin
sağlıklı bir şekilde eşlemesi sonucu, aynı genetik yapıda kimler olabileceğine
iki yeni DNA oluşur. Bu iki DNA, oluşacak olan yeni hüc- hangilerine değinilmemiştir?
relere geçer. Böylelikle kalıtsal bilgiler korunmuş olur.
Oluşan yeni DNA’lar eşlenme öncesindeki DNA’nın da A) Yalnız I B) Yalnız III
genetik olarak aynısıdır. DNA, çift sarmal yapıda olduğu C) I ve IV D) II ve III
için kendini eşleyeceği zaman enzimler yardımıyla kar-
şılıklı nükleotidler arasındaki bağları birbirinden ayrılır. 8 Gen, DNA molekülü üzerinde yer alan ve belli bir protein
DNA, bir fermuar gibi açılır. Açılan uçlara, sitoplazmada üretimi için şifre veren DNA bölümüdür. Örneğin bezelye
serbest hâlde bulunan uygun tamamlayıcı nükleotidler bitkisinde bulunan bir gen bezelye bitkisinin çiçeklerinin
gelir. Böylece başlangıçtaki DNA ile nükleotid dizilimi beyaz renkte olmasına, başka bir gen ise bezelye bitki-
aynı olan iki yeni DNA molekülü oluşur. Eşleşme sonu- sinin uzun boylu olmasına neden olur. Aynı karakterin
cunda oluşan yeni DNA’lardaki birer iplik, eski DNA’ya oluşmasına etki eden özelliklere “alel” denir. Genellikle
aittir. Diğeri ise hücrede bulunan nükleotidler kullanılarak bir bireyde bir karakter için iki alel bulunur. Bu alellerin
sentezlenen yeni ipliktir. her biri bir atadan gelir. Atalardan gelen aleller aynı ola-
Bu parçaya göre; bileceği gibi farklı da olabilir. Her iki atadan gelen aleller
aynı ise “homozigot birey”, aleller farklı ise “heterozigot
I� Eşlenme sonucu DNA’nın kendisinden genetik açıdan birey” oluşur.
küçük farkları olan yeni bir DNA oluşur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi “heterozigot” kav-
II� DNA’nın eşlenmesini sağlayan nükleotidler, hücre
içinde bağımsız bulunanlar arasından seçilir. ramına örnek olabilir?
III� DNA eşlenmesi sonucunda eski DNA’nın her iki ipliği A) Anneden aktarılan yeşil göz geni ile babadan aktarı-
de yeni DNA’ya aktarılır. lan uzun boy geni
IV� DNA’nın taşıdığı genetik bilgilerin korunumu için B) Anneden aktarılan sarı saç geni ile babadan aktarı-
eşlenme işlemi gereklidir. lan kıvırcık saç geni
C) Anneden ve babadan ortak aktarılan yapışık kulak
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? memesi geni

A) I ve II B) I ve III D) Anneden aktarılan dil yuvarlama geni ile babadan ak-
C) II ve III D) II ve IV tarılan dil yuvarlayamama geni

10 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI