Page 281 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 281
ANLA
ANLATIM BOZUKLUĞU (ÖZNE-YÜKLEM UYUMSUZLUĞU, EKLERLE İLGİLİ YANLIŞLAR)TIM BOZUKLUĞU (ÖZNE-YÜKLEM UYUMSUZLUĞU, EKLERLE İLGİLİ YANLIŞLAR) 13. BÖLÜM 281
ANLATIM BOZUKLUĞU
• Yazılı ve sözlü anlatımda duygu ve düşünceleri aktarırken dil bilimsel (yapısal) ya da anlamsal olarak açık, anlaşılır
ve doğru cümleler kurulmaması sonucu anlatım bozuklukları ortaya çıkar.
Yapıya Dayalı Anlatım Bozuklukları
Eklerle İlgili
Yanlışlar Tamlama Yanlışları Eylemsi Yanlışlıkları Bağlaç Yanlışları
Özne - Yüklem Öge Eksikliği Zamir Eksikliği Çatı Uyuşmazlığı Noktalama İşaret-
Uyumsuzluğu lerinin Eksikliği
EDİTÖR YAYINLARI
Özne
Özne - Yüklem Uyumsuzluğu - Yüklem Uyumsuzluğu
• Özne-yüklem uyumsuzluğu kişi bakımından ve tekillik-çoğulluk bakımından olmak üzere iki alt başlıkta ele alına-
bilir.
Kişi Bakımından Özne-Yüklem Uyumsuzluğu
• Özne ile yüklem arasında kişi bakımından uyum olmalıdır. Yüklem öznenin bildirdiği şahsa göre çekimlenmelidir.
Ő Ben ve Nisa dün seni aradı� (Yanlış)
Özne Yüklem
Ben ve Nisa dün seni aradık� (Doğru)
Ben + Sen
Ő Oya, sen ve ben aynı okula yazıldı� (Yanlış) Ben + Sen + O BİZ
Oya, sen ve ben aynı okula yazıldık� (Doğru) Ben + Onlar
Ő Ben ve Belginler kampa gittim� (Yanlış) Sen + O SİZ
Sen + Onlar
Ben ve Belginler kampa gittik� (Doğru)
Tekillik-Çoğulluk Bakımından Özne-Yüklem Uyumsuzluğu
• Özne ile yüklem arasında tekillik - çoğulluk bakımından uyum vardır. Öznenin tekil ya da çoğul olma durumuna göre
yükleminin durumu belirlenir.
› Özne tekilse yüklem tekil olur.
ÖZNE YÜKLEM
Ő Kadın eğilip ayakkabısını temizledi�
Ő Köpeğim dün sürekli havladı� Tekil Çoğul Tekil Çoğul
İnsan
› Özne insan ve çoğulsa yüklem tekil ya da çoğul olabilir.
İnsan
Ő İnsanlar sırada bekliyorlardı� (Doğru)
İnsan dışındaki
İnsanlar sırada bekliyordu� (Doğru)
varlıklar
› Özne insan dışındaki bir varlık ve çoğulsa yüklem tekil olur. İnsan dışındaki
Ő Tavuklar kümeste gıdaklıyorlardı� (Yanlış) varlıklar
Tavuklar kümeste gıdaklıyordu� (Doğru)
{ Not: Cümlenin öznesi belgisiz sıfat ya da belgisiz zamir ise yüklem mutlaka tekil olur.
Ő Hiçbiri buraya gelmek istemediler� (Yanlış) → Hiçbiri buraya gelmek istemedi. (Doğru)