Page 546 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ÇÖZÜMLÜ TEST
ÇÖZÜMLÜ TEST 546
1. Mustafa Kemal bir sözünde; “Türkiye’de, bizim okul- 3. Lozan Barış Antlaşması ile “kapitülasyonlar” ve “Dü-
larımızın bile sahip olmadıkları ayrıcalıklara yabancı y’un-u Umûmiye Teşkilatı” kaldırılmıştır. Türkiye, Lozan
okulların sahip olmaları kabul edilemez.” demiştir. Görüşmeleri’nde intikam peşinde koşmamış; ulusların
karşılıklı barış, refah ve huzurundan yana olmuştur.
Buna göre Mustafa Kemal yabancı okullarla ilgili;
Türkiye Lozan’da her istediğini alamamış ama karşı
I� eğitim ve öğretim kurumları arasında geri planda tarafın da her istediğini almasına izin vermemiştir. Tür-
kaldıkları, kiye Lozan Görüşmeleri’nde ülkenin bağımsızlığını ve
II� gereğinden fazla haklara sahip oldukları, bütünlüğünü ilgilendiren konularda taviz vermezken
III� faaliyetlerinin kontrol altına alınmadığı bazı konularda ise makul ölçülerde tavizkâr bir tutum
sergilemiştir. Lozan Antlaşması’nda, Osmanlı Dev-
durumlarından hangilerine karşı çıkmıştır?
leti’nden kalan azınlık ve dış borçlar sorunu gibi bir-
EDİTÖR YAYINLARI
A) Yalnız III B) Yalnız II çok sorun çözüme kavuşturulmuştur. Türkiye; Lozan
C) I, II ve III D) I ve II Antlaşması’nda çözüme kavuşturulamayan konuların
daha sonra yapılacak diplomatik görüşmelerde çözül-
Çözüm: Mustafa Kemal “Türkiye’de, bizim okullarımızın mesini kabul ederek barıştan yana olduğunu kabul
bile sahip olmadıkları ayrıcalıklara yabancı okulların sa- etmiştir.
hip olmaları kabul edilemez.” sözüyle yabancı okulların
gereğinden fazla haklara sahip olmasına karşı çıkmıştır. Buna göre Türkiye ile ilgili;
I� Avrupalı devletlere üstünlüğünü kabul ettirdiği,
II� ekonomik bağımsızlık yolunda önemli bir adım
attığı,
2. Lozan Antlaşması’nda yapılan düzenlemeye göre ya- III� barışçıl bir politika izlediği
bancı okullar, Türk kanunlarına ve Türk eğitim kural-
larına uyacaklardı. Türkiye Tevhid-i Tedrisat Kanunu yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
gereği 1926’da çıkardığı Maarif Teşkilatı Hakkında A) I, II ve III B) Yalnız I
Kanun ile yabancı okullarda Türkçe, tarih ve coğrafya C) II ve III D) Yalnız III
derslerinin Türkçe ve Türk öğretmenlerce okutulması,
denetimlerinin Türk Millî Eğitim müfettişlerince yapıl- Çözüm: “... kapitülasyonlar” ve “Düyûn-u Umûmiye Teş-
ması zorunluluğunu getirdi. Ancak Fransa bu karara kilatı kaldırılmıştır.” ifadesinden II. öncüle ulaşılabilmekte-
tepki gösterdi ve konuyu Türkiye ile görüşmek istedi. dir. Parçanın bütününden de III. öncüle ulaşılabilmektedir.
Türkiye, konuyu iç sorun olarak gördüğünden Fran- 4. Lozan Barış Konferansı sırasında ekonomik, adli ve
sa’yla görüşmeyi reddetti. hukuki alanlarda yabancı devletlere iç işlerimize karış-
Buna göre Türkiye’nin eğitim ve öğretim alanın- ma yetkisi veren kapitülasyonlar uzun süre tartışılmış,
da aşağıdaki politikalardan hangisini takip ettiği ardından kapitülasyonların kaldırılması ve Osmanlı
söylenemez? borçlarının ödenmesinin makul bir takvime bağlanma-
sı kararlaştırılmıştır.
A) Eğitim ve öğretim birliğinin sağlanması
Buna göre Lozan Antlaşması’yla,
B) Eğitimin millî esaslara göre yürütülmesi
I� ekonomik bağımsızlığın sağlanması,
C) Eğitimin dış etkenlerden uzak, bağımsız olması
II� Osmanlı Devleti’nden kalan sorunların giderilmesi,
D) Eğitim konusunda Batı’daki gelişmelerden uzak III� iç işlerimize karışılmasının önlenmesi
durulması
durumlarından hangilerine katkı sağlandığı söy-
Çözüm: “Lozan Antlaşması’nda yapılan düzenlemeye lenebilir?
göre yabancı okullar, Türk kanunlarına ve Türk eğitim
kurallarına uyacaklardı.” ifadesinden A seçeneğine, “... A) I, II ve III B) Yalnız II
yabancı okullarda Türkçe, tarih ve coğrafya derslerinin C) I ve III D) I ve II
Türkçe ve Türk öğretmenlerce okutulması, denetimlerinin Çözüm: Kapitülasyonlar ve borçlar sorunlarının çözümü
Türk Millî Eğitim müfettişlerince yapılması zorunluluğunu ekonomik bağımsızlığın sağlanmasına katkıda bulunur-
getirdi.” ifadesinden B seçeneğine, “Türkiye, konuyu iç ken Osmanlı Devleti’nden kalan sorunları gidermiş ve
sorun olarak gördüğünden Fransa’yla görüşmeyi reddet- yabancı devletlerin iç işlerimize karışmalarının önüne ge-
ti.” ifadesinden C seçeneğine ulaşılabilir. çilmesini sağlamıştır.