Page 3 - 9. SINIF EDEBİYAT PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

1. ÜNİTE: GİRİŞ PARAGRAF TESTİ 1

1 Edebiyat; düşünce, duygu, olay ve imgelerin insanlarda 3 (I) Felsefe tarihine baktığımızda, pek çok filozofun aynı
estetik duygular uyandıracak bir biçimde, dil aracılığıyla zamanda edebî bir tarzı kullandıkları görülür. (II) İlkçağ
söz ve yazıyla anlatımını amaç edinen sanattır. Sözlü ve filozoflarından bazıları görüşlerini şiirler şeklinde dile
yazılı olmak üzere ikiye ayrılır. Sözlü edebiyat; anlatım getirmişler ve aynı zamanda ozan olmuşlardır. (III) Platon,
aracı olarak sözün kullanıldığı, yazının bulunmadığı çağ- St. Augustine, Schopenhauer, Nietzsche aynı zamanda
larda üretilmiş, dilden dile söylenerek günümüze kadar büyük edebiyatçılardır. (IV) Russel, Camus, Sartre Nobel
gelmiş, halkın ortak malı olmuş edebiyat ürünlerinin genel Edebiyat Ödülü’nü almışlardır ama bazı çok iyi filozoflar
adıdır. Yazılı edebiyat ise anlatım aracı olarak yazının kul- da vardır ki bunlar kötü yazar olmuşlardır. (V) Örneğin
lanıldığı, yazarı belli olan, her tür edebiyat ürününün toplu Aristoteles, Kant gibi isimler çok iyi filozof oldukları hâlde,
adıdır. Yazar ve şairlerin ortaya koydukları eserlerde ele kullandıkları dil bakımından iyi yazar değillerdir.
alıp işledikleri her şey, edebiyatın konusunu; dil ürünle- Numaralandırılmış cümlelerden hangisi parçanın ana
rinde kullanılan üslup ve tür ise (roman, hikâye, deneme, düşüncesini oluşturmaktadır?
GİRİŞ YAYINLARI
fıkra, makale vb.) edebiyatın içeriğini oluşturur.
A) I B) II C) III D) IV E) V
Parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşı-
lamaz?
A) Edebiyatta, söz ve yazı ile anlatım yapılabilir.
B) Edebiyatın temelinde estetik duygu vardır.
C) Yazının bilinmediği dönemlerde dahi insanlar edebi-
yat ile uğraşmaktaydı.
D) Sözlü edebiyat ürünlerinin kime ait olduğu tam olarak
bilinmemektedir.
E) İnsan hayatındaki her şey edebiyatın konusu olabilir.

2 4 -----. Bu yüzden, bir edebî eseri açıklamak ve yorum-
lamak için yazarın psikolojisini kaynak almak, esere dair
I� Edebiyat-toplum ilişkisini kurcalayan külliyat da ede- bilinç eleştirisi yapmak ve buradan psikolojik bir harita
biyat ile içinde üretildiği toplum arasında kopmaz,
yadsınamaz, reddedilemez bağların mevcut olduğunu çıkarmak, edebiyat eleştirisinin disiplinler arasında kur-
duğu bağın gücünün artmasını sağlamaktadır. Edebiyat
iddia etmektedir.
eleştirisi, psikolojiden destek alırken herhangi bir ede-
II� Edebiyatın sosyolojik imkânı, temelde edebiyat-top- biyat eserinin en başta fert olarak yazarının karakter ve
lum ilişkisini kurcalamak ve her iki alan arasında kop- ruh hâlinin dışa vurulması ya da nakledilmesine bakar.
maz bağların mevcudiyetini dile getirmektir.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
III� Bu iddiaya göre ne edebiyat toplumdan ne de toplum göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
edebiyattan bağımsız algılanabilir.
A) Edebi eserler, yazarından bağımsız olarak okuyucuy-
IV� Yani edebiyat doğrudan toplumsal gerçekliği ve top- la buluştuğunda daha kalıcı olur
lum olaylarını anlatmasa dahi toplumsal yapı ile ilgili
olmak, ondan etkilenmek durumundadır. B) Edebi eserler yazarının önüne geçtiğinde daha başa-
rılı olmaktadır
Parçadaki numaralandırılmış cümlelerden hangileri C) Her edebiyat metni ya da eseri, yazarının başkaların-
yer değiştirirse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış dan farklı zihnî ve duygusal özellikleriyle bağlantılıdır
olur?
D) Eserinden kendini soyutlayabilen yazar okuyucuyla
A) I ve II B) I ve IV daha içten bir bağ oluşturur
C) II ve III D) II ve IV E) Edebiyat, eserin hayata yansımasının bir yönü olarak
E) III ve IV düşünülebilir

Giriş Yayınları / 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 3