Page 5 - 9. SINIF FİZİK PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

2. ünİte: Madde ve öZeLLİKLeRİ PARAGRAF TESTİ 1

1 Maddenin kökeni, yapısı ve özellikleri eski çağlardan 3 Canlı ve cansız bütün maddelerin yapı taşı atomlardır.
itibaren merak konusu olmuştur. (I) Doğada bulunan Atomlar birleşerek molekülleri, atomlar ve moleküller bir
her şeyin temelinde yatan unsurun ne olduğu sorusuna araya gelerek maddeyi oluşturur. Kütlesi, eylemsizliği
cevap aranmış, açıklamalar yapılmıştır. (II) Batı felsefe- olan ve uzayda bir yer kaplayan tanecikli yapılara madde
sinin ilk filozoflarından olan Thales (Tales) yaptığı göz- denir. Maddelerin ortak özelliklerinden biri olan kütle, par-
lemlere dayanarak Teorik Su İlkesi adını verdiği bir teori çacık ya da nesneyi oluşturan madde miktarının ölçüsü-
geliştirmiştir. (III) Thales’in su ilkesine göre kâinatta bulu- dür. Maddenin kütlesi; üzerine uygulanan herhangi bir
nan her şeyin özü sudur. (IV) Thales, felsefe alanında kuvvet ile parçalanma gibi değişimler hariç, bulunduğu
kendinden sıkça söz ettirmiştir. (V) Canlılar suyla hayat ortamın sıcaklık ve basınç gibi şartlarına göre değişiklik
bulmakta, yeryüzü suyun üzerinde tıpkı bir tahta parça- göstermez.
sının su üzerinde yüzmesi gibi yüzmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki anahtar söz-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi cükler arasında yer almaz?
GİRİŞ YAYINLARI
düşüncenin akışını bozmaktadır? A) Atom B) Molekül

A) I B) II C) III D) IV E) V C) Ölçü D) Tanecik
E) Kütle

2 Archimedes’in (Arşimet), Kral Hiero’nun (Hiero) altın
tacının saflığını, özkütle hesabıyla bulduğu rivayet edilir.
Siracusa (Siraküza) Kralı Hiero söylentilerden etkilene-
rek tacının saf altın olmadığı şüphesine kapılır. Archime-
des’ten gerçeği bulmasını ister. Bu konuya yoğunlaşan
Archimedes suya daldırılan bir cismin hacminin, yapısal
biçimi ne olursa olsun, taşırdığı suyun hacmi ile belirle-
nebileceğini keşfeder. Tamamen su dolu kaplarda suya
batan cismin, hacmi kadar su taşırmasından yola çıkarak
tacın özkütlesini hesaplar. Sonuç olarak tacın yapımında
altından daha düşük yoğunlukta bir metal kullanıldığını
fark eder. Bu işlemleri yaparken Archimedes, büyük
buluşlardan biri olan suyun kaldırma kuvvetini bulur.
4 Kütle, maddeyi oluşturan atomlara bağlı bir niceliktir.
Bu parçada Archimedes’in yaptığı çalışmalarla ilgili Kütle m harfi ile gösterilir ve SI’daki birimi kilogramdır
3
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (kg). 1 atm basınç, +4 °C sıcaklıkta 1 dm saf suyun küt-
lesi 1 kg olarak tanımlanmıştır. Standart kilogram değeri,
A) Hacim, maddeler için ayırt edici bir özellik olarak gö-
rülmüştür. 1889 yılında platinyum ve iridyum alaşımından yapılan
bir silindirin kütlesi olarak kabul edilmiştir. Standart kütle,
B) Bir cismin hacmi, yapısına bakılmaksızın taşırdığı su- Paris yakınlarındaki Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler
yun hacmi ile ifade edilmiştir. Bürosunda muhafaza edilmektedir.
C) Cismin özkütlesi, tamamı su ile dolu olan kaba cismin
batırılmasıyla hesaplanmıştır. Parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi geliş-
D) Yapılan bazı çalışmalar, başka buluşlara vesile ol- tirme yollarından hangisi ağır basmaktadır?
muştur. A) Örneklendirme B) Benzetme
E) Archimedes tesadüfen suyun kaldırma kuvvetini bul- C) Tanık gösterme D) Karşılaştırma
muştur. E) Sayısal verilerden yararlanma

Giriş Yayınları / 9. Sınıf Fizik 15