Page 100 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları
P. 100
¦ §
100 DOĞAL SİSTEMLER
100
ÇİY YAĞIŞ ÇEŞİTLERİ
İlkbahar veya yaz mevsiminde sabahları cisim- Bulutlardaki nemin yoğuşmasıyla oluşan
lerin üzerinde, bahçedeki bitkilerin yaprakla- * yağış biçimleri de yağmur, kar ve doludur.
rında su damlacıkları oluşur. Bu damlacıklar
yağmur damlası değildir, geceleri havanın soğu-
masıyla havada bulunan su buharının yoğuşa- 0°C üstünde 0°C’nin altında
rak oluşturduğu damlacıklardır.
Yağmur Dolu, Kar
EDİTÖR YAYINEVİ
KIRAĞI
Soğumanın çok şiddetli olduğu yerlerde, hava- Yağmur: Buluttaki su tanecikleri ilk aşamada
nın temas ettiği yüzeylerde buz kristalleri şek- çok küçük boyutlardadır. Havanın soğumasıyla bu
linde oluşan yoğuşma ürünüdür. Ülkemizde bu tanecikler birleşir, boyutları büyür ve ağırlaşır.
olay kış mevsiminin başlarında görülür. Ardından yer çekiminin etkisiyle yere düşerek yağ-
muru oluşturur.
KIRÇ
Zeminin aşırı soğumasıyla havadaki su buharı-
nın soğuyan zeminler, özellikle elektrik telleri, Kar: Havadaki su buharının 0°C’nin altında yoğun-
direkler ve ağaçların dalları üzerinde yoğunla- laşmasıyla ince taneli kristaller oluşur.
şarak buz hâlini almasıdır. Kırağıdan farkı buz
kristallerinin tabakalar oluşturmasıdır. * Bu kristallerin birleşmesiyle de kar taneleri
meydana gelir.
* Kar taneleri altıgen şeklinde harika bir görü-
YAĞIŞLAR nüme sahiptir. Bu taneler birbirine temas
etmeden yeryüzüne iner.
* Plüviyometre ile ölçülür. Bulut oluşumu
atmosferdeki yoğunlaşmanın ilk aşamasıdır.
* Yoğunlaşmanın ilerlemesi ile daha da büyüyen
katı ve sıvı tanecikler havada askıda kala- Dolu: Dikey yönlü hava hareketlerinin çok güçlü
mayarak yer çekiminin etkisiyle yeryüzüne olduğu bulutlardaki su damlacıklarının 0 °C’nin
düşer. Bu olaya yağış denir. altında aniden donmasıyla oluşan iri buz taneleri-
* Toplam yağışın mevsimlere dağılışına yağış dir. Daha çok ilkbahar ve yaz aylarında görülür.
rejimi denir.
* Yağış için aşağıdaki koşullar gerekir:
» Hava kütlesinin yeterli ölçüde nem taşıması OLUŞUMLARINA GÖRE YAĞIŞ BİÇİMLERİ
» Nemli hava kütlesinde sıcaklığın düşmesi * Havanın soğuma şekline bağlı olarak yağışlar
» Havanın hareket etmesi gerekir. üç şekilde gerçekleşir:
