Page 96 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
96
96 DOĞAL SİSTEMLER
* Fön rüzgârları kış mevsiminde karların erken TROPİKAL RÜZGÂRLAR
erimesine ve çığ olaylarına neden olur. Yaz Sıcak kuşakta daha çok okyanuslar üzerinde
mevsiminde ise ürünlerin erken olgunlaşmasını * oluşan rüzgârlardır.
sağlar, havayı aşırı derecede kuruttuğu için
bazen bitkilere zarar verir. Fön rüzgârlarının * Belli yollardan karalara da sokulurlar. Hızları

insan sağlığına da olumsuz etkisi vardır. oldukça fazladır (Saatte 300 - 500 km).

* Fön rüzgârına bakır sattıran veya kalaş da * Etkili oldukları yerlerde büyük zararlara
neden olurlar.
denilmektedir.
yüksektir. EDİTÖR YAYINEVİ
* Bu rüzgârların yerel isimleri vardır. Asya
denizlerinde ve Avustralya’nın Büyük Okyanus
Bora
kıyılarında typhoon (tayfun), ABD’de tor-
Krivetz
Mistral
nado, Hint Okyanusu’nda cyclone (sayklon),
Meksika Körfezi kıyıları ile Antil Adaları’nda
hurricane (harikeyn) denilmektedir.
Sirokko
Sıcak Yerel Rüzgârlar Hamsin Tropikal rüzgârlara benzeyen, ancak daha
Soğuk Yerel Rüzgârlar *
dar alanlarda etkili olan rüzgârlara ise tor-
nado (hortum) adı verilir.

Sıcak Yerel Rüzgârlar:
NOTOT
N
Sirokko: Büyük Sahra’nın kuzeyinden Cezayir, y Türkiye Orta Kuşak'ta yer aldığından
Tunus, İspanya, Sicilya ve İtalya kıyılarına tropikal rüzgârlar ülkemizde görülmez.
doğru esen sıcak ve kuru rüzgârlardır.

Hamsin: Kuzey Afrika (Mısır ve Libya) ve
3. NEMLİLİK VE YAĞIŞ:
Arabistan’da, güney ve güneydoğudan eser.
Kuru ve tozlu esen bu rüzgârların sıcaklığı çok * Atmosferdeki nemin kaynağı yeryüzündeki
sulardır.

* Doğadaki su, sıcaklık şartlarına göre katı,
Soğuk yerel rüzgârlar: sıvı ya da gaz halinde bulunmaktadır. Suyun
katı hâlini oluşturan kar ve buharlaşmasına
Mistral: Fransa’da, kuzey ve kuzeybatıdan esen süblimasyon veya süblimleşme denir.
soğuk, kuru ve şiddetli rüzgârlardır. Su belirli sıcaklıkta buharlaşarak gaz haline

Bora: Dalmaçya kıyılarının gerisindeki plato ve * geçmekte, sıcaklığın düşmesiyle de yoğunla-
dağlardan (Dinar Alpleri) Adriyatik Denizi kıyı- şarak, yağmur, kar ve dolu şeklinde tekrar
larına doğru esen soğuk rüzgârdır. yeryüzüne düşmektedir.
Krivetz: Orta Avrupa’dan Balkanlar'a doğru * Yağışlarla yeryüzüne düşen su bir süre sonra
esen rüzgârlardır. Sıcaklığı düşürücü etkide yeniden buharlaşarak atmosfere karışmak-
bulunurlar (Romanya - Macaristan). tadır.