Page 83 - 9. Sınıf Türk Dili Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

4.
MASAL / FABLASAL / FABL
M
ÜNİTE

MASAL

* Olağanüstü olayların, olağanüstü kahramanlar
aracılığıyla anlatıldığı, zaman ve mekân kavram-
ları ile sınırlı olmayan sözlü anlatım türüne masal
denir.
EDİTÖR YAYINEVİ
* Masal türünün başlıca özellikleri şunlardır:
» Masallar halk arasında anlatılan, sonradan bir
yazar tarafından yazıya geçirilen, düzyazı şeklinde
oluşturulmuş anonim türlerdir.
» Belli yazarlar tarafından halk masallarına ben-
zetilerek yazılan ve bir dünya görüşünü yansıtan
masallar da vardır. Bu masallara yapma masal denir.
» Masallarda amaç eğiticiliktir. Masallar dinleyenlere bir konuda ders vermek, öğütte bulunmak
için söylenir. Bu öğüt de evrensel bir özellik taşır.
» Masallarda sembolize tipler vardır. Keloğlan zekâ ve şansı, köse kötülüğü, Hızır maneviyatı,
üvey anne kötülüğü, üvey kız kardeş kıskançlığı, cadı kötülük ve belayı, tilki kurnazlığı, vezir iki-
yüzlülüğü ve içten pazarlılığı temsil eder.
» Masallarda olaylar ve kahramanlar tamamen hayal ürünüdür.

» Kahramanlar insanüstü özellikler taşır ve tek boyutludur. Yani iyiler hep iyi, kötüler hep kötü-
dür.

» Masal sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
» Masallarda yer ve zaman belli değildir.
» Masallarda çevre Kafdağı, Yedi Derya Adası, Yedi Yerin Altı ve Üstü gibi büsbütün hayalî ve
gerçek dışı ülkelerdir. Zaman ve olaylar çok hızlı bir şekilde ilerler.
» Masallar sözlü ürünlerdir, bu nedenle masalların anlatımı önemlidir. Çünkü dinleyeni masal dün-
yasına çekebilmek anlatıcının ustalığına bağlıdır.
» Masallarda uzun betimlemeler ve psikolojik tahlillere yer verilmez.

» Masallar genellikle tek bir olaydan meydana geldiği için öteki edebiyat türlerine göre daha
kısadır.
» Masallarda olaylar önem derecelerine göre sıralanarak aktarılır ve -miş’li geçmiş zaman, şim-
diki zaman ya da geniş zamanın rivayeti kullanılır. (gel-miş; gel-i-yor-muş; gel-ir-miş... gibi)
» Masalların başlangıç ve bitiş bölümlerinde kalıplaşmış ifadelere (tekerlemelere) yer verilir.
» Masalların dili halkın konuştuğu dildir.