Page 86 - 9. Sınıf Türk Dili Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ §
86
86 MASAL / FABL
MASAL TÜRÜNÜN TARİHSEL GELİŞİMİ

DÜNYA EDEBİYATINDA MASAL

* Eski Yunan’daki Ezop Masalları, bilinen en eski masal/fabl örnekleridir. Dünya edebiyatında
masal türündeki önemli eserler arasında Hint edebiyatının ürünü olan ve Beydeba’nın yazdığı
“Kelile ve Dimne”, Arap ve İran edebiyatı kaynaklı olan “Binbir Gece Masalları” sayılabilir.

* Bunların dışında Oscar Wilde, Danimarkalı Andersen, Fransız La Fontaine dünya edebiyatında
yapma masallarıyla tanınan sanatçılardandır.
EDİTÖR YAYINEVİ
TÜRK EDEBİYATINDA MASAL

* Türk edebiyatında Uygur Dönemi eseri olan Kalyanamkara ve Papamkara masal özelliği gösteren
ilk eserlerdendir.
* Bunun yanında Türk masalları tarihin bilinmeyen devirlerinden beri sözlü gelenekte yaşamakta-
dır. Bu masalların toplanıp yazıya geçirilmesi 19. yüzyıldan sonra olmuştur.

* Türkiye’de halk ağzından derlenmiş en eski masal kitabı “Billur Köşk”, en tanınmış masallar ise
“Keloğlan Masalları”dır. Cumhuriyet devrinde Pertev Naili Boratav, Ziya Gökalp, Tahir Alangu,
Saim Sakaoğlu ve Eflatun Cem Güney masal üzerine çalışmalar yapmışlardır. Ayrıca Tanzimat
Dönemi sanatçılarından olan Namık Kemal “masal” sözcüğünü gerçek anlamına bağlı olarak kul-
lanan ilk sanatçıdır.
FABL

* Kişileri genellikle hayvan, bitki ve cansız varlıklar olan, ders
verir nitelikli, kısa masalımsı öykülere fabl denir. Bu tür
hikâyelerin kahramanları çoğunlukla hayvanlardır.
* Hikâye kahramanı bu hayvanlar, kendi özelliklerini korumakla
birlikte insan gibi konuşurlar.

* Fabl türünün başlıca özellikleri şunlardır:
» Fabllar hem nazım hem nesir biçiminde yazılır.
» Fablın sonunda her zaman bir ahlak dersi (kıssadan hisse) vardır. Bu ders kısa, açık ve doğru
olmalıdır ve mutlaka öykünün doğal bir neticesi gibi görülmelidir.
» Fabllarda soyut konular, olay planıyla hem somutlaştırılarak hem de hareket kazandırılarak
işlenir.

» İnsanlar arasında geçen iyi-kötü, cesur-korkak, dürüst-ikiyüzlü, gözü tok-açgözlü gibi çatış-
malar; bu niteliklerin yakıştırıldığı hayvan kahramanlar arasında geçmiş gibi gösterilir.

» Fabllar olay anlattıkları için çocukların ilgisini bir şiiri okumaktan ya da ezberlemekten daha
çok çeker.
» Masallarda olduğu gibi fabllarda da yer ve zaman genellikle belirsizdir.