Page 10 - 9-sinif-telafi
P. 10

ZAMİRLER   9

           ZAMİRLER (ADILLAR)                          Sözcük Halindeki Zamirler                        NOT
           •  Ad olmadıkları halde cümlede ad yerine kullanı-  Kişi (Şahıs) Zamirleri
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
             lan, adların yerini tutan sözcük ve eklere zamir   •  Kişi adlarının yerini tutan sözcüklerdir. Türkçe-  “Kendi” dönüşlülük zamiri kişi zamiriyle
             denir. Zamirler, ad soylu sözcüklerdir. Kullanım-  de kullanılan başlıca kişi zamirleri şunlardır:  beraber kullanılırsa kişi zamirinin anla-
             ları bakımından adlarla en çok benzerlik göste-                                      mını pekiştirir, kullanımı gereksiz değildir.
             ren sözcük türüdür. Zamirlerin başlıca özellikleri   Tekil Kişi                        ⤷   Ödevi ben yaptım.
             şunlardır:                                I. Tekil → Ben                                 Ödevi ben kendim yaptım.
           •  Adlar gibi ad durum eklerini alabilir.   II. Tekil → Sen
            ⤷   Senden haber alamayınca telaşlanmış.                                             İşaret (Gösterme) Zamirleri
            ⤷   Ötekini ben taşımak istemiştim.        III. Tekil → O
           •  Zamirler tamlama kurmak için kullanılabilir.                                       •  Adların  yerini  işaret  yoluyla  tutan  söz-
            ⤷   Sizin kapınız kilitliydi.              Çoğul Kişi                                   cüklerdir.  Türkçede  kullanılan  başlıca
            ⤷   Gelenlerin birçoğu askerdi.            I. Çoğul → Biz                               işaret zamirleri şunlardır: bu, şu o, bun-
                                                                                                    lar,  şunlar,  onlar,  öteki,  beriki,  diğeri,
           •  Zamirler tek başlarına veya oluşturdukları tamla-  II. Çoğul → Siz                    böylesi, şöylesi, öylesi, bura, şura, ora...
             maların içerisinde cümlenin çeşitli ögelerini oluş-
             turabilir.                                III. Çoğul → Onlar                          ⤷   Bu hepimiz için çok faydalı olacaktır.
            ⤷   Bunlar artık ilgimi çekmiyor. (özne)   •  “Kendi” sözcüğü tek başına kullanılabildiği gibi   ⤷   Diğerleri gelecekti.
            ⤷   Onlara, yarın geleceğimi söyleyin. (dolaylı tüm-  aldığı eklerle istenilen kişi zamirinin yerine de   ⤷   Çocuklar ötekini beğeniyor.
               leç)                                       kullanılabilir. Kendi sözcüğü “dönüşlülük zami-
                                                          ri” olarak da bilinir.                   ⤷   Şunu anneme verir misiniz?
           Zamirler, sözcük halindeki zamirler ve ek halindeki
           zamirler olmak üzere ikiye ayrılır:
                                                             NOT                                        NOT
           Sözcük Halindeki Zamirler                                                              “O” zamiri insan dışında bir varlığı kar-
           •  Kişi Zamirleri                            Kişi zamirleri adlarla birlikte tamlama oluştu-  şılamak için kullanılırsa işaret, bir insan
           •  İşaret Zamirleri                          rabilir. Tamlayanı kişi zamiri olan ad tamlama-  adının yerine kullanılırsa şahıs (kişi)
           •  Belgisiz Zamirler                         larında tamlayan görevli kişi zamiri düşebilir.  zamiri olur.
           •  Soru Zamirleri                             ⤷   Sizin sorununuzla ben ilgilenirim. (ad   ⤷   Onu  masanın  üzerine  koyar  mısın?
           Ek Halindeki Zamirler                            tamlaması)                                (işaret zamiri)
           •  İlgi Zamiri                                   Sorununuzla ben ilgilenirim. (Tamlayan   ⤷   Onu bugün hiç görmedim, okula gel-
                                                                                                      memiş. (şahıs zamiri)
           •  İyelik Zamirleri                              olan kişi zamiri düşmüştür.)
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15