Page 157 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ FİİL KİPLERİ VE EK FİİL (EK EYLEM) ] 157

13 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yük- 16 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil, di-
lemi şimdiki zamanın rivayetiyle çekim- lek kiplerinden biriyle çekimlenmiştir?
lenmiş bir fiil kullanılmıştır?
A) Çocuklar her gün bir saat basketbol oy-
A) Olay gecesi onları görmüşlerdi. nar.
B) Bu sevimli köpeği her sabah seviyorduk. B) Onu uyarmama rağmen beni dinlemedi.
C) Gelecekte başarılı bir diplomat olmak C) Bu işi daha kısa sürede yapmanın bir
istemiş. yolunu bulmalıyız.
D) Ödevlerimi akşam yemeğinden önce D) Sınav bitmek üzereyken birkaç soruyu
yapmıştım. daha cevapladım.
D) İlk kez yepyeni eşyalarla döşenmiş bir YAYINEVİ
E) Eskiden insanlar birbirlerine karşılıksız E) Önümüzdeki ay yıllık iznini kullanacak-
yardım ediyormuş. mış.

14 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam
kayması vardır?
A) Olabildiğince açık bir şekilde aktardım
ona içinde bulunduğum durumu.
B) İnsan her ayrılıktan sonra elinde valiziy-
le kapının önünde kalır.
EDİTÖR 17 Bir kip ekinin başka bir kip eki yerine kul-
C) Galeriye gider gitmez eşime telefon edi-
yorum.
lanılmasına anlam (kip, zaman) kayması
evim olacak.
denir.
E) Öğretmen, küçük not defterine bir şeyler
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu
karaladı.
açıklamayı örneklendiren bir kullanım
vardır?
15 Gün ışıyacaktı neredeyse. Güneşin doğ-
A) Çektiğimiz fotoğraflar sergi salonunda
masına yakın, soğuk hava iyice içlerine
haftaya sergileniyor.
işlemişti. Gece boyunca yürümelerinin yol
açtığı yorgunluk ve açlık dayanılmaz bir bo-
yayımlanacak.
yuttaydı. Bir an önce dinlenmek ve yemek B) Dizinin yeni bölümü birkaç gün içinde
yemek istiyorlardı. C) Annem yaklaşık iki saat önce rahatsız-
landı.
Yukarıdaki parçada ek fiilin isimleri yük- D) Soğuk havalarda bu şekilde incecik gi-
lem yapma görevini örneklendiren kaç yinmemelisin.
sözcük vardır?
E) Babam uçak biletlerimizi geçen ay al-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 mış.

Duyulan Geçmiş Zaman: Duyulan geçmiş zaman eki “-mış” eki- Gereklilik Kipi: Gereklilik kip eki “-meli” ekidir ve eylemde bildiri-
dir ve eylemde bildirilen işin yapılmadığı, başkasından duyuldu- len işin yapılmasının gerekli olduğu anlamını taşır.
ğu anlamını taşır. Şart Kipi: Şart kip eki “-sa” ekidir ve cümleye şart - dilek anlam-
Dilek Kipleri: ları katar.
İstek Kipi: İstek kip eki “-a, -e” ekleridir ve fiilde bildirilen işin
Fiillere dilek anlamı katan ve zaman anlamı taşımayan kiplere yapılma isteğini ifade eder.
dilek kipleri denir. Dilek kipleri; gereklilik kipi, şart kipi, istek kipi Emir Kipi: Emir kipinin eki yoktur ve bu fiil çekiminde eylemin
ve emir kipi olmak üzere dört başlıkta incelenir. yapılması emir, buyruk şeklinde ifade edilir.