Page 160 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

160 [ FİİLERDE YAPI ]
6 Aşağıdaki cümlelerde bulunan birleşik 9 Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde
fiillerden hangisi yapılışı bakımından anlamca kaynaşmış birleşik fiil vardır?
farklıdır?
A) Onu uzun yıllardır tanıyanlar bile bu
A) Çocuk olduğu yere yığılıvermesin mi? davranışı ondan beklemiyordu.
B) Onun yaptıklarına hayretle bakakalmış- B) Görüş alışverişinde bulunmak, farklı fi-
tık. kirlere açık olmak başarının anahtarıdır.
C) Onay olmazsa bu inşaatı yapamazsınız. C) Miting alanı çok kalabalıktı, iğne atsan
D) Evi terk edeceğini anlayınca yıkıldık. yere düşmezdi.
E) Sokakta düşeyazacakmış gibi oldum. D) Balkondan sarkan ipi çekince saksı aşa-
EDİTÖR YAYINEVİ
ğıya düştü.
E) Çocukların internet kullanımının artması
aileleri endişelendiriyor.
7 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-
zili fiil yapısına göre diğerlerinden fark- 10 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “et-
lıdır?
mek” sözcüğü yardımcı fiil olarak kulla-
A) Okuduğum tüm kitaplar gibi bu kitap da nılmamıştır?
hayallerimi zenginleştirdi. A) Hepimizi dolandırdığını çok geç fark et-
B) Öğretmen zaman zaman sesini yüksel- tik.
tiyordu. B) İnsanoğlu zor zamanlarında sabretmeyi
C) Evimizin karşısındaki eski bina yıkıla- bilmelidir.
cak, yerine yenisi yapılacakmış. C) Bana ettiklerini unutacak değilim.
D) Babam son günlerde iyice unutkanlaş- D) Bu parayı kuruşu kuruşuna hak ettiğini
mıştı.
her yerde dile getiriyordu.
E) Haftada birkaç kez annesini ziyarete gi- E) Bu konuda yaptığımız çalışmaların ne
derdi.
derece faydalı olacağını kamuoyunun
takdirine arz ediyoruz.

8 Aşağıdaki seçeneklerde verilen fiiller- 11 Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde veri-
den hangisi fiilden türemiştir? len tüm fiiller basit yapılıdır?
A) koştur(mak) A) kork(mak) - gül(mek) - kır(mak)
B) gözle(mek) B) yaşa(mak) - ağla(mak) - bil(mek)
C) sarar(mak) C) yaz(mak) - yaptır(mak) - sev(mek)
D) süslen(mek) D) okut(mak) - bul(mak) - ara(mak)
E) paylaş(mak) E) sol(mak) - doy(mak) - dövüş(mek)

Yardımcı Fiille Oluşturulan Birleşik Fiiller: İsim soylu bir sözcük- Kurallı Birleşik Fiiller: Belirli kurallara göre birleşen fiillerdir.
ten sonra genellikle “etmek, olmak, kılmak, eylemek” yardımcı Yeterlik, tezlik, sürerlik ve yaklaşma olmak üzere dört başlıkta
fiillerinden herhangi birinin getirilmesiyle oluşturulan birleşik incelenir.
fiillerdir. (yardım etmek, memnun kılmak)
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller: Birleşik fiili oluşturan söz-
cüklerden birinin, birkaçının ya da tümünün kendi anlamını Yeterlik Fiili: Bir fiilin sonuna “(-e) bilmek” fiili getirilerek oluş-
kaybedip kaynaşarak yeni bir anlam ifade ettiği birleşik fiillerdir. turulur. Eyleme “gücü yetme, başarma, ihtimal” gibi anlamlar
(gözüne girmek, etekleri zil çalmak) katar. (yapabilmek, çözebilmek, sorabilmek)