Page 159 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ FİİLERDE YAPI ] 159

TEST 4 4 Aşağıdaki dizelerin hangisinde “tezlik”
eylemi kullanılmıştır?
FİİLERDE YAPI
A) Beyoğlu gecelerini alayım,
1 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürer- Bir demet sunayım sevgiliye
lik” eylemi vardır? B) Tavla oynayanları seyrettim
Bir şarkıyı başka makamla söyledim
A) Kitap okurken uyuyakalmışım.
B) Sakin sakin konuşurken hiddetleniverdi. C) Bakakalırım giden geminin ardından
Serde erkeklik var ağlayamam
C) Yarışmada ancak buraya kadar gelebil-
dim. D) Tutabilmeliyim özgürlüğün kolunu
EDİTÖR YAYINEVİ
İçebilmeliyim onu kana kana
D) Yaptığı kazada öleyazdı.
E) Bu güzel şiiri sen okuyuver
E) İstese çok zor işleri bile kolayca yapa- Hissettiklerimi sadece sen anla
bilirdi.

2 Türkçede birleşik eylemler ad soylu bir söz-
cükle yardımcı eylemler bir araya getirilerek
oluşturulabilir.
Bu açıklamanın dışında kalan birleşik ey-
lem aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Sonucun böyle olacağını hissetmiştim.
B) Aceleye gerek yok, biraz sabret. 5 Bir eylemi karşılamak üzere birden fazla
C) Nasıl oldu bilmem, birden ortadan kay- sözcüğün bir araya gelmesi ile oluşturul-
muş fiillere birleşik fiil denir.
boldu.
D) Kaç gündür bu daracık yere hapsolduk. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle-
E) Artık bastonsuz yürüyebiliyormuş. şik fiil kullanılmamıştır?
A) Sana verdiğim kitabı bir an önce okuyu-
ver.
3 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yar- B) Olaylar karşısında ne diyeceğimi bile-
dımcı eylem kullanılmamıştır? medim, ağzım açık kaldı.
C) Cevap vermek bir yana korkusundan
A) Hak edene hakkını teslim ederdi.
öleyazdı.
B) Gerçekten de dediği şeyler oldu. D) Biraz gayret edince işleri zamanında ye-
C) Boşuna yemin etmiş. tiştirebildim.
D) Kimsenin beni dinlemediğini fark ettim. E) Ders notlarını sınavdan önce bir daha
E) Hissettiğim şeylerde hiç yanılmam. okumalısın.

FİİLLERDE YAPI Türemiş Fiiller: İsim ya da fiil köklerine yapım ekleri getirilerek
Fiiller yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik fiiller olmak oluşturulmuş fiiller türemiş fiillerdir. Türemiş fiiller isimden fiil ya
üzere üç başlıkta incelenir. da fiilden fiil yapan yapım ekleri kullanılarak oluşturulur. (sula-,
görüş-, silin-, haberleş-...)
Basit Fiiller: Kök hâlinde olan, yapım eki almayan ve başka Birleşik Fiiller: İki sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu fiil-
bir sözcükle birleşmeyen fiiller yapıca basit fiillerdir. (koş, gel, ler birleşik fiillerdir. Birleşik fiiller oluşum ve anlam özelliklerine
ağla...) göre şu başlıklar altında incelenir: