Page 158 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

158 [ FİİL KİPLERİ VE EK FİİL (EK EYLEM) ]
18 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birle- 21 Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yük-
şik zamanlı fiil çekimine örnek vardır? lemi gereklilik kipiyle çekimlenmiştir?
A) Bu bahçeyi yetiştirmek için gece gündüz A) Kalabalığı görmüş ve sesleri duymuş
demeden çalıştık. olmalı.
B) Benimle karşılaşmak istemiyorsa bura- B) Anlatacaklarımı dinleyin ve gerekeni ya-
ya gelmesin. pın.
C) Ayrıntılar üzerinde yoğunlaşan dedektif, C) Mucizeleri bekleyenler olsa da gerçek-
suçluyu kıskıvrak yakaladı. leştirenler ölümsüzleşecek.
D) Gün içinde telefonunun açık olması ge- D) Yazara ilişkin sözleri oldukça olumluy-
EDİTÖR YAYINEVİ
rekiyor. du.
E) Sporcularımız olimpiyatlara çok iyi ha- E) Tatlı, ılık gülümsemesiyle sevdiriyor
zırlandılar. kendini.

19 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı
çizili fiil I. çoğul şahıs ekiyle çekimlen-
miştir?
A) Arkadaşına çok değerli bir saat hediye
etmişti.
B) Aile büyüklerinden yardım isteyerek bu
sorunu çözebilirsin.
C) Annemi görür görmez koşup boynuna 22 Aşağıdaki mısraların hangisinde çekimli
sarılacağım. fiil kullanılmamıştır?
D) Tedbirli bir insan olduğu için onun sözü- A) Cehennem olsa gelen göğsümüzde
ne inanmayacaktır.
söndürürüz
E) Şirketimizin büyümesini istiyorsak rek- Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz,
lama önem vermeliyiz. yürürüz
B) Akşamı duya duya
Sular yattı uykuya
20 Aşağıdakilerin hangisinde birleşik za-
manlı fiil örneği vardır? C) Ovada ince yollar gölgeleniyor işte
Karşıdan renk içinde solgun ay görünü-
A) Sen de onlarla gidebilirsin. yor
B) Haberi duyunca hemen geldim. D) Bir karanlık içinde bu evler
C) Amaçlarına ulaşmasına çok az kalmıştı. Aydınlıkları öyle az ki!
D) Kötü huylarını terk etti. E) Göğsümden havaya kattığım zehir
E) Akşamları erken uyumalısın. Solduracak bir gül gibi ömrünü

Fiil Kiplerinde Anlam (Zaman - Kip) Kayması EK FİİL (EK EYLEM)
Fiil çekimlerinde bir zaman veya dilek kipinin başka bir zaman Kip eki almış fiillere eklenerek bu fiilleri birleşik zamanlı hâle ge-
veya dilek kipi yerine kullanılmasına anlam kayması denir. An- tiren ve isimlere getirilerek isimlerin yüklem olmasını sağlayan
eklere (idi, imiş, ise) ek fiil denir.
lam kaymasının görüldüğü fiillerde kullanılan kip eki kendi anla-
mının dışına çıkar. Ek fiilin görevleri şunlardır:
y Basit zamanlı fiillere getirilerek bu fiilleri birleşik zamanlı yapma
y İsimlere ya da isim soylu sözcüklere (zamir, sıfat, edat, fiilim-
si) getirilerek bu sözcükleri yüklem yapma