Page 84 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

84 [ EDEBÎ SANATLAR ]
6 Ben gideyim yol gitsin ben gideyim yol gitsin 9 Şimdi bir rüzgâr geçti buradan
İki yanımdan aksın bir sel gibi fenerler Koştum ama yetişemedim
Yukarıdaki şiirin ikinci dizesinde görü- Nerelerde gezmiş tozmuş
len söz sanatının benzeri aşağıdaki şiir Öğrenemedim
parçalarından hangisinde vardır? Yukarıdaki dizelerde görülen söz sanatı
A) Kalem böyle çalınmıştır yazıma aşağıdakilerden hangisidir?
Yazım kışıma uymaz kışım yazıma A) Tariz B) Teşhis C) Tevriye
B) Bursa’da eski bir cami avlusu D) Kinaye E) Tenasüp
EDİTÖR YAYINEVİ
Küçük şadırvanda şakırdayan su
C) Ak elleri elvan elvan kınalı
Karadır gözleri sürmeli değil
D) Yanımızdan geçiyor ağır ağır kervanlar
Bir derebeyi gibi kurulmuş eski hanlar 10 Aramazdık gece mehtâbı yüzün parlarken
E) Çıktım yücesine seyran eyledim Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken
Cebel önü çayır çimen görünür Yukarıdaki beyitte görülen en belirgin
söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mübalağa B) Tezat C) Tariz
7 Bir bûse mi bir gül mü verirsin dedi gönlüm D) Cinas E) Tevriye
Bir nîm tebessümle o âfet gülü verdi
Bu dizelerdeki “gülü verdi” sözüyle aşa-
ğıdaki söz sanatlarından hangisi yapıl-
mıştır?
11 Aşağıdaki dizelerin hangisinde tecahü-
A) İrsalimesel B) Tenasüp C) Tevriye
liarif vardır?
D) Hüsnütalil E) Tariz
A) Ateşten kızaran bir gül arar da
Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi
B) Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:
 Tenimde bir yara işler gibisin
8 İğne atsan yere düşmez: O ekin bir tufan
C) Dinle yolcu bu ses onun sesidir
Atlı girsen gömülür buğdayın altında kafan Sinsi adımlarla akşam yürüyor
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatların- D) Eskici dükkânındaki asma saat
dan hangisine başvurulmuştur? Çelik bir şal atmış omuzlarına
E) Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
A) Tariz B) Kinaye C) Tezat
Sular mı yandı? Neden tunca benziyor
D) Tenasüp E) Mübalağa mermer?

İstiare (Eğretileme): Benzetmenin temel ögelerinden sadece Kapalı istiare: Benzetmenin temel ögelerinden sadece “benze-
biriyle yapılan benzetmeye istiare (eğretileme) denir. İki türlü yen” söylenerek yapılan istiaredir. Burada benzetme yönü bakı-
istiare vardır: mından zayıf olan söylenir.
Açık istiare: Benzetmenin temel ögelerinden sadece “kendisi- Abartma (Mübalağa): Duygu ve düşünceleri daha güçlü gös-
ne benzetilen” söylenerek yapılan istiaredir. Burada benzetme termek için bir nesneyi, durumu ya da olayı olduğundan ya çok
yönü bakımından güçlü olan söylenir. fazla ya da çok küçük gösterme sanatına abartma (mübalağa)
denir.