Page 40 - 9. SINIF TARİH FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 4 5. ÜNTE: SLAM MEDENYETNN DOĞUU

5 Farab�, felsefe dünyasında b�r�nc� öğretmen olarak görü- 7 İbn−� Rüşd, felsefe �le d�n�n b�rb�r�n�n bütünley�c�s� oldu-
len Ar�sto’nun f�k�rler�n� en �y� yorumlayan f�lozof olarak ğunu savundu. Bu konudak� görüşler�n� Gazal�’n�n “Teha-
kabul ed�ld�. Bu nedenle �k�nc� öğretmen anlamında fütü’l−Felas�fe” adlı eser�n� çürütmek �ç�n yazdığı “Teha-
“muall�m−� san�” unvanıyla anıldı. “İhsaü’l−Ulûm” (İl�m- fütü’t−Tehafüt”te açıkladı. Felsefen�n yanı sıra opt�k ve
ler�n Sınıfl andırılması) adlı eser�nde �l�mler� tasn�f ett�. tıp alanında da çalışarak ünlü b�r tıp ans�kloped�s� olan
Devlet yönet�m�yle �lg�l� öğütler verd�ğ� “Med�netü’l−Fazı- “El Küll�yat”ı yazdı. Kadınların devlet ve toplum hayatının
la”da (Erdeml� Şeh�r) �se hükümdarı, �nsan vücudunun dışında bırakılmasının yoksulluk ve kötülükler�n sebeple-
en öneml� organı olan kalbe benzett�. “K�tabu’l−Musı- r�nden b�r� olduğunu �ler� sürdü. Batı dünyasında “Aver-
k�’l−Keb�r” adlı eser�nde müz�k �le matemat�k arasında roes” adıyla tanındı ve düşünceler� XIII. yüzyılda akılcı b�r
�l�şk� kurarak müz�ğ� b�r b�l�m hâl�ne get�rd�. Kanun adlı felsefe akımına dönüştü. Avrupa �lk Rönesans’ını Lat�n
müz�k alet�n� �cat ett�. Eserler�nde yararlandığı kaynakları İbn−� Rüşdcülüğü adıyla b�l�nen ve k�l�sen�n skolast�k fel-
göstererek akadem�k dürüstlük �lkes�ne bağlı kalmış b�r sefes�ne karşı çıkan bu akımla b�rl�kte yaşadı.
b�lg�n olarak tanındı.
Parçada İbn-� Rüşd �le �lg�l� aşağıdak�lerden hang�-
Bu parça d�l ve anlatım yönünden değerlend�r�ld�- s�ne değ�n�lmem�şt�r?
ğ�nde aşağıdak�lerden hang�s�ne ulaşılamaz?
A) Tehafütü’t−Tehafüt adlı eser� kaleme almıştır.
A) Bazı sözcükler�n günümüzdek� karşılıkları yay ayraç B) Felsefe ve tıp alanlarında çalışmalar yapmıştır.
�ç�nde ver�lm�şt�r. C) Tıp alanında El Küll�yat eser�n� yazmıştır.
B) Açıklama tekn�ğ� kullanılarak tar�htek� öneml� b�r �s�m D) Kadınların devlet ve toplum hayatının dışında bırakıl-
hakkında b�lg� ver�lm�şt�r. masını savunmuştur.
C) Düşünce gel�şt�r�l�rken benzetme yöntem� de kullanıl- E) Kend�s�ne Batı dünyasında Averroes den�ld�.
mıştır.
D) Öznel �fadeler daha fazla kullanılarak anlaşılırlık ar-
tırılmıştır.
E) Ter�msel �fadelerle konu desteklenm�şt�r.

8 Gazal�, aklın d�ne aykırı olmadığını söylemekle b�rl�kte
gerçeğe ancak �man yoluyla ulaşılab�leceğ�n� savundu.
6 Tıp alanındak� çalışmalarıyla tanınan İbn−� S�na “K�ta-
bü’l−Ş�fa” ve “El Kanun F�’t−Tıp” adlı eserler� kaleme aldı. Nakl� esas alan b�r âl�m olarak Ar�sto, Farab� ve İbn−�
Bunlardan “El Kanun F�’t−Tıp” (Tıp Kanunu) çeş�tl� Batı S�na g�b� aklı öne çıkaran f�lozofl arı eleşt�rd�. “Tehafü-
d�ller�ne çevr�ld�. Par�s Tıp Fakültes� kütüphanes�ndek� tü’l−Felas�fe” (F�lozofl arın Tutarsızlıkları) adlı eser�nde
dokuz ana k�tabın en başında yer alan bu eser, tıp öğre- söz konusu f�lozofl arın tutarsızlık olarak n�telend�rd�ğ�
t�m� yapan Avrupa ün�vers�teler�nde altı yüzyıl boyunca görüşler�n� �fade ett�. Bağdat’tak� N�zam�ye Medreses�nde
temel başvuru k�tabı olarak kullanıldı. Batı dünyasında müderr�sl�k yaptı. İnsanlara ahlak� öğütler vererek �y�l�ğ�
“Av�cenna” adıyla b�l�nen İbn−� S�na “El Kanun F�’t−Tıp”ta ve kötülüğü davranışlara değ�l, n�yetlere göre değerlen-
zatülcenp (göğüs zarı �lt�habı), zatürre, menenj�t, yüz d�rd�. “İhyâü’l−Ulûm�’d−D�n” (D�n İl�mler�n�n Yen�den Yapı-
felc�, sarılık ve kem�k �lt�habı hastalıklarını tanıtarak bun- lanması) adlı eser�nde de Kur’an’a ve sünnete uygun b�r
ların tedav� yöntemler�n� anlattı. Kanın gıda taşıyan b�r hayat �ç�n öner�lerde bulundu.
sıvı olduğunu bel�rtt�. Ayrıca 760 çeş�t �laç hakkında b�lg� Bu metn�n anlatımında aşağıdak� anlatım tekn�kler�n-
verd�. den hang�s� kullanılmıştır?

Bu parçaya get�r�leb�lecek en uygun başlık aşağıda- A) Tartışma
k�lerden hang�s� olab�l�r? B) Açıklama

A) İbn−� S�na B) El Kanun F�’t−Tıp C) Öyküleme
C) Tıp K�tapları D) Tıp Öğret�m� D) Bet�mleme
E) K�tabü’l−Ş�fa E) Tanık gösterme

40 Markaj Yaynlar / 9. Snf Tarih
MARKAJ YAYINLARI