Page 21 - 9_Biyoloji_ogretmenin

YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ 19

a. Korbonhidratlar

ˇ Karbonhidratlar canlının yaşamını devam ettirebilmesi için gereksinim duyduğu enerjiyi
elde ettiği organik bileşiklerdir.

ˇ Öncelikle hücrenin bir çeşit yakıt maddesi işlevini görmelerinin yanında karbonhidratlar
yapı maddesi olarak da önemlidirler.
ˇ Karbonhidratlar genellikle unlu ve şekerli yiyeceklerde bulunur.
YAYINEVİ
ˇ Yapılarında az sayıda hidrojen bulunduğundan proteinler ve yağlara oranla daha az enerji
verirler.

ˇ Karbonhidratlar; proteinlere ve yağlara oranla daha az yapıya katılırlar.
Karbonhidratların Görevleri
ˇ Nükleik asitlerin (DNA-deoksiribonükleik asit, RNA-ribonükleik asit),

ˇ ATP (adenozin trifosfat)’nin,
ˇ Yağ ve proteinlerle birleşerek hücre zarının,

ˇ Bitkilerde hücre çeperinin,
ˇ Böceklerde dış iskeletin yapısına katılır.

ˇ Canlılarda birincil enerji kaynağıdır.
ˇ Karbonhidratlar yapılarında karbon (C), hidrojen
(H) ve oksijen (O) atomu bulunduran organik bi-
leşiklerdir. EDİTÖR
ˇ Genel olarak karbonhidratların formülü (CH O) ile gösterilir.
n
2
ˇ Yapılarındaki karbon, hidrojen ve oksijen sayısı değişebilir. Bu farklılık karbonhidratların
çeşitlenmesini sağlar.
ˇ Karbonhidratlar şeker sayısına göre monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler olmak
üzere üç gruba ayrılır.

Monosakkaritler (Tek Şekerliler)
ˇ Basit şekerler olarak adlandırılan monosakkaritler karbonhidratların en küçük birimidir.

ˇ Sindirimle daha küçük birimlere parçalanamaz. Karbon sayısı 3 ile 8 arasında değişir.
ˇ Biyolojik açıdan önemli monosakkaritler yapısal olarak 5C’lu (pentoz) ya da 6C’lu (heksoz)
olabilir.
ˇ Bunlardan deoksiriboz ve riboz 5C’lulara; glikoz, galaktioz fruktoz ise 6C’lulara örnektir.