Page 86 - 9_cografya_ogretmenin

84 DOĞAL SİSTEMLER

8. Okyanus Akıntıları
Sıcak
Soğuk
Alaska Labrador

Golfstream Oyaşivo

Kaliforniya Kanarya
Kuroşivo
YAYINEVİ

Brezilya Madagaskar
Benguela
Peru Doğu
Avustralya
Batı Avustralya

ˇ Yeryüzünde sıcaklığın dağılışı üzerinde okyanus akıntılarının önemli bir etkisi vardır. Okya-
nus akıntıları, denizlerde sıcaklığın Ekvator’dan kutuplara doğru düzenli bir biçimde azalma-
sını engeller. İngiltere 50° - 57° kuzey enlemleri üzerinde bulunduğundan çok soğuk olması
EDİTÖR
gerekirken kıyısından geçen Gulf Stream (golfstrim) sıcak su akıntısı nedeniyle çevresine
göre sıcak ve nemli bir iklime sahiptir. İngiltere ile aynı enlemlerde olan Kanada’nın doğu
kıyılarının ise Labrador soğuk su akıntısı nedeniyle soğuk bir iklimi vardır. Sıcak kuşakta
kıtaların doğu, Orta Kuşak’ta batı kıyıları daha sıcak olur.

ˇ Ekvator yönünden gelen Gulf - Stream, Brezilya, Kuroşivo ve Alaska gibi akıntılar sıcaklığı
yükseltir. Buna karşılık, kutup yönünden gelen Labrador, Kanarya, Oyaşivo, Benguela, Kali-
forniya ve Peru gibi akıntılar sıcaklığı düşürür.

Diğer Faktörler

ˇ Yeryüzünde bulunan taş, su, toprak, kar ve bitki örtüsü gibi unsurlar Güneş ışınlarının yan-
sıtma ya da emme özelliğine göre sıcaklığı etkiler. Örneğin, nemli toprak kuru toprağa göre
geç ısınıp geç soğur. Kar örtüsü, beyaz ve parlak olduğundan Güneş ışınlarını geri yansıtır.
ˇ Gür bitki örtüsü bulunduğu alanlarda gündüzlerin serin gecelerin ise ılık olmasını sağlar.
Bitki örtüsü sıcaklık dağılışında sebepten ziyade sonuçtur.

Dünya’da Sıcaklığın Dağılışı

İzoterm Haritaları
ˇ Sıcaklık yeryüzünün her yerinde aynı değildir.
ˇ Yeryüzünde sıcaklığın dağılışını gösteren haritalara izoterm haritaları denir.