Page 87 - 9_cografya_ogretmenin
P. 87

DOĞAL SİSTEMLER                                                            85
              ˇ Aynı sıcaklık değerlerine sahip noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere izoterm
             (eş sıcaklık) eğrileri denir.
              ˇ İzoterm haritaları iç içe kapalı eğrilerden oluşurlar. Komşu iki izoterm arasındaki sıcaklık
             farkı sabittir.

              ˇ İzotermlerin sıklaştıkları yerlerde kısa mesafelerde sıcaklık farkı artarken, izotermlerin
             uzaklaştığı yerlerde kısa mesafedeki sıcaklık farkı da azalır. İzoterm haritaları ikiye ayrılır;
               ˇ  1.  Gerçek  İzoterm  Haritaları:  Yeryüzünde  ölçülen  gerçek  sıcaklık  değerlerine  göre

                                                  YAYINEVİ
              çizilir.Yükseltinin etkisi dikkate alınarak çizilen sıcaklık haritalarıdır.
               ˇ  2. İndirgenmiş İzoterm Haritaları: Her yer deniz seviyesinde kabul edilir. Yükseltinin

              etkisi ortadan kaldırılmıştır. Yani, bütün yükseltilerin sıcaklığı her 200 m de 1 °C artırıla-
              rak deniz seviyesine indirgenir.Sıcaklığın farklı dağılışında yer şekillerinin (Yükselti, eğim,
              bakı  ve  dağların  uzanış  doğrultusu)  etkisi  ortadan  kaldırılarak  çizilir.  Bir  yerin  gerçek
              sıcaklığı ile indirgenmiş sıcaklığı arasında fark fazla ise o yerin yükseltisi fazladır. Fark
              az ise yükselti de azdır.
          Sıcaklık İle ilgili Problemler

                     Bir yerin gerçek sıcaklığı -3°C , indirgenmiş sıcaklığı 17°C ise bu yerin denizden
                      EDİTÖR
                    yüksekliği kaç metredir?
             ÇÖZÜM  17- (-3)= 17+3=20 °C

          200 m’de 1°C değiştiğinden, 20 x 200=4000 metredir.
                    2900 m’de ölçülen sıcaklık -8 °C ise bu yerin indirgenmiş sıcaklığı kaç °C ‘dir?

             ÇÖZÜM 2900/200=14,5 °C sıcaklık artacaktır. Buna göre (-8)+14,5=6,5 °C ‘dir.

                     1800 m yükseklikteki bir merkezin indirgenmiş sıcaklığı 25 °C ise bu yerin gerçek
                    sıcaklığı kaç °C olur?

             ÇÖZÜM 1800/200= 9°C sıcaklık azalacaktır. Buna göre, 25-9= 16 °C’dir.

          İKLİM KUŞAKLARLI

              ˇ Yeryüzünde sıcaklık dağılışı incelenirken ocak ve temmuz aylarının yıllık ortalama sıcak-
             lık  değerlerinin  bir  arada  incelenmesi  daha  sağlıklı  bilgiler  verir.  Sıcaklık  genel  olarak
             Ekvator’dan kutuplara gidildikçe azalır. Bu dağılışta üç ana sıcaklık kuşağı oluşmuştur:
              Sıcak Kuşak

              ˇ Kuzeyde 30°30’ enlemi ile güneyde 27° enlemi arasında kalan bölgedir.
              ˇ Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C ile 30°C arasındadır.
              ˇ Güneş ışınları dik ya da dike yakın açılarla düşmektedir.
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92