Page 87 - 9_cografya_ogretmenin
P. 87
DOĞAL SİSTEMLER 85
ˇ Aynı sıcaklık değerlerine sahip noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere izoterm
(eş sıcaklık) eğrileri denir.
ˇ İzoterm haritaları iç içe kapalı eğrilerden oluşurlar. Komşu iki izoterm arasındaki sıcaklık
farkı sabittir.
ˇ İzotermlerin sıklaştıkları yerlerde kısa mesafelerde sıcaklık farkı artarken, izotermlerin
uzaklaştığı yerlerde kısa mesafedeki sıcaklık farkı da azalır. İzoterm haritaları ikiye ayrılır;
ˇ 1. Gerçek İzoterm Haritaları: Yeryüzünde ölçülen gerçek sıcaklık değerlerine göre
YAYINEVİ
çizilir.Yükseltinin etkisi dikkate alınarak çizilen sıcaklık haritalarıdır.
ˇ 2. İndirgenmiş İzoterm Haritaları: Her yer deniz seviyesinde kabul edilir. Yükseltinin
etkisi ortadan kaldırılmıştır. Yani, bütün yükseltilerin sıcaklığı her 200 m de 1 °C artırıla-
rak deniz seviyesine indirgenir.Sıcaklığın farklı dağılışında yer şekillerinin (Yükselti, eğim,
bakı ve dağların uzanış doğrultusu) etkisi ortadan kaldırılarak çizilir. Bir yerin gerçek
sıcaklığı ile indirgenmiş sıcaklığı arasında fark fazla ise o yerin yükseltisi fazladır. Fark
az ise yükselti de azdır.
Sıcaklık İle ilgili Problemler
Bir yerin gerçek sıcaklığı -3°C , indirgenmiş sıcaklığı 17°C ise bu yerin denizden
EDİTÖR
yüksekliği kaç metredir?
ÇÖZÜM 17- (-3)= 17+3=20 °C
200 m’de 1°C değiştiğinden, 20 x 200=4000 metredir.
2900 m’de ölçülen sıcaklık -8 °C ise bu yerin indirgenmiş sıcaklığı kaç °C ‘dir?
ÇÖZÜM 2900/200=14,5 °C sıcaklık artacaktır. Buna göre (-8)+14,5=6,5 °C ‘dir.
1800 m yükseklikteki bir merkezin indirgenmiş sıcaklığı 25 °C ise bu yerin gerçek
sıcaklığı kaç °C olur?
ÇÖZÜM 1800/200= 9°C sıcaklık azalacaktır. Buna göre, 25-9= 16 °C’dir.
İKLİM KUŞAKLARLI
ˇ Yeryüzünde sıcaklık dağılışı incelenirken ocak ve temmuz aylarının yıllık ortalama sıcak-
lık değerlerinin bir arada incelenmesi daha sağlıklı bilgiler verir. Sıcaklık genel olarak
Ekvator’dan kutuplara gidildikçe azalır. Bu dağılışta üç ana sıcaklık kuşağı oluşmuştur:
Sıcak Kuşak
ˇ Kuzeyde 30°30’ enlemi ile güneyde 27° enlemi arasında kalan bölgedir.
ˇ Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C ile 30°C arasındadır.
ˇ Güneş ışınları dik ya da dike yakın açılarla düşmektedir.