Page 6 - 2024 kpss eğitim bilimleri özetin özeti

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ 31

KİŞİLİK GELİŞİMİ KURAMLARI
Psikanalitik Yaklaşım (Sigmund Freud)
Topografik Kuram
Freud’a göre insan davranışları üç bölüme ayrılır: bilinç, bilinç öncesi ve bilinçdışı.
DATA YAYINLARI
Freud, bu üç bölümü buzdağına benzetir:
Buzdağının suyun üstündeki, görünen kısmı Bilinç
Su seviyesinin hemen altındaki kısım Bilinç öncesi
Suyun altında kalan ve en geniş alanı kapsayan, görünmeyen kısım Bilinç dışı

Bilinç Bilinç öncesi Bilinç dışı

Bireyin farkında Bireyin farkında olmadığı, Bireyin farkında olmadığı ve ancak
olduğu yaşantıların biraz dikkat ve düşünceyle özel bazı tekniklerle (hipnoz, ser-
olduğu yerdir. bilinç düzeyine çağırabildiği best çağrışım vs.) bilinç düzeyine
yaşantıların olduğu yerdir. getirilebilen yaşantı ve duyumların
Örneğin;
Ý Ne yaptığı soru- Örneğin; olduğu yerdir.
lan bireyin o an Ý Anahtarı nereye koydu- Örneğin;
yaptığı şeyi ve ğunu unutan birinin nereye Ý Bireyin kötü bir alışkanlığının
algıladığı durumu koymuş olabileceğini biraz altında gideremediği bazı ihtiyaçla-
ifade etmesi düşünerek hatırlaması rının yatması
Yapısal Kişilik Kuramı
● Freud kişiliğin yapısını üç boyuta ayırmıştır. Bunlar; id, ego ve süper egodur.
● İd, kişiliğin temel boyutudur, egoyu ve süper egoyu etkiler.
● Sağlıklı kişilik; id-ego-süperego arasında kurulacak dengeye bağlıdır.

İd Ego Süperego

● Kişiliğin ilkel boyutu- ● Kişiliğin yürütme ve ● Kişiliğin; toplumsal, ahlaki, vic-
dur. yönetme organıdır. dani yönüdür.
● Doğuştan gelir. ● Gerçekçi, mantıklı, ● Sosyal ilişkilerle aktarılan gele-
kurallara uygun davra- neksel değerler ile toplumsal,
● Açlık, susuzluk, cin-
sellik, acıdan kaçma nışlarla yönlendirilir. ahlaksal ve kültürel alışkanlıkla-
gibi davranışlarla ● İd ile süperego arasın- rın içselleştirilmiş şeklidir.
yönlendirilir. daki denge unsurudur. ● Kişinin ideal benliğini barındırır.
● Haz ilkesiyle çalışır. ● Gerçekçilik ilkesiyle ● Kusursuzluk ve ahlak ilkesiyle
çalışır.
Örneğin; Örneğin; çalışır.
Ý Başkalarını veya Ý Bütün parasını harca- Örneğin;
kuralları umursama- yıp çok istediği cep tele- Ý Yaşadığı ailenin, toplumun, kültü-
dan yaşayan, canı ne fonunu almak isteyen rün normlarını kabullenen, bun-
isterse onu yapan, tek birine indirime gireceği lara uygun hareket eden, bunla-
önceliği hazları olan bir zaman telefonu aldıran rın çizdiği sınırları aşmayan birinin
bireyde id baskındır. mekanizma egodur. yaklaşımında süperego baskındır.