Page 34 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 34
BÖLÜM 1 İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ
TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI ORTA ASYA KÜLTÜRLERİ
TÜRK ADININ ANLAMI Anav Kültürü (MÖ 4000 – MÖ 1000): Orta Asya’nın en eski kültür
• Türkler konargöçer yaşam tarzına bağlı olarak birçok toplum merkezidir. At ilk kez bu kültürde görülmüştür.
ile etkileşim içinde yaşadı. Afanesyevo Kültürü (MÖ 3000 – MÖ 1700): Türklerin en eski
• Bu durum Türk adının farklı kaynaklarda yer almasına neden kültür merkezidir.
oldu. Keltem�nar (MÖ 3000 – ?): Yerleşik hayata geçen kültür mer-
• Türk kelimesinin anlamlarından bazıları şunlardır; kezidir.
DATA YAYINLARI
► Z�ya Gökalp: Nizam sahibi, töre sahibi, türeli. Andronova Kültürü (MÖ 1700 – MÖ 1200): Orta Asya kültür-
► Dan�markalı B�lg�n Wambery: Türemek. leri içinde yayılma alanı en geniş olan kültür merkezidir. İlk defa
► Kaşgarlı Mahmut: Olgunluk çağı. tunçtan ve altından eşyalara rastlanmıştır.
► Uygurlar: Güç, kuvvet, olgunluk. Karasuk Kültürü (MÖ 1200 – MÖ 700): Demir madeninin işlen-
► Ç�n: Miğfer. diği ilk kültür merkezidir.
• Coğrafi bir terim olarak Türkiye kelimesi VI. yüzyıldan itiba- Tagar Kültürü (MÖ 700 – 100): Orta Asya kültürleri içinde en
ren Bizans kaynaklarında Orta Asya için kullanılmıştır. XI. gelişmiş kültür merkezidir.
yüzyıldan itibaren Anadolu’nun adı bir daha değişmemek
üzere Türkiye olmuştur. ORTA ASYA’DAN YAPILAN
• Ünlü İtalyan seyyah Marco Polo Anadolu’ya Küçük Türkiye, İLK TÜRK GÖÇLERİ
Orta Asya’ya ise Büyük Türkiye demiştir.
GÖÇLERİN SEBEPLERİ
• İklimin değişmesine bağlı olarak kuraklığın yaşanması
• Nüfusun artışı ve mevcut geçim kaynaklarının yetersizliği
NOTOT
N • Salgın insan ve hayvan hastalıkları
• Türk adının ilk kez geçtiği yazılı kaynak, Hunlar ile Çin ara- • Boylar arasındaki hakimiyet mücadelesi
sında yapılan Kuzey Şans� Antlaşması’dır. • Dış baskılar (Çin, Moğol)
• Cihan hakimiyeti fikri doğrultusunda yeni yurtlar kazanma
isteği
TÜRKLERİN İLK ANA YURDU • Bağımsızlık düşüncesi
• Türklerin ilk ana yurdu “Orta Asya”dır. Orta Asya; doğuda Kin- GÖÇLERİN SONUÇLARI
gan Dağları, kuzeyde Sibirya, batıda Hazar Denizi, güneyde
Hindikuş ve Karanlık Dağları ile çevrili alandır. • Kavimler Göçü’nün yaşanmasına neden oldular.
• Göç etmeyip de Orta Asya’da kalan Türk boyları, Asya Hun
İSKANDİNAVYA FİNLANDİYA Obi Irmağı İmparatorluğu çatısı altında ilk siyasi teşekkülü oluşturdular.
Lena Irmağı
SİBİ R Y A
Volga • Türkler göç ettikleri yerlerde kısa sürede birçok devlet kur-
Ýrtiþ Baykal Gölü
Sayan Dağları
Don Ötüken
A VRU P A RUS Y A Cend MANÇURYA dular.
FRANSA Aral Gölü Balkaş Gölü
BALKANLAR JAPON BÜYÜ
KARADENİZ Hazar Denizi Harzem Siriderya(Seyhun) Tanrı Dağları Altay Dağları Gobi Çölü DENİZ • Türk kültür ve uygarlığı, dünyanın dört bir köşesine yayıldı.
ÝTAL YA
ANADOLU Buhara Kaşgar Tarım Havzası
Taklamakan Çölü Sarı Irmak S A R I D K O Gittikleri yerlerdeki toplumlara; tarımı, hayvancılığı ve madeni
SURİYE İRAN ÇİN Gök Irmak E N Ý Z K
AK D E N İ Z Mezopotamya Karanlık Dağları
Amuderya (Ceyhun)
Ganj Irmağı Y işlemeyi öğrettiler.
BURMA
K U Z E Y A F R İ K A
MISIR Kızıl Deniz Ç İ N D E N İ Z İ ANU • Türk göçleri sonucunda farklı kültürlerin kaynaşmasıyla yeni
Nil
ARAP YARIMADASI
A F R İ K A Dekkan ÇİN HİNDİ S
UMMAN BENGAL kültürler ortaya çıktı.
DENİZİ KÖRFEZİ
• Türk kültürü geniş alanlara yayıldı değişik kültürlerle etkile-
H İ N T O K Y ANUS U
Genişleme alanları
Türklerin ilk ana yurtları şime girildi.
Göç yolları
0 750 1500 2250 3000 Km • Türkler değişik dinleri benimseyerek milli benliklerini kaybet-
Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı
tiler. (İslamiyet’i kabul edenler hariç).
366
