Page 8 - Eğitim Bilimleri Çalışma Yaprakları

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ EĞİTİM BİLİMLERİ

EBEVEYN TUTUMLARI • Aşırı özen ve denetim gösterir.
• Çocuklara deneme, yanılma, başarma olanağı vermez.
Demokratik Anne-Baba Tutumu
• Aşırı duygusal, ürkek, öz güvensiz, bağımlı çocuklar yetiş-
Demokratik anne-baba; tirir.
• Çocuklarına karşı olumlu tutum sergiler.
• Gerekçelerini açıklayarak ve çocuklarına danışarak kural Reddedici Anne-Baba Tutumu
koyar. Reddedici anne-baba;
• Çocuklarından belirli isteklerde bulunabilir, onları belirli ölçü- • Çocukları istemez ve onlara bu mesajı her fırsatta verir.
de kısıtlayabilir. • Çocukları ilgi ve sevgiden yoksun bırakır.
• Çocuklarına sevgisini hissettirir.
• Sevmeyi, affetmeyi bilmeyen, kin ve nefret duygularıyla dolu,
• Çocuklarıyla rahat iletişim kurar. olumlu benlik algısına sahip olmayan, şüpheci, hoşgörüsüz
• Eleştiriye açıktır. çocuklar yetiştirir.
• Davranış kazandırmak için genellikle ödüllendirmeyi tercih
eder, cezalandırmaya nadiren başvurur. Tutarsız (Dengesiz) Anne-Baba Tutumu
• Tutarlıdır.
Tutarsız anne-baba;
• Kendilerinden memnun, öz güven sahibi, özsaygı düzeyi
yüksek çocuklar yetiştirir. • Çocuklarına karşı ne zaman, nerede, nasıl davranacağı belli
olmayan anne-baba tipidir.
• Anne babanın tutarlı ve kararlı tutumu çocuğun kendisine ve
çevresindekilere güven duygusunu geliştirir. • Anne ile baba arasında yaklaşım farkının olduğu çiftlerde
ortaya çıkar.
• Bir öyle, bir böyledir.
Otoriter (Baskıcı) Anne-Baba Tutumu
• Asi, hırçın, inatçı çocuklar yetiştirebileceği gibi içine kapanık
Otoriter anne-baba; çocuklar da yetiştirebilir.
• Disiplin adı altında genellikle ceza yöntemi kullanır. • Dikkat dağınıklığı, yalan söyleme, odaklanamama gibi so-
• Çocuktan bütün isteklerini yerine getirmesini bekler. runlar gözlemlenen çocuklar yetiştirir.
• Çocuklarıyla az ilgilenir. • Bu çocuklar nerede nasıl davranması gerektiğini kestiremez.
• Soğuktur, katıdır, kavgacıdır. Mükemmeliyetçi (Yetkinci) Anne-Baba Tutumu
• Çocuklara söz hakkı vermez.
Mükemmeliyetçi anne-baba;
• Emredici, yasaklayıcı bir dil kullanır.
• Çocuklarının başarılı olmaları için onlara baskı yapar.
• Çekingen, mutsuz, öz güvensiz, başkalarına güvenmeyen
çocuklar yetiştirir. • Çocuklarından hep daha fazlasını ister.
• Çocuklarını diğer çocuklarla karşılaştırır.
Aşırı Hoşgörülü (İzin Verici) Anne-Baba Tutumu • Sözde çocuklarının iyiliği amacıyla birçok şey yaparak ço-
cuklarının ileride çok ciddi sorunlar yaşamalarına zemin ha-
Aşırı hoşgörülü anne-baba; zırlar.
• Kural koymaz, cezalandırmaz ve ilgisizdir. • Yetinmeyi bilmeyen, mutsuz, kendini hep başkalarıyla kıyas-
• Çocuklarının davranışlarına sınırlama getirmez. layan çocuklar yetiştirir.
• Çocukların kararlarına karışmaz. • Yanlış yapmaktan korkan, kendilerine güvenleri olmayan,
• Çocuklardan bir şey istemez. sürekli iç çatışma içinde olan çocuklar yetişir.
• Dikkat çekmeye çalışan, bencil, şımarık, dışarıda rol model-
ler arayan, ne yapacağına bilemeyen, arkadaşları tarafından İlgisiz (İhmalkâr) Anne-Baba Tutumu
sevilmeyen ve kabul görmeyen çocuklar yetiştirir. İlgisiz anne-baba;
• Bu şekilde yetişen çocuklar, bütün isteklerinin aileleri tara-
fından yerine getirileceği düşüncesine sahip olurlar. • Çocuklarının ilgi, istek ve gereksinimlerini ihmal eder veya
önemsemez.
• Narsizm olarak bilinen psikolojik rahatsızlıkların temelinde
ebeveynlerin gevşek tutumları vardır. • Bu tutuma sahip anne ve babalar genellikle çocuklarını yan-
larında istemez veya uzak tutmaya çalışır.
• Bu tip ailelerde çocuk fiziksel ve duygusal yalnızlığa itilmek-
Aşırı Koruyucu Anne-Baba Tutumu tedir. Çocuğun hareketlerinin görmezden gelinerek dışlan-

Aşırı koruyucu anne-baba; ması söz konusudur.
• Koruma ve şefkat güdüsüyle çocuklarının risk almasına, • Kötü alışkanlıkları olan (içki, sigara, uyuşturucu madde vs.),
özerk davranmasına izin vermez. kendini ifade edemeyen, dağınık kimlik statüsüne sahip, asi,
hırçın (ya da korkak, silik) çocuklar yetiştirir.
51