Page 23 - 10-sinif-cografya-odn
P. 23
DOĞAL SİSTEMLER 51
ˇ Doğayı güzelleştirmesi, dinlenme ve ˇ Türkiye çölleşme risk haritasına göre
mesire yerleri oluşturması bakımından ülkemizin yaklaşık %47’si çölleşme ris-
da ormanlar önem taşımaktadır. ki grubunda yer alıyor. Konya-Karapı-
nar, Urfa-Ceylanpınar, Iğdır-Aralık çöl
TOPRAĞIN SANAYIDE KULLANILMASI
riski yüksek olan bölgelerdir. Tuz Gölü
M Türkiye’de toprağa dayalı sanayi ol- havzası, Karaman, Mardin ve Eskişehir
dukça gelişmiştir. çevresi de çöl riski olan yerlerdir.
M Çimento, cam, seramik, tuğla, kire- ˇ Çölleşmeyle birlikte önce toprağı tutan
mit ve prefabrik yapı elemanlarının bitkiler yok olur, daha sonra toprak eroz-
ham maddesi topraktır. İnşaat sektö- yonla kaybedilmeye başlar.
rünün öne çıkmasıyla birlikte topra- ˇ Erozyon;
EDİTÖR YAYINEV
ğa dayalı sanayi de önem kazanmış- Toprağın işlenmesini güçleştirir.İ
tır. Çimento fabrikaları İç Anadolu, M Toprağın verimini düşürür.
Marmara ve Ege’de yoğunlaşmıştır. M
M Manisa, Kütahya, Çorum, Tokat, Bar- M Suları kirletir.
tın, İzmir, Uşak ve Eskişehir’de tuğla M Ürünün kalitesini azaltır.
ve kiremit fabrikaları kurulmuştur.
M Toprakların su depolama gücünü
M Çanak ve çömlek etkinliği Neolitik azaltır.
Dönem’e dayanmaktadır.
M Toprak ve arazi kaybına neden olur.
M Bu etkinlikler, günümüzde modern
sanayi kuruluşlarında sürmektedir.
TOPRAKLARIN KORUNMASI IÇIN YAPIL-
MASI GEREKENLER
TÜRKIYE’DE TOPRAK EROZYONU
ˇ Çıplak yerler ağaçlandırılmalıdır. Var
ˇ Toprak doğrudan bitkilerin dolaylı olarak olan ormanlık alanlar korunmalıdır.
da insanların ve hayvanların yararlandı-
ğı kaynaktır. ˇ Ormanlık alanlarda yerleşim yeri kurul-
mamalıdır. Ormanlık alanlara tarla açıl-
ˇ 1 cm kalınlığındaki toprağın oluşma- mamalıdır.
sı için en az 100 yıl gibi uzun bir süre
gereklidir. Buradan da toprağın değeri ˇ Nadas alanları azaltılmalıdır. Nöbetleşe
hemen anlaşılmaktadır. ekim yapılmalıdır.
ˇ Toprak yüzeyinin akarsular, sel suları ve ˇ Eğimli araziler taraçalandırılmalıdır.
rüzgâr tarafından aşındırılıp taşınması Anız örtüsü yakılmamalıdır.
olayına erozyon denir. ˇ Toprakların korunması daha yaşanabilir
ˇ Erozyon ile birlikte toprağın verimli kıs- bir çevrenin olmasını sağlar.
mı kaybolduğu için tarımsal üretim azal- ˇ Toprakların korunmaması erozyonun
maktadır. şiddetini arttırır.
YERYÜZÜNDEKİ BİTKİ TÜRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
Bitki Toplulukları
Ağaç Formasyonu Çalı Formasyonu Ot Formasyonu
ˇ Ekvatoral Yağmur ˇ Maki ˇ Savan
Ormanları
ˇ Muson Ormanları ˇ Garig ˇ Bozkır
ˇ Karışık Ormanlar ˇ Psödomaki ˇ Çayır
ˇ Tayga Ormanları ˇ Tundra