Page 24 - 10-sinif-cografya-odn

60 DOĞAL SİSTEMLER
9 12
• Lavların yeryüzünde soğuması so- I. Mantarkaya
nucu oluşmuş kayaçlardır. II. Yardang
• Yeryüzünde çıkan lavlar atmosfere III. Tafoni
temas ettiğinde soğuma hızlı bir şe-
kilde gerçekleşir. IV. Barkan
Yukarıda verilen şekillerden rüzgâr
• Genellikle koyu renkli ve inci tane- aşındırma şekli olmayanın numarasını
lidirler.
yazınız.
EDİTÖR YAYINEVİ
• Bu kayaçların en yaygın olanları
andezit, bazalt, obsidyen (volkan
camı) ve tüftür.
Yukarıda özellikleri verilen bu kayaç
grubunun adını yazınız.

13 Eğim doğrultusunda belirli bir yatak içe-
risinde akan ve genellikle durgun olma-
yan su kütlelerine denir. Doğduğu yere
kaynak, denize veya göle döküldüğü
yere ağız denir. Aktığı yatağa ise vadi
10 Dış kuvvetlerin aşındırdığı malzemeler denir. Yüzey sularının yaklaşık %2’sini
deniz ve okyanus tabanlarında birikir. oluştururlar.
Biriken tortul tabakalar levhalar sıkış- Hakkında bilgi verilen unsurun adını
tığında ya kıvrılır ya da kırılır. Biriken yazınız.
malzeme esnekse kıvrılır, sert ise kırılır.
Bu olaya ......................... denir.
Boş bırakılan noktalı alana getirilmesi
gereken kavramın adını yazınız.

14
• Yağışın fazla, sıcaklık ortalamasının
yüksek olduğu ekvatoral kuşağın
toprağıdır.

11 İç kuvvetlerin etkisiyle oluşan dağların • Kimyasal ayrışma fazla olduğundan
ve yüksekliklerin başta akarsular olmak toprak kalınlığı fazladır.
üzere rüzgâr ve buzullar tarafından • Toprak yüzeyi bitki örtüsü bakımın-
aşındırılarak düzleştirilmesiyle oluşan dan zengin olmasına rağmen aşırı
hafif dalgalı şekillere denir. Daha çok yıkanmadan ve canlılardan dolayı
I. zamanda oluşmuş arazilerde görülür. toprağın humus oranı düşüktür.
Ege ve İç Anadolu’da görülür. • Rengi kiremit kırmızısıdır.

Hakkında bilgi verilen akarsu aşındırma Yukarıda özellikleri verilen toprağın adı-
şekli hangisidir? Yazınız. nı yazınız.