Page 20 - 10-sinif-cografya-odn

42 DOĞAL SİSTEMLER
M Acıgöl: Maar içinde oluşmuştur. Tuz oranı yüksektir.
M Gölcük Gölü: Isparta yakınlarındadır. Kar ve yağmur sularıyla beslenir.
4. Karstik göller: Karstik arazideki çukurların su ile dolmasıyla oluşur. Türkiye’de en faz-
la Akdeniz Bölgesi’nde görülür. Başlıcaları; Elmalı, Avlan, Timraş, Salda, Suğla, Kestel,
Söğüt

5. Doğal set gölleri: Vadi önlerinin çeşitli nedenlerle kapanması sonucu oluşan göllerdir.
Alüvyal Set Volkanik Set Heyelan Set Kıyı Set Gölleri Karma Yapılı
Gölleri Gölleri Gölleri Göller
EDİTÖR YAYINEVİ
Büyük
Mogan Van Tortum Van
Çekmece
Küçük
Eymir Balık Sera Eğirdir
Çekmece
Bafa (Çamiçi) Çıldır Abant Durusu (Terkos) Kovada
Marmara Haçlı Yedigöller
Köyceğiz Erçek Sülük
Nazik

TÜRKIYE’NIN YER ALTI SULARI
ˇ Yer altı suları; kalker, jips ve kaya tuzu gibi taşların yaygın olduğu yerlerde suların birik-
mesiyle oluşmuştur.
ˇ Yer altı sularının çeşitli nedenlerden yeryüzüne çıktığı yerlere kaynak denir. Türkiye’de
görülen başlıca kaynaklar şunlardır:

1. Artezyen: İki geçirimsiz tabaka arasında bulunan suların insanlar tarafından sondaj
yapılarak yeryüzüne çıkarılmasıyla oluşur. Türkiye’de ilk artezyen kuyuları Trakya’da şeker
fabrikasının su ihtiyacını karşılamak için açılmıştır.
2. Karstik Kaynak: Kolay çözünen kayaçların yaygın olduğu yerlerde kaya boşluklarında
suların birikip tekrar yeryüzüne çıkmasıyla oluşur. Akdeniz Bölgesi’nde yaygındır.
3. Yamaç Kaynağı: Dağ veya vadi yamaçlarında yer altı sularının dışarı çıkmasıyla olu-
şurlar.
4. Fay Kaynak: Fay kaynaklarından suların çıkmasıyla oluşur. Yerin derinliklerinden gel-
diği için suları sıcak, minarel bakımından zengindir. En fazla Ege Bölgesi’nde görülmekle
birlikte fay hatların geçtiği her yerde görülebilir. Kaplıcalar turizm açısından önemlidir. Fay
kaynaklarının bazılarından elektrik enerjisi üretiminde yararlanılmaktadır. Ülkemizdeki ilk
jeotermal santral Denizli Sarayköy’dür.
DENIZLERIMIZ
ˇ Türkiye, Akdeniz, Karadeniz, Ege ve Marmara denizleriyle toplam 8333 km kıyı uzun-
luğuna sahiptir.
MARMARA DENIZI
ˇ Türkiye’deki en küçük iç denizdir.
ˇ Bir iç deniz olan Marmara, Asya ve Avrupa kısımlarını birbirinden ayırır.
ˇ Kıta sahanlığı geniştir. İstanbul Boğazı ile Karadeniz’e, Çanakkale Boğazı ile Ege
Denizi’ne bağlanır. Balıkçılık ve limandan dolayı önemli bir yere sahiptir.