Page 33 - 10_fizik_ogretmenin
P. 33
DALGALAR 85
ˇ Elektromanyetik dalgalar, elektrik ve manyetik alanlar tarafından oluşturulur. Elektro-
manyetik dalgalar enine dalgalardır.
ˇ Elektromanyetik dalgalar, yüklü parçacıkların ivmeli hareketi sonucunda hem elektrik
hem de manyetik alandan oluşur.
ˇ Hareketsiz yükler ve değişmeyen elektrik akımları elektromanyetik dalga oluşturamaz.
ˇ Elektromanyetik alanın yayılma yönü, elektrik ve manyetik alanın titreşim doğrultularına
diktir.
+y +y
EDİTÖR YAYINEV
E E =İ
c E
+x +x c
Yayılma c B
yönü B
B +z
+z
ˇ Elektromanyetik dalgaların frekanslarına göre enerjilerinin büyüklüğü de değişir, fre-
kans arttıkça enerjisi de artar.
ˇ Elektromanyetik dalgalar geniş bir frekans ve dalga boyu aralığına göre sınıflandırılır.
Radyo dalgaları, mikro dalgalar, kızıl ötesi dalgalar, görünür ışık dalgaları, mor ötesi
dalgalar, x ışınları, gama ışınları şeklinde sınıflandırılır.
ˇ Eletromanyetik dalgaların enerjilerine göre sıralandıkları çizelgeye elektromanyetik
dalga spektrumu denir.
10 24 10 22 10 20 10 18 10 16 10 14 10 12 10 10 10 8 10 6 10 4 10 2
10 -16 10 -14 10 -12 10 -10 10 -8 10 -6 10 -4 10 -2 10 0 10 2 10 4 10 6
Radyo dalgaları: İletken anten üzerinde ivmelendirilen yükler tarafından oluşturulur.
Dalga boyu en büyük olan dalgalardır. Bu dalgalar radyolarda sese, televizyonlarda ise
ses ve görüntüye dönüştürülür.
Mikrodalgalar: Uzun mesafeli bilgi aktarımında kullanılırlar. Mikrodalgalar, radarlarda,
mikrodalga fırınlarda kullanılır.
Kızılötesi dalgalar: Bütün sıcak cisimlerin yaydığı gözle görülemeyen elektromanyetik
dalgalardır. Termal kameralar sıcak cisimlerden gelen bu dalgaları algılayarak görünür
ışığa çevirir. Ayrıca hastalıkların tespitinde de kullanılır.
Görünür ışık: İnsan gözü tarafından algılanabilen dalgalardır. Elektromanyetik dalga
spektrumunun küçük bir bölümünü oluşturur.
