Page 36 - 10_fizik_ogretmenin

100 DALGALAR
YANSIMA VE YANKI OLAYI
Yansıma: Sesin bir engele çarptıktan sonra yön değiştirmesidir.

Engel

Yansıyan ses dalgaları

Gelen ses dalgaları

Ses kaynağı
Yankı: Sesin bir engele çarptıktan sonra tekrar işitilmesi durumudur.

NOT:
Yankı oluşabilmesi için ses kaynağı ile engel arasında en az 17 metre uzaklık olması
gerekir. EDİTÖR YAYINEVİ
Örnek:
Yamaca karşı seslenen bir çocuk, seslendikten 8 saniye sonra yankılanan sesi tekrar
duyuyor. (Sesin havadaki hızı 340 m/s’dir.)
Buna göre çocuğun yamaca uzaklığı kaç metredir?
Çözüm:
8 saniye sonra yankılanan sesi duyuyor. O halde ses 4 saniyede kaynaktan engele git-
miştir.
Hız = Yol ⇒ 340 = x ⇒ x = 1360 m
Zaman 4
FARABININ SES DALGALARI ILE ILGILI ÇALIŞMALARI
ˇ Ses olayını ilk defa fiziki yönden açıklayan felsefeci ve musiki ustadı. “Kanun” adındaki
çalgı aletini o buldu. Ayrıca rübab denilen çalgıyı da geliştirip bugünkü şekline getirdi.
Ses olayının hava titreşimlerinden ibaret olduğunu belirterek ilk mantıklı izahını yaptı. O
titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını deneyler yaparak tesbit etti. Bu
keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri buldu.
SES TITREŞIMINDEN YARARLANMA VE SES YALITIMI
ˇ Ses şiddeti birimi desibel (dB)’dir. İşitilebilen en hafif şiddetteki ses sıfır dB’dir. Buna
işitme eşiği denir.
ˇ Taş, beton, demir, bakır gibi maddeler sesi çok iyi iletir. Lastik, çift katlı cam, yün, pa-
muk gibi maddeler sesi iyi iletmez ve ses yalıtımında kullanılırlar.