Page 10 - 2025 MEB Şube Müdürü GYS Özetin Özeti

ATATÜRKİLKELERİVEİNKILAPTARİHİ MEB GYS ÖZETİN ÖZETİ

XX. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ ye’ye olan taksitlerini ve bölgede bulunan halife temsilcileri-
nin maaşlarını İtalya ödeyecektir.

TRABLUSGARP SAVAŞI (1911 - 1912) • Diğer devletlerin onaylaması hâlinde İtalya kapitülasyonların
kaldırılmasına karşı çıkmayacaktır.
Savaşın Sebepleri Savaşın Sonuçları
• İtalya’nın sömürge elde etmek istemesi
• İtalya’nın Trablusgarp’ta bulunan petrolü ele geçirmek iste- • Osmanlı Devleti Kuzey Afrika’daki son toprak parçasını
mesi kaybetti (Trablusgarp).
• Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın ve savunmasız olması • Mustafa Kemal Kolağası (Yüzbaşı) rütbesinden, Binbaşı-
• İtalya’nın Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak istemesi lığa yükseldi.
• Osmanlı Devleti’nin güçsüz olması • Mustafa Kemal’in ilk askeri başarısıdır.
• İtalya’nın Akdeniz Antlaşması’yla İngiltere ve Fransa’nın des- • Bu savaş Mustafa Kemal’in sömürgeciliğe karşı ilk sava-
teğini alması şıdır.
• Savaş öncesinde İtalya ile Rusya arasında Racconigi Ant- • Osmanlı Devleti’nin zayıflığı anlaşıldı.
laşması’nın imzalanması • Dünya tarihinde uçak ilk kez bu savaşta kullanılmıştır.

Savaşın Başlaması ve Gelişimi BALKAN SAVAŞLARI
• subaylardan Mustafa Kemal, Gazeteci Şerif kimliğini kullan-YAYINLARI
Hazırlıklarını tamamlayan İtalya, Trablusgrap’a yerleşen İtal-
I. BALKAN SAVAŞI (1912 - 1913)
yan vatandaşlarına kötü davranıldığını iddia ederek Osman-
lı’ya savaş açıp Trablusgarp’ı işgal etti. Savaşın Nedenleri
• Trablusgarp’ta askeri gücü yetersiz olan Osmanlı Devleti • Fransız İhtilali’yle yayılan milliyetçilik akımı
donanması zayıf olduğu için Trablusgarp’a deniz yoluyla yar- • Rusya’nın panslavist politikası
dım edemedi. Mısır’ı işgali altında bulunduran İngiltere’nin • Reval Görüşmeleri ile İngiltere’nin Rusya’yı Balkan politika-
Osmanlı ordusunun bölgeden geçişine izin vermemesi nede- sında serbest bırakması
niyle de kara yoluyla bölgeye yardım yollayamamıştır. Osmanlı
Devleti, İtalya’ya karşı yerli halkı örgütlemek için Trablusgarp’a • Balkan devletlerinin Osmanlı’yı Balkanlardan atmak istemesi
subaylar (Mustafa Kemal, Enver Bey, Nuri Bey, Fethi Bey, Ali • Osmanlı Devleti’nin güçsüz durumda olması
EDİTÖR
Çetinkaya) göndermiştir.
• Kıyafet ve kimlik değiştirerek gizlice Trablusgarp’a geçen bu Savaşın Başlaması ve Gelişimi

mıştır. • Rusya’nın teşvikiyle Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve
Karadağ, Osmanlı Devleti’ne savaş açmıştır.
Savaşın Sona Ermesi • 8 Ekim 1912’de Karadağ’ın saldırısıyla başlayan I. Balkan
• Derne ve Tobruk’ta Mustafa Kemal, Bingazi’de Enver Bey Savaşı’nda Osmanlı;
İtalyanların ilerleyişini durdurmuştur. ▪ Ordunun siyasete karışması
• İtalya Osmanlı Devleti’ni barışa zorlamak için Balkan Savaş- ▪ Savaş öncesinde askerlerin bir kısmının terhis edilmesi
ları’nın da çıkmasını fırsat bilerek On İki Ada ve Rodos’u işgal ▪ Dört cephede birden savaşması
etmiş, Çanakkale Boğazı’nı kuşatmış Akabe ve Beyrut’u ▪ Silah, yiyecek, araç-gereç gibi konularda eksikliklerin
bombalamıştır. olması gibi nedenlerle yenildi.
• Bu gelişmeler üzerine Osmanlı barış istemek zorunda kalmış • 30 Mayıs 1913’te Londra Antlaşması yapıldı. Antlaşmaya
ve iki devlet arasında Uşi Antlaşması imzalanmıştır. göre;
▪ Osmanlı Devleti, Midye-Enez hattının batısında kalan top-
UŞİ ANTLAŞMASI (1912)
rakları Balkan devletlerine bırakacaktır.
• Uşi Antlaşması ile Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya bırakıldı. ▪ Arnavutluk ile Ege Adalarının geleceğinin belirlenmesi

• Balkan Savaşları’nın çıkmasından dolayı On İki Ada ve Rodos Avrupa devletlerinin kararına bırakılacaktır. Selanik, Güney
Makedonya ve Girit Yunanistan’a; Dedeağaç, Edirne, Kırk-
Yunan tehlikesine karşı kısa süre için İtalya’ya bırakıldı (İtalya lareli ve Trakya’nın tamamı Bulgaristan’a verilecek. Orta ve
1947 Paris Antlaşması ile bu yerleri Yunanistan’a bırakmış- Kuzey Makedonya Sırbistan’a bırakılacaktır.
tır.).
• Trablusgarp dini yönden Osmanlı Devleti’ne bağlı kalacaktır. I. Balkan Savaşı’nın Sonuçları
Böylece Osmanlı, Trablusgarp ile kültürel bağlılığını korumak • Bulgaristan’ın sınırları Ege Deniz’ine kadar genişlemiş ve
istemiştir ve halifelik siyasi alanda kullanılmıştır. savaştan en kârlı çıkan devlet olmuştur.
• Trablusgarp ve Bingazi’nin 1909’dan beri Duyun-u Umumi- • Arnavutluk bağımsızlığın ilan etmiş böylece Osmanlı’dan
ayrılan son Balkan ulusu olmuştur.
81