Page 7 - tyt-konsensus-felsefe

Felsefeyi Tanıma Test - 1

1. Bilgelik sözünün başka birçok sözler gibi birçok anla- 3. Aristoteles’in ünlü yapıtı Metafizik “Bütün insanlar doğal
mı vardır. Genellikle iyi ile kötü arasında açık bir ayrım olarak bilmek isterler” cümlesi ile başlar. Yine Aristo-
yapabilme yeteneği olarak, başlıca olguların ya da tipik teles’e göre, insanların duyularını kullanmaktan, örne-
durumların doğru değerlendirilmesi temelinde doğru bil- ğin görmekten, işitmekten vb. duydukları zevk bunun
gi ile doğru davranışı kaynaştırma yeteneği olarak an- en açık kanıtıdır. Gerçekten de insanı insan yapan en
laşılmıştır bilgelik. Bilgeliğin yalnızca bilgi olmayışı ve önemli özelliklerinden biri herhalde onun kendisini çev-
bilgiye dayanmayan eylemin bilgece olmayacağı anla- releyen dünyayı, içinde yaşadığı toplumu, geçmişini ve
mında, bu tanımlamalar doğrudur. Sonuçta bilgelikten bütün yanları ile bizzat kendisini tanımak ve bilmek is-
basit, sıradan bir bilme, anlama değil; doğru düşünme temesidir.
ve buna bağlı olarak doğru yaşama kastedilmektedir.
Parçaya göre insanı diğer canlılardan ayıran temel
EDİTÖR YAYINEVİ
Yukarıdaki parçaya göre bilgelik ile ilgili aşağıdaki özellik aşağıdakilerden hangisidir?
yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Kendi ekonomik çıkarlarını öncelemesi
A) Bilgelik varlığa ilişkin derinlemesine bir bilgiyi içerir. B) Kendini ve dış dünyayı tanımak, anlamak istemesi
B) Bilgelik yalnızca bilgi değil, eylem de gerektirir. C) Toplum halinde yaşamak zorunda olması
C) Bilgelik kişiye Tanrılarca verilen bir üstün beceridir. D) Gelişmiş duyu organlarına sahip olması
D) Doğru bilgiye dayanmayan eylemlerin bilgeliğinden E) Doğaya egemen olabilecek güçte olması
bahsedilemez.
E) Bilgelik, diğer kavramlar gibi değişik şekillerde ta-
nımlanmıştır.
4. Bilginin kaynağı, bütün insanların temelde aynı biyolojik
yapıya ve benzer toplumsal koşullara sahip olmalarıdır.
Örneğin ister dâhi, ister en sıradan bir insan olsun her-
kes yağmurun ıslattığını, ateşin yaktığını bilir; kırmızıyı
kırmızı, sıcak şeyleri sıcak şeyler olarak adlandırır. Yine
böyle bir bilgi sayesindedir ki insanlar yiyeceğin açlığı
gidereceğini, ilkbaharın arkasından yazın geldiğini söy-
lerler. Bu tür bir bilgi bilinçli bir araştırma yöntemi sonu-
cunda elde edilmiş olmayıp ister istemez, farkında olun-
maksızın kazanılır ve yapısı itibariyle de sistemsizdir. O
2. Her filozof insan olmak, bir anne-babanın, bir ailenin, bir yalnızca yaşama, duyularını kullanma, en ilkel türden
toplumun üyesi olmak yönüyle içinde yaşadığı toplumla, deney sonucu olarak ortaya çıkmıştır ve herhangi bir
dönemle yakından ilişki ve etkileşim içindedir. Bundan bilinçli yönteme dayanmaz.
dolayı toplumun acısı filozofun acısı, toplumun problemi Parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisi
filozofun problemidir. Bu durumu anlatmak için Herak- söylenebilir?
leitos “Her filozof düşünceleriyle bize çağını anlatır.”
demiştir. A) Bazı bilgiler gündelik hayatı yaşarken kendiliğinden
oluşur ve bu bilgileri temellendirilmeye gerek yoktur.
Parçada felsefenin hangi özelliği anlatılmaktadır?
B) Bütün bilgilerimizin temel amacı pratik hayatta işe
A) Felsefede bitmişlik yoktur, süreklilik vardır. yaramak ve faydalı olmaktır.
B) Filozof düşünceleriyle çağının ilerisinde yaşar. C) Bilgilerimiz insanın derin ve uzun süren gayretleri ne-
C) Filozof içinde yaşadığı toplumdan etkilenmektedir. ticesinde emekle orantılı olarak kazanılır.
D) Bazı filozoflar içinde yaşadığı toplumdan tepki gör- D) Bilgilerimiz kazanımında temel kaynak duyumlar de-
müştür. ğil aklımızın ilkelerine uygunluktur.
E) Filozoflar hiçbir zaman kendi toplumunca anlaşıla- E) Sistemli bilgiler, sistemsiz bilgilere kıyasla hayatımız-
mamıştır. da daha önemli bir yere sahiptir.

FELSEFEYİ TANIMA Felsefenin Konuları
Felsefenin Anlamı Varlık: Genel olarak varlık hakkında soru soran felsefe disiplinine metafizik ya
• Felsefe “Bilgelik Sevgisi” demektir. Genel manada "bilgiyi sevmek, bilginin pe- da ontoloji adı verilir. Varlık felsefesi; “Gerçekten bir şey var mıdır?”, “Varlığın
şinden koşmak" anlamını taşımaktadır. kökeni nedir?”, ”Varlık değişken midir, bir midir, çok mudur?” gibi sorular sorar ve
• Felsefe terimini ilk kez, İlk Çağ’ın ünlü matematikçisi ve filozofu Pisagor kul- varlığın ilkelerini, kategorilerini anlamaya çalışır.
lanmıştır. Bilgi: Bilgiyi konu edinen felsefe dalına bilgi felsefesi ya da epistemoloji adı ve-
• Filozof ise bilgiyi arayan, ona ulaşmak isteyen kişidir.
rilir. Bilgi felsefesi “Bilgi nedir?”, “Doğru bilgi olanaklı mıdır?”, “Bilginin sınırları,
• Felsefenin dört konu alanı vardır. Bunlar; varlık (ontoloji), bilgi (epistemoloji), kaynağı nedir?” gibi sorulara cevap arar.
değerler (aksiyoloji: etik ve estetik) ve mantıktır.
5