Page 10 - tyt-konsensus-felsefe
P. 10
Varlık Felsefesi Test - 8
5. Varlık kavramı felsefede bilinen, düşünülen ve tanım- 7. Realizm, ontolojik olarak varlığı olduğu gibi kabul eder.
lanan en kapsamlı kavramdır. Varlık felsefesi de "var- İdealizmin aksine, insan bilincinden ve düşüncesinden
lık" kavramının kapsamı içine giren bilinen bilinmeyen bağımsız olarak varlığın mevcut olduğunu iddia eder.
bütün-parçalı, anlamlı-anlamsız, iyi-kötü, reel-ideal tüm Gerçeğin ideadan önce geldiğini söyler
varlıkları anlamaya ve açıklamaya çalışır. Bunu yapar-
Buna göre realizm akımının temelini oluşturan dü-
ken de hiçbir varlığı dışarıda bırakmayacak bir şekilde
şüncelere aşağıdaki yargılardan hangisi ters düşer?
genel bir varlık anlayışı ortaya koyar.
A) Realizm zihnin tasavvurlarını geri plana iter.
Parçada ontolojinin (varlık felsefesi) hangi özelliği
B) Realizme göre varlık dış dünya aracısız olarak bilinir.
vurgulanmaktadır?
EDİTÖR YAYINEVİ
C) Realizm dış dünyanın fotoğraf gibi ifade edilmesinin
A) Bütüncüllük B) Nesnellik C) Olgusallık
gerçeğine inanır.
D) Eleştiricilik E) Refleksiflik
D) Realizme göre gerçek varlıklar düşünsel varlıklardır.
E) Realizme göre varlık doğrudan doğruya duyularla al-
gılanır.
6. Varlık hem birçok yüze sahip hem de çok boyutludur.
Varlıkla ilgili yalnızca bir alanda bilgi aldığınızda çok yüz-
lü bir varlığın tek bir yüzünü öğrenmiş olursunuz. Örne-
ğin; İnsan hem bilimin hem felsefenin hem de metafiziğin
en temel konusudur. İnsanla ilgili sadece bilimsel verilere
sahip olsak bu insanın ahlak, siyaset, sanat, bilgi yönünü 8. Demokritos İlk Çağ’da evrende bir düzenlilik olduğunu
bilmesek, bu insanı ne kadar tanıdığımızı düşünebiliriz. yaptığı gözlemler ile tespit etmiştir. Bu düzeni açıkla-
Bütün insanların bedensel özellikleri birbirine benzer yabilmek için de bütün varlıkların aynı özden geldiğini
ama insanlar birbirine benzemez. O halde onları farklı- savunmuştur. Onun düşüncesine göre insan ve dış dün-
laştıran biyoloji biliminin konusu dışında ve başka disip- ya maddeden ibaret olduğuna göre bunların hepsinin
linlerin konusuna giren başka özellikleri de vardır. ortak özü de madde olmalıydı. Çünkü maddi olmayan
özlerden maddi bir varlık oluşması çelişik gözüküyordu.
Bu parçadan ulaşılabilecek yargı aşağıdakilerden
Bu düşüncesiyle evrendeki bütün varlıların aynı mad-
hangisidir?
di özlerden yani atomlardan oluştuğunu, farklı sayı ve
A) Varlığı doğru ve tam tanımlayabilmek için birçok di- dizilişteki atomların farklı varlıkları meydana getirdiğini
siplinden yararlanmak gerekir. savundu.
B) Varlığı duyu organlarıyla tanınamayacak bir varlıkla Parçada varlık felsefesinin hangi problemine cevap
ilgili yalnızca mantık verileri kullanılmalıdır. verilmektedir?
C) Varlıkla ilgili yalnızca kesin bilgi veren disiplinlerin so-
A) Varlık, var mıdır?
nuçları önemsenmelidir.
B) Varlığın niteliği nedir?
D) Varlığı tanımak için bütün disiplinler metafizik altında
C) Varlık, yokluk mudur?
birleştirilmelidir.
D) Varlık, metafiziksel midir?
E) Bilim dışında hiçbir alanın varlıkla ilgili verdiği bilgiler
önemsenmemelidir. E) Varlığın niceliği nedir?
Varlığın Niceliği Problemi: Niceliksel manada; varlık bir midir, yoksa birden çok Varlığı oluş olarak kabul edenler: Bu anlayışa göre, varlığın durağan olması
mudur? sorusuna cevap veren üç farklı görüş vardır. mümkün değildir. Yani varlık statik değildir. Varlık, sürekli bir değişim ve oluşum
Monizm (Tekçilik): Var olan her şey tek bir gerçeklikten, öğeden oluşur. Mesela; içerisindedir. Bu anlayışın temsilcileri; Herakleitos ve Whitehead’dır.
Thales, tüm varlıkların temelinde “su” vardır der. - Herakleitos’e (MÖ 540-480), göre varlığın ilk maddesi ateştir. Evrende var
Düalizm (İkicilik): Varlık birbirine indirgenemeyen iki ayrı öğeden oluşur. Tem- olan her şey ateşten meydana gelmiştir. Var olan her şey ateşin farklı hallere
silcisi Descartes’e göre varlığın temelinde iki ayrı töz olarak madde (beden) ve dönüşümünden oluşur. Ateşteki bu değişim rastgele değildir. Bu değişim LOGOS
idea (ruh) bulunmaktadır. adlı bir yasaya bağlıdır. Bu yasa karşıtların birliği yasasıdır. Her şeyin başlangı-
Plüralizm (Çokçuluk): Varlığın açıklanmasını birden çok ilkeyle açıklayan cını varlıklar arasındaki karşıtlıklar oluşturur. Her şey karşıtların kavgasından
akımdır. Bu görüş varlığın temelinde ikiden fazla tözün olduğunu savunur. Mese- doğar. Her şey her zaman değişir. Hiçbir şey olduğu gibi durmaz..
la; Empedokles varlığın su, ateş, toprak ve havadan oluştuğunu söylemektedir.
20