Page 10 - tyt-konsensus-felsefe
P. 10

Varlık Felsefesi                                                                       Test - 8

          5.   Varlık kavramı felsefede bilinen, düşünülen ve tanım-  7.   Realizm, ontolojik olarak varlığı olduğu gibi kabul eder.
              lanan en kapsamlı kavramdır. Varlık felsefesi de "var-  İdealizmin aksine, insan bilincinden ve düşüncesinden
              lık" kavramının kapsamı içine giren bilinen bilinmeyen   bağımsız olarak varlığın mevcut olduğunu iddia eder.
              bütün-parçalı, anlamlı-anlamsız, iyi-kötü, reel-ideal tüm   Gerçeğin ideadan önce geldiğini söyler
              varlıkları anlamaya ve açıklamaya çalışır. Bunu yapar-
                                                              Buna göre realizm akımının temelini oluşturan dü-
              ken de hiçbir varlığı dışarıda bırakmayacak bir şekilde
                                                              şüncelere aşağıdaki yargılardan hangisi ters düşer?
              genel bir varlık anlayışı ortaya koyar.
                                                              A)  Realizm zihnin tasavvurlarını geri plana iter.
              Parçada ontolojinin (varlık felsefesi) hangi özelliği
                                                              B)  Realizme göre varlık dış dünya aracısız olarak bilinir.
              vurgulanmaktadır?
                        EDİTÖR YAYINEVİ
                                                              C)  Realizm dış dünyanın fotoğraf gibi ifade edilmesinin
              A) Bütüncüllük   B) Nesnellik   C) Olgusallık
                                                                gerçeğine inanır.
                    D) Eleştiricilik   E) Refleksiflik
                                                              D)  Realizme göre gerçek varlıklar düşünsel varlıklardır.
                                                              E)  Realizme göre varlık doğrudan doğruya duyularla al-
                                                                gılanır.




          6.   Varlık hem birçok yüze sahip hem de çok boyutludur.
              Varlıkla ilgili yalnızca bir alanda bilgi aldığınızda çok yüz-
              lü bir varlığın tek bir yüzünü öğrenmiş olursunuz. Örne-
              ğin; İnsan hem bilimin hem felsefenin hem de metafiziğin
              en temel konusudur. İnsanla ilgili sadece bilimsel verilere
              sahip olsak bu insanın ahlak, siyaset, sanat, bilgi yönünü   8.   Demokritos İlk Çağ’da evrende bir düzenlilik olduğunu
              bilmesek, bu insanı ne kadar tanıdığımızı düşünebiliriz.   yaptığı gözlemler ile tespit etmiştir. Bu düzeni açıkla-
              Bütün insanların bedensel özellikleri birbirine benzer   yabilmek için de bütün varlıkların aynı özden geldiğini
              ama insanlar birbirine benzemez. O halde onları farklı-  savunmuştur. Onun düşüncesine göre insan ve dış dün-
              laştıran biyoloji biliminin konusu dışında ve başka disip-  ya maddeden ibaret olduğuna göre bunların hepsinin
              linlerin konusuna giren başka özellikleri de vardır.  ortak özü de madde olmalıydı. Çünkü maddi olmayan
                                                              özlerden maddi bir varlık oluşması çelişik gözüküyordu.
              Bu parçadan ulaşılabilecek yargı aşağıdakilerden
                                                              Bu düşüncesiyle evrendeki bütün varlıların aynı mad-
              hangisidir?
                                                              di özlerden yani atomlardan oluştuğunu, farklı sayı ve
              A)  Varlığı doğru ve tam tanımlayabilmek için birçok di-  dizilişteki atomların farklı varlıkları meydana getirdiğini
                siplinden yararlanmak gerekir.                savundu.
              B)  Varlığı duyu organlarıyla tanınamayacak bir varlıkla      Parçada varlık felsefesinin hangi problemine cevap
                ilgili yalnızca mantık verileri kullanılmalıdır.  verilmektedir?
              C)  Varlıkla ilgili yalnızca kesin bilgi veren disiplinlerin so-
                                                              A)   Varlık, var mıdır?
                nuçları önemsenmelidir.
                                                              B)   Varlığın niteliği nedir?
              D)  Varlığı tanımak için bütün disiplinler metafizik altında
                                                              C)  Varlık, yokluk mudur?
                birleştirilmelidir.
                                                              D)  Varlık, metafiziksel midir?
              E)  Bilim dışında hiçbir alanın varlıkla ilgili verdiği bilgiler
                önemsenmemelidir.                             E)   Varlığın niceliği nedir?


          Varlığın Niceliği Problemi: Niceliksel manada; varlık bir midir, yoksa birden çok   Varlığı oluş olarak kabul edenler: Bu anlayışa göre, varlığın durağan olması
          mudur? sorusuna cevap veren üç farklı görüş vardır.    mümkün değildir. Yani varlık statik değildir. Varlık, sürekli bir değişim ve oluşum
          Monizm (Tekçilik): Var olan her şey tek bir gerçeklikten, öğeden oluşur. Mesela;   içerisindedir. Bu anlayışın temsilcileri; Herakleitos ve Whitehead’dır.
          Thales, tüm varlıkların temelinde “su” vardır der.   - Herakleitos’e (MÖ 540-480), göre varlığın ilk maddesi ateştir. Evrende var
          Düalizm (İkicilik): Varlık birbirine indirgenemeyen iki ayrı öğeden oluşur. Tem-  olan her şey ateşten meydana gelmiştir. Var olan her şey ateşin farklı hallere
          silcisi Descartes’e göre varlığın temelinde iki ayrı töz olarak madde (beden) ve   dönüşümünden oluşur. Ateşteki bu değişim rastgele değildir. Bu değişim LOGOS
          idea (ruh) bulunmaktadır.                      adlı bir yasaya bağlıdır. Bu yasa karşıtların birliği yasasıdır. Her şeyin başlangı-
          Plüralizm (Çokçuluk):  Varlığın açıklanmasını birden çok ilkeyle açıklayan   cını varlıklar arasındaki karşıtlıklar oluşturur. Her şey karşıtların kavgasından
          akımdır. Bu görüş varlığın temelinde ikiden fazla tözün olduğunu savunur. Mese-  doğar. Her şey her zaman değişir. Hiçbir şey olduğu gibi durmaz..
          la; Empedokles varlığın su, ateş, toprak ve havadan oluştuğunu söylemektedir.
      20
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15