Page 9 - tyt-konsensus-felsefe

Felsefeyi Tanıma Test - 4

1. Felsefi düşüncenin bir özelliği de, bilimsel düşünce ile 3. Mongolfier kardeşler icat etmiş oldukları balonla ilk
bazı ortak kavram ve soyutlamalar kullanması ve bun- uçuşlarını yapmak istedikleri sırada, gösteriyi izlemek
ların yardımıyla çeşitli ilke ve yasalar ortaya atmasıdır. için meydanda toplanan seyirciler arasından biri, ya-
Bunu da felsefenin genelleştirici veya genel sonuçlara nında bulunan saygıdeğer görünüşlü, yaşlı bir baya
varmak isteyici özelliği olarak adlandırabiliriz. Böylece dönerek biraz da naif bir tavırla şu soruyu sorar: “İyi
bilimin fiyat, emek, talep, mülkiyet, enerji, özgül ağırlık de bayım, bu ne işe yarar?” Sözü edilen yaşlı bay -ki o
gibi genel ve soyut kavramlarla uğraşmasına karşılık, sıralarda Fransa’yı ziyaret etmekte olan ünlü Amerikalı
felsefe deney, bilgi, anlam, doğruluk, erek, Tanrı, zihin,
doğa gibi kavramlarla çalışır. Burada yaklaşım ve yön- bilgin ve siyaset adamı Benjamin Franklin’dir. Hoşgörülü
tem olarak benzerlik olmakla beraber, bilimler ve felse- bir şekilde gülümseyerek şu cevabı verir: “İyi de bayım,
fe arasında, birincinin kavramlarının farklı özel varlık yeni doğmuş bir bebek ne işe yarar?”
EDİTÖR YAYINEVİ
alanlarına ilişkin olmasına karşılık, ikincinin daha genel Parçada yeni ortaya çıkan bir bilgi için nasıl bir de-
birtakım kavramlar kullanması anlamında bir farklılıktan
söz edilebilir. ğerlendirme önerilmektedir?
A) Bilginin mevcut yerleşik bilgilerimize uygun olmasına
Parçada bilim ve felsefenin ortak yöntemi olarak
göre değerlendirilmesi gerektiği
aşağıdakilerden hangisi anlatılmaktadır?
B) Her bilginin bir insan tarafından üretilmesinden dola-
A) İncelediği konularla ilgili akılcı cevaplar üretme yı değerli olarak görülmesi gerektiği
B) Doğru bilgiyi elde etmeyi amaçlamak C) Sonraki dönemlerde ortaya çıkacak sonuçlarına
C) Elde edilen bilgiyi tüm insanların kullanımına ve fay- göre değerlendirme yapmak gerektiği
dasına sunmak
D) Problem çözümünde çeşitli kavramlar ve soyutlama- D) Farklı görüş ve bilgilere hemen eleştirel bakılmama-
sı, hoşgörü ile bakılması gerektiği
lar kullanmak
E) Bilimsel çalışmalarda önemli olanın üretilen bilgilerin
E) Doğru bilgi elde edebilmek için var olan bilgi malze-
deneysel olarak ispatlanabilir olması gerektiği
mesini sorgulamak

2. Bilimsel araştırma ve buluşlar yapma yöntem ve usul-
lerinin belli ve öğretilebilir olmalarına karşılık felsefenin 4. Felsefi araştırmanın bilimlere ve dinlere yardımcı olma
filozoflar tarafından bile üzerinde uzlaşılan belli ve stan- gibi birçok faydası vardır. Ancak onun arkasında bulu-
dart bir araştırma, düşünme yöntemi mevcut değildir. Bu nan en temel motif, en iyi biçimde Sokrates’in şu cümle-
da şu demektir ki; her filozofun kendisine özgü bir fel- sinde ifade edilmiş olan motiftir: “Soruşturulmayan, üze-
sefe yapma biçimi vardır. Bu durum Kant’ın “felsefenin rinde düşünülmeyen bir hayat, yaşanmaya değmez”.
değil, felsefe yapmanın öğrenilmesi gerektiği” yönünde- İnsan, kendi hayatını inceleme kabiliyetindedir. Bu ol-
ki ünlü sözünün doğru olmakla birlikte, felsefe yapmayı maksızın o, hiçtir. Felsefe, insanı insan yapan ve bir hiç
öğrenmenin bilim yapmayı öğrenmekten çok daha zor olmaktan kurtaran araştırma, soruşturma ruhunun, an-
olduğu konusunda bizi uyarmaktadır. lamlandırma, yorumlama ve değerlendirme etkinliğinin,
Parçadan felsefenin yöntemiyle ilgili hangi yargıya önemli sorular sorma ve onlara ciddi olarak cevaplar
arama özelliğinin, erdemli olma ve mutlu yaşama talebi-
ulaşılabilir?
nin, kısaca bilgeliğe ulaşma özleminin en hakiki ve belki
A) Felsefenin bilgi üretme yöntemi de felsefi bilgi gibi tek ifadesidir.
özneldir.
B) Felsefe bilimler gibi kesin bilgi veren yöntemler kul- Parçada felsefenin en önemli işlevi olarak aşağıda-
lanmalıdır. kilerden hangisi vurgulanmaktadır?
C) Felsefe tarihindeki büyük düşünürlerin kullandıkları A) Bilim ve dinlere katkı sağlama
yöntemler iyi öğrenilmelidir.
B) Bütün bilimlerin verilerini birleştirme
D) Her düşünürün kendince bir düşünce yöntemi üret-
mesi mümkün değildir. C) İnsanın mutluluğunu engelleme
E) Felsefede tüm bilgiler akıl yoluyla düşünülerek üretil- D) Hayatı sorgulama ve bilgeliği arama
melidir. E) İnsan düşüncesini ve aklını geliştirme
11