Page 49 - tyt-tum-dersler-konu
P. 49
İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU 345
İslam Dünyasında İlk Ayrılıklar ve ilk İslam parası bastırılmıştır.
Ɖ Hz. Osman Dönemi’nde fetih hareketlerinin yavaşla- Ɖ Halife Velid Dönemi’nde Tarık bin Ziyad komutasın-
masıyla ekonomik ve sosyal sorunların baş gösterdiği daki İslam ordusu Kadiks Savaşı ile İspanya’yı fet-
karışıklıklar dönemi başlamıştır. Ekonomik sıkıntıları hetmiş ve buraya Endülüs adını vermiştir.
ortadan kaldırmak isteyen Hz. Osman, Hz. Ömer Ɖ Hişam Dönemi’nde Franklarla Puvatya Savaşı yapıl-
zamanında halka bağlanan maaşları kesmek zorunda mış ve yenilgi alan İslam ordularının Avrupa’daki iler-
kaldı. Birçok insanın etkilendiği ve devlete karşı tavır leyişi durmuştur.
aldığı bu duruma ilave olarak Hz. Osman’ın yapmış
olduğu tayinlerde, kendi kabilesi ve Ûmeyyeoğulla- Emevilerin Yıkılış Nedenleri
rına ayrıcalık tanıdığı iddiaları halkın tepkilerini art- Ý Arap olmayan Müslümanlara ikinci sınıf vatandaş
tırdı.
muamelesi yapılması ve Arap milletçiliği politikası
Ɖ Tepkiler bir müddet sonra isyanlara neden oldu. Hz. Ý Emevi ailesi arasında yaşanan mücadeleler
Osman Kur’an okuduğu esnada evinde şehit edildi.
EDİTÖR YAYINEVİ
Çıkan isyanlar ve işlenen cinayet Müslümanlar ara- Ý Abbasiler ve haricilerin yıkıcı faaliyetleri
sındaki ilk ayrılıkları başlattı. Ý Fetihlerin durması
Hz. Ali Dönemi (656-661) AVRUPA’DA İSLAMİYET’İN YAYILMASI
Ɖ Hz. Osman Dönemi’nde başlayan iç karışıklıklar bu
dönemde de devam etmiş ve Hz. Osman’ın katillerinin ENDÜLÜS EMEVİ DEVLETİ (756 - 1031)
yakalanamaması Hz. Ayşe, Zübeyr ve Talha’nın tep-
kilerine neden olmuştur. Hz. Ayşe ve Hz. Ali tarafları Ɖ Emevi hanedanından Abdurrahman tarafından İspan- Tarih
arasında Cemel Vakası (Deve Olayı) yaşanmış yapı- ya’da kurulmuştur.
lan mücadeleyi Hz. Ali kazanmıştır. Bu olay üzerine Ɖ Başkentleri Kurtuba’dır.
başkent Kufe’ye taşınmıştır.
Ɖ Endülüs Emevileri fetihler yapmak yerine, bilim ve
Ɖ Hz. Ali kuvvetleri ve Muaviye kuvvetleri arasında kültür alanında önemli faaliyetlerde bulunmuşlardır.
yapılan Sıffin Savaşı (657)’nda Hz. Ali’nin üstünlüğü Başkent Kurtuba’yı dünyanın en önemli bilim mer-
devam ederken Muaviye’nin askerleri Kur’an sayfala- Ɖ kezlerinden biri hâline getirmişlerdir. İç karışıklıklar
rını mızraklarının ucuna takmaları nedeniyle, müca- sonucu 1031 yılında yıkılmışlardır.
deleye son verilmiş ve halifenin hakemler tarafından
belirlenmesine karar verilmiştir. Hz. Ali Ebu Musa El Ɖ Yıkılması ile Tevaif-i mülükler kurulmuştur. Bu Tevaif-i
Eşa’ari ‘yi, Muaviye ise Amr bin As’ı hakem seçmiştir. mülükler içerisinde en güçlü olan Beni Ahmer Dev-
Amr bin As hile yaparak Muaviye’yi halifeliğe getir- leti’dir.
diğini açıklayınca halifelik sorunu çözülemediği gibi
büyük karışıklıklara da sebep olmuştur. BENİ AHMER DEVLETİ (1232 - 1492)
Ɖ Hakem olayı sonucunda Müslümanlar arasında ilk Ɖ İspanya’daki son İslam devletidir.
siyasi ayrılıklar yaşanmış ve Müslümanlar; Hz. Ali Ɖ Kurucusu Muhammed Bin Ahmer’dir.
taraftarları, Muaviye taraftarları ve Hariciler olmak Başkenti Gırnata’dır.
üzere üç gruba ayrılmıştır. Ɖ
Ɖ Beni Ahmer Devleti Dönemi’nde, İslam kültür ve
Ɖ Bu ayrılıklar sonucunda Hz. Ali hariciler tarafından medeniyeti büyük gelişme göstermiştir.
şehit edilmiş ve böylece dört halife dönemi sona
ermiştir. Ɖ Gırnata dünyanın en önemli bilim, kültür ve sanat
merkezi hâline gelmiştir.
EMEVİLER DÖNEMİ (661-750) Ɖ İspanyollar tarafından yıkılmıştır.
Ɖ Hz. Ali’nin ölümünden sonra halifelik Muaviye’nin
eline geçmiştir. Devlet merkezi Şam’a taşınmıştır. ABBASİ DEVLETİ VE TÜRKLER (750 - 1258)
Ɖ Bu dönemde İstanbul, Müslümanlar tarafından ilk Ɖ Devletin kurucusu Ebul Abbas Abdullah’tır.
kez kuşatılmıştır.
Ɖ Ebu Cafer Mansur Dönemi’nde Bağdat şehri kurul-
Ɖ Muaviye Dönemi’nde İslam orduları Maveraünnehir’e muştur. Helenistik Döneme ait eserler Arapçaya çev-
kadar ilerlemişlerdir. rilmiştir.
Ɖ Yezid Dönemi’nde yaşanan Kerbela Olayı sonu- Ɖ En parlak dönemlerini Harun Reşit zamanında yaşa-
cunda Hz. Hüseyin ve yanındakiler Yezid ‘in askerleri mışlardır. Bu dönemde Bağdat’ın ulaştığı gelişmişlik
tarafından şehit edilmiştir. Binbir Gece Masalları’na konu olmuştur.
Ɖ Bu dönemde ilk posta teşkilatı ve muhafız birliği Ɖ Abbasiler Dönemi İslam tarihinde “İslam Rönesansı”
oluşturulmuştur. olarak bilinir. Binlerce yazma eserlerden oluşan Bağ-
Ɖ Abdülmelik Dönemi’nde Kuzey Afrika’nın fethi dat kütüphanesini kurmuşlardır. Ancak bu kütüphane
tamamlanmış, Arapça resmi dil olarak kabul edilmiş Bağdat’ı ele geçiren Moğollar tarafından yıkılmıştır.