Page 76 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ KALITIMIN GENEL İLKELERİ § 75
75

Y Kromozomuna Bağlı Kalıtım

y Y kromozomunun X kromozomu ile homolog olmayan bölgesinde bulunan genlerdir.
y Yalnız erkeklerde bulunur. Bu özellikler dişilerde görülmez.
y Hasta erkeklerin babaları kesinlikle hastadır.
y Hasta bir erkeğin tüm erkek çocukları hastadır.

y Y kromozomu üzerinde erkek özelliklerinin gelişmesini sağlayan bazı genler bulunur. Ayrıca Y kro-
mozomu üzerinde eşeye bağlı kalıtım gösteren ve yalnız babadan oğula aktarılan genler bulunur.
* EDİTÖR YAYINEVİ
y Kulak içi kıllanması, yapışık parmaklılık, balık pulluluk gibi rahatsızlıklar Y kromozomu ile taşınan
karakterlerdir.

Hasta erkek

Sağlıklı erkek

Sağlıklı dişi

Y kromozomuna bağlı kalıtım

KROMOZOMUN YAPISI VE SAYISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

* Kromozom, DNA ve proteinden oluşmuştur. Kromozomlar üzerinde genler bulunur. Kromozom
üzerinde bulunan genlerde meydana gelen ani değişimlere kromozom mutasyonu denir.

* Vücut hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar kalıtsal değildir. Ama eşey ana hücrelerinde
meydana gelen mutasyonlar kalıtsaldır.

Mutasyonların çoğu öldürücü (letal) dür. Az bir kısmı faydalı olabilir. Mutasyona neden olan
faktörlere mutajen denir. Mutajen faktörler arasında radyasyon, bazı ilaçlar, uyuşturucular,
ultraviyole ışınlar sayılabilir.

Kromozom Sayısındaki Değişiklikler
y Kromozomların sayısındaki değişiklikler ya otozom ya da gonozom olarak adlandırdığımız kromo-
zomların ayrılmaması sonucu olur.
y Kromozomların ayrılmaması sonucu normalden bir eksik ya da bir fazla kromozom sayısına
sahip canlılar oluşur. Bunlar genellikle hastalıklı bireylerdir.

NOTOT
N
y Ayrılmama olayı, genelde mayoz-I sırasında homolog kromozomların ayrılmaması sonucu oluşur.