Page 54 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ DOĞAL SİSTEMLER § 53
53

3. Halomorfik Topraklar 3. Kolüvyal Topraklar

* Halomorfik topraklara Konya Havzası’nda, * Dağlık ve volkanik araziler üzerindeki kumlu
Erzurum Ovası’nın bazı kesimlerinde, Küçük ve taşlı topraklardan olan kolüvyal toprak-
Menderes ve Büyük Menderes deltaları- lara en çok dağ ve plato yamaçlarında rast-
nın denize yakın olan kısımlarında rastlanır. lanır. Bu tür topraklar, Kuzey Anadolu Dağ-
Tarıma elverişli değildir. ları ile Toros eteklerinde yaygındır.

4. Hidromorfik Topraklar 4. Regosoller
yüksek dağlarda rastlanır. Çöl alanı bulun-YAYINEVİ
* Hidromorfik topraklar, taban suyu sevi- * Regosollere daha çok İç Anadolu ve Doğu
yesinin yüzeye yakın olduğu yerlerde ve göl Anadolu’daki volkanik arazilerde rastlanır.
kenarlarında görülür. Muş ve Erzurum ova-
larının taban suyu seviyesinin yüksek olduğu Organik madde bakımından fakir topraklardır.
kesimlerde bu topraklara rastlanır.
TÜRKİYE’DE TOPRAK KULLANIMI
AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR * Türkiye toprakları tarım, ormancılık, çayır,
EDİTÖR * Türkiye’de farklı iklim tipleri farklı toprak
mera, yerleşme, turizm ve sanayi ham mad-
Türkiye’de buzulların kapladığı alan çok azdır.
*
desi olarak birçok alanda kullanılmaktadır.
Bu nedenle moren türü topraklara sadece
TARIM ARAZİLERİ
madığından löslere rastlanmaz.

1. Alüvyal Topraklar
türlerini oluşturmuştur. Farklı toprak tür-
leri ise değişik toprak isteği olan kültür bit-
Türkiye’de taşınmış toprakların en yaygın
*
kilerinin yetiştirilmesini sağlamıştır. Böylece
türü alüvyal topraklardır. Akarsu ve yağış-
larla taşınan materyaller, üst üste birikerek
maya başlanmıştır.
alüvyal toprakları oluşturur. Taşınmış top-
rakların tipik olarak görüldüğü yerler, kıyı * bu topraklardan en verimli şekilde yararlan-
Türkiye’de arazi kullanımı açısından en fazla
ve iç bölge ovalarıdır. İç bölgelerde Konya, yeri tarım ve orman alanları kaplar. Türki-
Eskişehir, Erzincan; kıyılarda ise Çukurova, ye’deki kuru tarım alanlarının büyük bir kıs-
Bafra, Çarşamba ve Gediz gibi ovalarda bu mında (%78) başta buğday olmak üzere tahıl
tür topraklar yaygındır. Vadi tabanlarındaki yetiştirilir. Ülkemizde tahıl tarımı çoğun-
topraklar da alüvyal topraklardandır. lukla kuru tarım tekniğiyle yapıldığından az
yağış alan iç bölgelerdeki tarım arazisinin bir
2. Litosoller
bölümü nadasa bırakılır. Tarım alanlarında

* Litosollere erozyona açık yamaçlarda rast- yetiştirilen diğer ürünler baklagiller, endüstri
lanır. Litosoller taşlı topraklar olarak adlan- bitkileri (şeker pancarı, çay, pamuk, tütün
dırılır. vb.), yağlı tohumlar ve yumrulu bitkilerdir.